Η νόσος Αλτσχάιμερ αναφέρθηκε πρώτη φορά το 1906 από τον Lois Alzheimer. Αποτελεί μια χρόνια εκφυλιστική νόσο η οποία χαρακτηρίζεται από προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών. Μπορεί να παρατηρηθεί μείωση της μνήμης, της σκέψης, της αντίληψης, του υπολογισμού, της μάθησης και της κρίσης.
Εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα άνω των 65 ετών ενώ πολύ σπάνια θα παρατηρηθεί σε άτομα κάτω των 50 ετών. Δεν υπάρχει ακριβής αιτία της νόσου. Η νόσος είναι πολυπαραγοντική και έχει συνδεθεί με Σακχαρώδη διαβήτη Τύπου 2, Υπερχοληστερολαιμία, Υψηλή αρτηριακή πίεση, Κάπνισμα και Έλλειψη νοητικής και σωματικής άσκησης.
*Πως μπορεί να συμβάλλει η διατροφή;
Ουσιαστικά ειδική διατροφή για την νόσο Αλτσχάιμερ δεν υπάρχει. Υπάρχουν απλά κάποια θρεπτικά συστατικά τα οποία δείχνουν να βελτιώνουν την νοητική λειτουργία. Η υγιεινή διατροφή από την άλλη συμβάλλει στην αντιμετώπιση άλλων ασθενειών που αποτελούν παράγοντα κινδύνου για την νόσο Alzheilmer όπως είναι η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία, η παχυσαρκία, ο διαβήτης τύπου 2.
*Τι γίνεται με τις βιταμίνες;
Οι βιταμίνες που έχουν συσχετισθεί με την νοητική λειτουργία είναι η Β1, Β2, Β6, Β12, C, βιταμίνη Ε και το φυλικό οξύ. Οι συγκεκριμένες βιταμίνες έχουν συσχετισθεί επίσης και με τον έλεγχο παραγόντων που επηρεάζουν τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Ακολουθεί πίνακας με τα τρόφιμα στα οποία βρίσκονται. Θέλει μεγάλη προσοχή όμως η συμπληρωματική χορήγηση. Μόνο μετά από συνεννόηση με τον γιατρό και τον διαιτολόγο.
ΠΗΓΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΩΝ
Β1
Χοιρινό, μοσχάρι, ξηροί καρποί, δημητριακά, όσπρια, σιτάλευρο
Β2
Γάλα, γιαούρτι, δημητριακά, τυρί, αυγό, άπαχα κρέατα, σιτάλευρο
Β6
Δημητριακά, φυλλώδη λαχανικά, μπανάνα, καλαμπόκι, ψάρι, κρέας, όσπρια, σόγια
Β12
Γάλα, γαλακτοκομικά, κρέας, ψάρια, αυγά, θαλασσινά
C
Πορτοκάλια, λεμόνια, γκρέιπ – φρουτ, μπρόκολο, ακτινίδιο, πιπεριές, ντομάτα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά
Φυλικό
Κρέας, Όσπρια, φυλλώδη λαχανικά
Βιταμίνη Ε
Λίπη, Έλαια, Σιτηρά, Ξηροί καρποί, Όσπρια
*Ισχύουν οι συνεχείς αναφορές για τα λιπαρά;
Τα δεδομένα συνεχίζουν να είναι αντικρουόμενα. Με την πάροδο του χρόνου όμως οι έρευνες αρχίζουν και ξεκαθαρίζουν την σχέση των διαφόρων λιπών με την νόσο Alzheimer. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι δεν υπάρχουν ακριβείς διατροφικές συστάσεις.
Αναλυτικά:
Κορεσμένα
Το σύνολο των ευρημάτων δείχνει ότι αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών οξέων και χοληστερίνης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την νοητική λειτουργία, είτε επηρεάζοντας άμεσα την λειτουργία του εγκεφάλου είτε αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, το οποίο αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την νόσο Alzheimer. Οπότε για πολλούς λόγους καλό είναι να περιορίζεται η μεγάλη κατανάλωση λιπαρών κρεάτων, πλήρων γαλακτοκομικών, γλυκών, κρεμών και άλλων ανάλογων τροφίμων.
Ελαιόλαδο
Αρκετές έρευνες επιβεβαιώνουν την ευεργετική δράση του ελαιολάδου στην νοητική λειτουργία, την καρδιά και τον καρκίνο λόγω των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων και των πολυφαινολών. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να καταναλώνουμε τις ποσότητες που κατανάλωναν οι πρόγονοί μας.
Ψάρια
Όσον αφορά τα ψάρια και κυρίως τα λιπαρά (ρέγγα, σκουμπρί, σολομός, φαγγρί), υπάρχουν αξιοπρόσεκτα δεδομένα που υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση ψαριών μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο για Alzheimer. Και αυτά, μπορούν συμβάλλουν ευεργετικά είτε επηρεάζοντας τις λειτουργίες του εγκεφάλου, είτε προστατεύοντας από καρδιοπάθεια, εγκεφαλικό ή θρόμβωση.
Παρ’ όλα τα αντικρουόμενα αποτελέσματα κάποιες μελέτες ερεύνησαν την συμπληρωματική χορήγηση ω-3 σε άτομα με μειωμένη νοητική λειτουργία Ευεργετική επίδραση βρέθηκε μόνο στα άτομα με ήπια έκπτωση νοητικής λειτουργίας. Στα άτομα που ήδη η νόσος είχε προχωρήσει δεν βρέθηκε ευεργετική επίδραση. Οπότε τα συμπληρώματα θέλουν μεγάλη προσοχή
Όσον αφορά τα δημητριακά, τα φρούτα, και τα λαχανικά;
Έρευνες δείχνουν ότι χρόνια συγκέντρωση ελεύθερων ριζών στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσουν σε νόσο Alzheimer. Γι’ αυτόν τον λόγο τα αντιοξειδωτικά που περιέχονται στα φρούτα και τα λαχανικά μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και εξέλιξη της νόσου.
Οι πιο έντονες συσχετίσεις με την νόσο Alzheimer έχουν παρατηρηθεί στην κατανάλωση του λίπους. Έρευνες όμως έχουν δείξει ότι αυξημένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών και εγκεφαλικού, άρα εμμέσως και την νόσο Alzheimer.
Πρέπει να πίνουμε αλκοόλ;
Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (1-2 ποτήρια) έχει συνδεθεί με βελτίωση νοητικής λειτουργίας ενώ αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ συνδέθηκε με μείωση της νοητικής λειτουργίας. Ο μηχανισμός δεν είναι ακόμα ξεκάθαρος. Το κρασί φαίνεται να δρα ευεργετικά είτε λόγω του περιεχόμενου αλκοόλ, είτε λόγω των πολυφαινολών. Είναι πολύ νωρίς να θεωρηθεί αναγκαία η κατανάλωση 1 ποτηριού κρασιού ημερησίως, αυτό που μπορεί να γίνει όμως, είναι τα άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ να το μετριάσουν.
Τελικά τι διατροφή πρέπει να έχουμε;
Οι προηγούμενες αναφορές ταιριάζουν στο μοντέλο της Μεσογειακής και πιο συγκεκριμένα της Κρητικής Δίαιτας. Έρευνες έδειξαν ότι η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής προστάτεψε από την εξέλιξη της νόσου Alzheimer. Μέχρι σήμερα, δεν έχει προταθεί συγκεκριμένος μηχανισμός όπου συνδέει την Μεσογειακή Διατροφή αυτή καθεαυτή με την άνοια. Σίγουρα όμως τα τρόφιμα ή τα συστατικά της μεσογειακής διατροφής δρουν προστατευτικά.
Η Μεσογειακή Διατροφή χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση λαχανικών, φρούτων, ξηρών καρπών, οσπρίων, δημητριακών, ψαριών, και ελαιόλαδου. Ταυτόχρονα παρατηρείται περιορισμένη κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
Χρειάζεται περισσότερη έρευνα. Βάση των τωρινών δεδομένων δεν είναι δυνατόν να γίνουν οριστικές διατροφικές συστάσεις. Παρ’ όλ’ αυτά μια λογική κατανάλωση ψαριών, ξηρών καρπών, ελαιολάδου, δημητριακών, φρούτων και λαχανικών θα έπρεπε να ενθαρρύνεται., καθώς οι συγκεκριμένες συστάσεις συμφωνούν με τις συστάσεις για καρδιοπάθειες, διαβήτη, παχυσαρκία και υπέρταση.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
-Ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφίμων
-Διατήρηση υγιούς βάρους με διατροφή και άσκηση. Τα παχύσαρκα άτομα και τα άτομα που δεν γυμνάζονται έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν Alzheimer.
-Περιορισμός τροφίμων πλούσιων σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και χοληστερόλη
-Υιοθέτηση τ
