Το όραμά της πήρε σάρκα και οστά πριν από πέντε χρόνια. Η δημιουργία του δημοτικού διαδραστικού σχολείου ήταν ένα σχέδιο ζωής, το οποίο κατάφερε να υλοποιήσει. Η Δρ. Μπίλη Κωνσταντάρα Founder & CEO ΔΕΣ μίλησε στην Χριστίνα Κόμπου για το πρωτοπόρο εκπαιδευτικό ίδρυμα του ΔΕΣ (Διαδραστικό Ευρωπαϊκό Σχολείο), το οποίο από πέρσι έγινε IB (International Baccalaureate)
-Η δημιουργία του ΔΕΣ ήταν εξαρχής το όραμά σας;
Πραγματικά, το Δες ήταν για μένα ένα όραμα, ένα σχέδιο ζωής. Η ιδέα του Δες γεννήθηκε κατά τη διάρκεια της πανεπιστημιακής μου καριέρας, η οποία συνέπεσε χρονικά με τη διάρκεια φοίτησης των παιδιών μου στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ως επιστήμονας και ως μητέρα διαπίστωσα την ανάγκη ύπαρξης ενός σχολείου διαφορετικού, ενός σχολείου με φρέσκια προοπτική και πρόγραμμα τέτοιο που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των παιδιών και όχι των εκπαιδευτικών! Ξεκινώντας με το νηπιαγωγείο και τον παιδικό σταθμό αποδείχθηκε η αρχική μου διαπίστωση. Όταν τα παιδιά βρουν ένα περιβάλλον γεμάτο ερεθίσματα, ένα πλαίσιο που σέβεται την προσωπικότητα, τα ταλέντα και τις κλίσεις τους, τότε ανθίζουν και αγγίζουν υψηλά επίπεδα διάνοιας, καλλιέργειας και ευφυίας! Το δημοτικό ακολούθησε ως φυσική συνέχεια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος που «ξεκλειδώνει» τα παιδιά και που ήταν απαραίτητο, όμως, να συνεχίσει να υφίσταται έως ότου εκτελέσει πλήρως την επιρροή του και ολοκληρωθεί κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Πλέον, το Δες έχει υλοποιήσει το όραμα και τους στόχους μου, είναι ένα σχολείο υψηλής ποιότητας, παροχών και υπηρεσιών. Συμμετέχουμε και διεκπεραιώνουμε ένα πλήθος προγραμμάτων Erasmus+ μέσω των οποίων έχουμε διαρκή επαφή και διάδραση με σχολεία της Ευρώπης, υποστηρίζουμε ένα πλούσιο σε δράσεις πρόγραμμα και εφαρμόζουμε κάθε νέα, επωφελή παιδαγωγική προσέγγιση.
-Σε ποια παιδιά απευθύνεται το σχολείο σας;
Το Δες είναι ένα μοναδικό σχολείο, ένα σχολείο ανοιχτό στα παιδιά που μπορούν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα του. Ως σχολείο IB απευθύνεται σε μαθητές/ τριες που διερευνούν, αναζητούν, παίρνουν ρίσκα και δοκιμάζουν λύσεις, αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο άλλα και ρόλο υποστηρικτικό της ομάδας τους. Απευθύνεται, λοιπόν, στη νέα γενιά των ανθρώπων που προετοιμάζονται για πολίτες του κόσμου και του μέλλοντος.
-Ένας ακόμη στόχος επιτεύχθηκε, καθώς πριν από λίγο διάστημα το ΔΕΣ έγινε IB. Πόσο δύσκολος ήταν αυτός ο στόχος;
Η πιστοποίηση από το IB πλαισιώνει επίσημα ένα πρόγραμμα που είχε εξ αρχής διαμορφωθεί με την ίδια φιλοσοφία. Παραμένει, βέβαια μια πιστοποίηση υψηλής ποιότητας που επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Χρειάστηκε σκληρή δουλεία, ώστε να επιτευχθεί η έγκριση του οργανισμού. Πρόκειται για έναν παγκόσμιο οργανισμό με διαρκείς και λεπτομερείς ελέγχους και μεγάλες απαιτήσεις σε ζητήματα παιδαγωγικού προγράμματος, συνέπειας, εσωτερικής οργάνωσης και επικοινωνίας, ώστε να εφαρμόζεται άρτια το πρόγραμμα που πρεσβεύει. Η επιτυχία ήταν διμερής παρόλα αυτά, καθώς σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται να αποδειχθούν περίτρανα όλα τα παραπάνω. Όχι μόνο το Δες είναι απόλυτα συμβατό με τη φιλοσοφία του IB άλλα και οι κριτικές που δεχτήκαμε καθ’ όλη τη διάρκεια εξέτασης του σχολείου μας ήταν εξαιρετικές. Για μας ήταν μια πρόκληση καθώς το Δες αποτελεί ένα από τα 3 ελληνικά, δημοτικά σχολεία με πιστοποίηση IBPYP στην Ελλάδα!
–Τι ακριβώς είναι το International Baccalaureate (IB);
Το International Baccalaureate (IB) Primary Years Programme (PYP) είναι ένα πρόγραμμα για μικρούς μαθητές ηλικίας 3 έως 12 ετών. Η εφαρμογή του εξασφαλίζει διεθνή αναγνώριση, προάγοντας ταυτόχρονα την αγάπη για μάθηση και για αυτό αποτελεί ένα παράσημο τιμής για οποιοδήποτε δημοτικό σχολείο.
Το “IB PYP” εφαρμόζει βασικά την “επαγωγική μέθοδο”. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η βάση της μαθησιακής προσέγγισης είναι διαλεκτική. Οι ερωτήσεις αποτελούν πρωταρχική μέθοδο τόσο της παράδοσης όσο και της εμπέδωσης από τους μαθητές/τριες. Μέσα από τη διαδικασία της διερεύνησης, τα παιδιά ενθαρρύνονται να θέτουν τα δικά τους ερωτήματα, καθοδηγούμενα με αυτόν τον τρόπο να γίνονται αυτόνομοι μαθητές και να αναπτύσσουν εσωτερικά κίνητρα επίτευξης. Με λίγα λόγια, η προσέγγιση είναι μαθητοκεντρική.
Οι ενότητες του προγράμματος διαπνέουν τα βασικά μαθήματα όπως τα μαθηματικά, τη γλώσσα, τη φυσική και τις κοινωνικές επιστήμες. Η προσκτηθείσα γνώση συνδέεται με την εμπειρική γνώση του κόσμου, όπως την έχει αντιληφθεί κάθε παιδί.
Το σχολείο σκιαγραφεί/αναπτύσσει το γνωστικό περιεχόμενό του και το ακαδημαϊκό πρόγραμμα, καθοδηγούμενο από πέντε βασικά στοιχεία:
-Το γνωστικό περιεχόμενο οργανώνεται βάσει των διαθεματικών ενοτήτων. Κάθε σχολείο αποφασίζει ποιες θεματικές θα μελετήσει στο πλαίσιο της κάθε ενότητας.
-Οι δεξιότητες μάθησης στοχεύουν στη δημιουργία ανεξάρτητων, λειτουργικών μαθητών με εσωτερικά κίνητρα.
-Οι προσεγγίσεις μάθησης στοχεύουν στη δημιουργία μιας ισόβιας αγάπης για τη μάθηση και ενισχύουν τη φυσική περιέργεια και την αυτοπεποίθηση του παιδιού.
-Το στοιχείο της δράσης δίνει έμφαση στην ανάγκη σύνδεσης του μαθητή με τις δυνατότητές του και την ευθύνη του να χρησιμοποιήσει αυτά που έχει μάθει.
-Το δομημένο πλαίσιο δράσης μέσα στην τάξη, ταιριάζει με την εκπαιδευτική φιλοσοφία και τις αξίες του ΙΒ, τα οποία μεταδίδονται στους μαθητές/ τριες μέσω της εκπαιδευτικής προσέγγισης του σχολείου και της ειδίκευσης των δασκάλων του.
-Η μετάβαση των μαθητών που αποφοιτούν από το σχολείο σας, πόσο ομαλή μπορεί να είναι σε ένα άλλο εκπαιδευτικό περιβάλλον;
Όσο ομαλή είναι η μετάβαση από κάθε σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε κάθε σχολείο δευτεροβάθμιας και όσο ομαλή είναι η μετάβαση από την παιδική στην εφηβική ηλικία! Σύμφωνα με έρευνες, τα παιδιά στην εφηβεία δεν αντιμετωπίζουν «κρίση» ηλικίας όταν έχουν διαμορφώσει σχέσεις εμπιστοσύνης και αγάπης κατά την παιδική ηλικία. Αναλόγως συμβαίνει και στους μαθητές/ τρίες. Όταν έχουν επανδρωθεί με τα κατάλληλα εκπαιδευτικά και συναισθηματικά όπλα, είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε πρόκληση και αλλαγή. Ούτως ή άλλως το γυμνάσιο αποτελεί μια διαφορετική βαθμίδα, με άλλες απαιτήσεις και άλλη λογική από αυτήν του δημοτικού. Το ζήτημα είναι η δυνατότητα των παιδιών να ανταποκριθούν σε αυτές, έχοντας αυτοπεποίθηση, βεβαιότητα και γερή βάση. Όλα τα παραπάνω μπορούν να διασφαλιστούν και να σταθεροποιηθούν όταν κατά την πρωτοβάθμια εκπαίδευση το μέλημα και ο στόχος είναι η δημιουργία δυνατών, ανεξάρτητων μαθητών με αυτοπεποίθηση, ισχυρό χαρακτήρα, ευγενές ήθος και αίσθηση ότι μπορούν να επιτύχουν. Στο Δες παρέχουμε αυτό το περιβάλλον και πιστεύουμε ότι η επένδυση πρέπει να γίνεται στη σωστή βάση. Αν έχουμε δώσει φτερά στα παιδιά μας, αυτά θα πετάξουν σε όποια κατεύθυνση επιθυμούν.
-Το ΔΕΣ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην αγγλική γλώσσα από τα πρώτα κιόλας χρόνια φοίτησης των παιδιών. Πόσο δύσκολο είναι για τα παιδιά, όταν η μητρική τους γλώσσα είναι η ελληνική;
Η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι εύκολη υπόθεση κατά τις πολύ νεαρές ηλικίες. Η διγλωσσία ενεργοποιεί συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου που επιτρέπει στα παιδιά να χειρίζονται ως μητρική παραπάνω από μια γλώσσες. Η εκμάθηση διευκολύνεται και ενισχύεται, όταν η έκθεση στον αλλόγλωσσο ήχο είναι καθημερινή και έχει παιγνιώδη χαρακτήρα μέσω projects/ βιωματικών δράσεων/ εκμάθησης τραγουδιών. Τα παιδιά δε δυσκολεύονται αφού οι συνθήκες έκθεσης τους στα αγγλικά σε καθημερινό επίπεδο, με εξειδικευμένους δασκάλους και εγκεκριμένα εγχειρίδια γίνεται σε επίπεδο όχι φροντιστηριακό, άλλα με παράλληλη πολιτισμική προσέγγιση και μέσω πολλών, διαφορετικών μαθημάτων. Η έμφαση στην αγγλική γλώσσα και η εκμάθηση της από τόσο μικρή ηλικία εγγυάται την ευχέρεια στη χρήση της στο μέλλον. Αυτό είναι σπουδαίο προσόν για τον σύγχρονο άνθρωπο! Επιτρέπει ελευθερία επιλογών και δυνατοτήτων σε κάθε τομέα, επικοινωνιακό, εργασιακό, κοινωνικό, επιστημονικό κλπ. και είναι αναπόσπαστο στοιχείο του ευρωπαϊκού χαρακτήρα της εκπαίδευσης.
-Σημαντικό ρόλο στο ΔΕΣ παίζει και η τεχνολογία. Θεωρείτε ότι η ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία μπορεί να ενισχύσει το έργο της;
Οπωσδήποτε! Η τεχνολογία είναι μέρος της ζωής μας και σίγουρα αποτελεί βασική γνώση για το μέλλον. Η έλλογη χρήση της παρέχει σπουδαίες δυνατότητες στην εκπαιδευτική διαδικασία. Πρόκειται για παιδαγωγικό όπλο με δυναμική τέτοια που επιτρέπει την πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορία και διάδραση. Η χρήση των Ipad και των διαδραστικών πινάκων από τα ίδια τα παιδιά τα μυεί στην ορθή χρήση των τεχνολογικών μέσων και επιτρέπει την καλλιέργεια μιας ευρείας γκάμας ψηφιακών δεξιοτήτων, όπως τον προγραμματισμό, τον χειρισμό του office, την ευρεία χρήση των online tools. Η ρομποτική από την άλλη πλευρά, συνδυάζει άριστα την τεχνολογία με την επιστήμη οξύνοντας την ευφυΐα των παιδιών μέσα από την πρακτική εφαρμογή της τεχνολογίας. Το πιο σπουδαίο είναι πως όλα αυτά λειτουργούν μέσα σε ένα απόλυτα φυσικό περιβάλλον που εναρμονίζει τις μαθησιακές άλλα και τις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών.
-Εκτός από τη διαφοροποιημένη παιδαγωγική μέθοδο που εφαρμόζετε, το ΔΕΣ κάνει πολλές φιλανθρωπικές δράσεις. Ποια είναι η ανταπόκριση των παιδιών;
Στο πλαίσιο της διευρυμένης παιδείας που αποτελεί στόχο του σχολείου μας, είναι και η καλλιέργεια βασικών αρχών στα παιδιά μας, όπως αυτές του εθελοντισμού και της φιλανθρωπίας. Πρόκειται για πανανθρώπινες αξίες που πρέπει να ενσταλάζονται, μέσα από πρακτικές και όχι από θεωρία, στον άνθρωπο για να έχουν μόνιμη διάρκεια και να αποτελούν στάση ζωής! Οι δράσεις αυτές πλαισιώνονται και από το ανάλογο πρόγραμμα, έτσι ώστε να γίνονται κατανοητές από τα παιδιά η ανάγκη και η ωφελιμότητα τους. Άλλωστε, η γνήσια φιλανθρωπία είναι αρετή και, όπως θα συμφωνούσε και ο Αριστοτέλης, η ευτυχία που πηγάζει μέσα από την αρετή είναι η αληθινή, εσωτερική ευτυχία του ανθρώπου.
Ποιος είναι ο επόμενος στόχος σας;
Για μένα το δες δεν είναι στόχος, είναι στοίχημα ζωής! Δεν τελειώνει ποτέ το ζήτημα της ορθής παιδείας και δεν έχει φύση άφθαρτη. Χρειάζεται διαρκής αγώνας, προσπάθεια και πρόθεση ανανέωσης για να πληρεί τις προϋποθέσεις και να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις κάθε εποχής και γενιάς. Ο στόχος μου είναι, λοιπόν, να συνεχίσω ακούραστη και απερίσπαστη να υπηρετώ το όραμα μου και να συμβάλω στην δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.
-Πόσες ακόμη “καρδιές” μπορεί να αγκαλιάσει το ΔΕΣ;
Υπάρχει πάντα χώρος όταν μιλάμε για αγάπη. Η καρδιά είναι όργανο ακούραστο, ζωοφόρο και μπορεί να δεχτεί απεριόριστη αγάπη! Το ΔΕΣ μπορεί να αγκαλιάσει όσες καρδιές χρειαστεί!
