Η ενδομητρίωση αποτελεί μία από τις πιο κοινές νόσους που συναντάμε στη γυναικολογία. Πρόκειται για μία «ύπουλη» νόσο καθώς η διάγνωσή της δεν είναι πολλές φορές εύκολη ενώ η επίδρασή της στην υγεία της γυναίκας είναι σημαντική.
Τι είναι όμως η ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται από την παρουσία ιστού, ο οποίος είναι μορφολογικά και βιολογικά παρόμοιος με το φυσιολογικό ενδομήτριο, εκτός ενδομητρικής κοιλότητας, εκτός δηλαδή της μήτρας. Η πιο κοινή θέση είναι οι ωοθήκες, αλλά μπορεί να βρεθεί και σε άλλα όργανα της πυελικής κοιλότητας και όχι μόνο, μάλιστα έχει περιγραφεί ακόμα και στον πνεύμονα. Ο έκτοπος αυτός ιστός απαντά στις ωοθηκικές ορμόνες, πραγματοποιώντας κυκλικές αλλαγές, οδηγώντας στη δημιουργία των ενδομητριώματων ή αλλιώς σοκαλατοειδών κύστεων (λόγω του χρώματος τους).
Πόσο συχνή είναι;
Η ενδομητρίωση συναντάται σε γυναίκες κυρίως αναπαραγωγικής ηλικίας. Ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών με αυτά τη “νόσο” τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο μικρός. Από μελέτες έχει φανεί ότι το ποσοστό της κυμαίνεται στο 40-60% για γυναίκες με δυσμηνόρροια και στο 20-30% για γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας. Αν και είναι δύσκολο να υπολογιστεί, από μία μόνο μελέτη φάνηκε ότι συναντάται στο 6,2% του ευρύτερου πληθυσμού.
Ποιά είναι τα συμπτώματα;
Με πολλούς τρόπους μπορεί να εκδηλωθεί η ενδομητρίωση. Το πιο κοινό εύρημα όμως είναι η δυσμηνόρροια, ο πόνος δηλαδή κατά την έμμηνο ρύση. Πόνος ο οποίος δεν είναι ανεκτός από την ίδια τη γυναίκα και την κάνει να υπολειτουργεί. Άλλο σύμπτωμα είναι το χρόνιο πυελικό άλγος, δηλαδή το χρόνιο αίσθημα βάρους και πόνου στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς της γυναίκας, ακόμα και μακριά από τις ημέρες της περιόδου της. Επίσης πολλές γυναίκες με ενδομητρίωση παραπονιούνται για πόνο κατά των σεξουαλικών τους επαφών, παρουσιάζουν δηλαδή δυσπαρεύνια. Αναλόγως επίσης, με το όργανο που εμπλέκεται, μπορεί η γυναίκα να παρουσιάσει και άλλου είδους εκδηλώσεις, όπως δυσουρικά ενοχλήματα (αν εστίες ενδομητρίωσης βρίσκονται στον ουρητήρα) ή άλγος κατά τις κενώσεις σε περίπτωση που υπάρχει συμμετοχή του εντέρου. Πολύ σημαντικό είναι να τονιστεί πως ευθύνεται σε σημαντικό βαθμό και για περιπτώσεις υπογονιμότητας, είτε με τη δημιουργία συμφύσεων και απόφραξης των σαλπίγγων είτε με ανοσοποιητικούς μηχανισμούς που δεν είναι εντελώς γνωστοί.
Υπάρχει θεραπεία;
Πολλές προσπάθειες και πολλές μελέτες έχουν γίνει προκειμένου να βρεθεί η καταλληλότερη θεραπεία για τις γυναίκες που πάσχουν από ενδομητρίωση. Κατά τη διάρκεια των χρόνων έχουν δοκιμαστεί διάφορες ουσίες όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, ανοσορυθμιστές, ορμονικά σκευάσματα, όπως τα αντισυλληπτικά δισκία, προγεσταγόνα, ανδρογόνα, αγωνιστές αλλά και ανταγωνιστές της εκλυτικής ορμόνης της γοναδοτροπίνης, αναστολείς αρωματάσης και άλλα, παρόλα αυτά κανένα δε βρέθηκε ότι καταπολεμά πλήρως την ενδομητρίωση. Υπάρχει και η χειρουργική αντιμετώπιση βέβαια με την λαπαροσκόπηση να αποτελεί την gold standard εξέταση τόσο για τη διάγνωση όσο και για την καταπολέμηση της νόσου. Και σε αυτήν την περίπτωση όμως δεν είναι λίγες οι φορές που παρατηρούνται υποτροπές.
Συμπεραίνουμε λοιπόν πως η ενδομητρίωση αποτελεί μία κοινή νόσο νέων γυναικών, με πολλές τρόπους εκδήλωσης που καθιστούν δύσκολη πολλές φορές την καθημερινότητα, άλλα μπορεί να διαδραματίσει και σημαντικό ρόλο στην γονιμότητα. Η διάγνωση και η θεραπεία παραμένει ακόμα μία πρόκληση για τους γυναικολόγους. Σωστό είναι να απευθυνθείτε στον ιατρό αν παρουσιάζετε συμπτωματολογία αντίστοιχη της ενδομητρίωσης, προκειμένου να γίνει η κατάλληλη διερεύνηση.
Παπανικολάου Αθανάσιος MD, MSc
Μαιευτήρας Χειρουργός Γυναικολόγος
T: 213 0374762
