Παλαιότερα, ο συζυγικός βιασμός δεν θεωρείτο εγκληματική πράξη. Για την ακρίβεια, ήταν νόμιμο δικαίωμα των ανδρών, το οποίο δεν μπορούσε να καταδικαστεί ως εγκληματική πράξη. Κάθε παντρεμένη γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να ικανοποιεί σεξουαλικά τον σύζυγό της οποιαδήποτε στιγμή εκείνος το επιθυμούσε και αυτό ήταν «καθήκον» της.
Το 2006 ψηφίστηκε στην Ελλάδα νόμος, ο οποίος ρητά απαγορεύει το συζυγικό βιασμό και τον κατατάσσει μεταξύ των άλλων εγκληματικών πράξεων ενδοοικογενειακής βίας. Ο νόμος 3500/2006 αναφέρει ότι ο βιασμός και η ασέλγεια κατά συζύγου αντιμετωπίζονται ως εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας και ως ενδοοικογενειακή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας.
Τι είναι βία;
Ως πράξη βίας ορίζεται η βίαιη πράξη που βασίζεται στο φύλο και μπορεί να προξενήσει σωματική, ψυχική ή σεξουαλική βλάβη. Συνήθως η σεξουαλική και η σωματική κακοποίηση συνυπάρχουν. Η σωματική βία περιλαμβάνει χαστούκια, κλωτσιές, μπουνιές και βλάβες που προκαλούνται από αντικείμενα, ενώ η σεξουαλική περιλαμβάνει εξαναγκαστική σεξουαλική πράξη και συμμετοχή σε κάθε είδους σεξουαλικές πράξεις. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., το 10- 52% των γυναικών παγκοσμίως έχει υποστεί κάποια στιγμή στη ζωή του σωματική κακοποίηση από τον σύντροφό του, ενώ ένα ποσοστό 10-30% έχει υποστεί σεξουαλική βία από τον σύντροφό του.
Ο συζυγικός βιασμός είναι κάθε πράξη σεξουαλικής φύσεως που τελείται στη σύζυγο χωρίς τη συναίνεσή της. Κάποιοι ψυχολόγοι θεωρούν ότι ο συζυγικός βιασμός είναι μία συνειδητή πράξη εκφοβισμού της γυναίκας και ένας τρόπος να την «κρατούν τρομοκρατημένη». Σε πολλές χώρες ακόμη και σήμερα, ο βιασμός μεταξύ συντρόφων είναι νομικά αποδεκτός. Μόλις πρόσφατα αναγνωρίστηκε σε όλες τις ΗΠΑ ως εγκληματική πράξη και πλέον διώκεται ποινικά. Μετά την πρόσφατη δημοσίευση της είδησης του θανάτου της 8χρονης από την Υεμένη που απεβίωσε μετά από εσωτερική αιμορραγία που υπέστη κατά την πρώτη νύχτα του γάμου της με τον 45χρονο ομοεθνή της, καθίσταται πλέον σαφέστατο ότι ο συζυγικός βιασμός, σε όποια ηλικία κι αν συμβαίνει, αποτελεί ένα σοβαρότατο κοινωνικό ζήτημα αλλά και πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Γιατί παρατηρείται το φαινόμενο του συζυγικού βιασμού;
Υπάρχουν θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για να εξηγήσουν αυτού του είδους την εγκληματική συμπεριφορά. Η μία θεωρία αναφέρει πως πρόκειται για πράξη εξουσίας και ένδειξη υπεροχής του αρσενικού απέναντι στο αδύναμο θηλυκό. Ο άνδρας επιθυμεί να επιβληθεί και να κυριαρχήσει πάνω στη γυναίκα, ασκώντας της απόλυτο έλεγχο και χωρίς το φόβο των συνεπειών των πράξεών του.
Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει πως από καταβολής κόσμου οι άνδρες ήταν κυρίαρχοι των νόμων, της δικαστικής εξουσίας και εν τέλει, ολόκληρης της ζωής. Αυτό τους έδωσε την ευκαιρία να δημιουργήσουν ένα νομικό και κοινωνικό σύστημα που θα ωφελούσε μόνο τα δικά τους συμφέροντα. Επίσης, οι γυναίκες θεωρούνταν ιδιοκτησία των ανδρών μετά το γάμο, γι’ αυτό και συχνά κατέληγαν στη διάπραξη συζυγικού βιασμού, δεδομένου μάλιστα ότι η γυναίκα δεν συναινούσε στο γάμο με τη μορφή που γινόταν, το ποσοστό γάμων με υπαρκτό το πρόβλημα του βιασμού ήταν τεράστιο.
Η τρίτη εκδοχή κάνει έναν διαχωρισμό των δύο φύλων. Οι άνδρες από τη γέννησή τους μαθαίνουν να είναι κυριαρχικοί, επιθετικοί, διεκδικητικοί και ουσιαστικά, κυνηγοί των σεξουαλικών τους επιθυμιών. Οι γυναίκες, τουναντίον, οφείλουν να είναι υπάκουες, δεκτικές, να πειθαρχούν και να θέτουν όρια στη σεξουαλικότητά τους. Αυτό σημαίνει ότι το συζυγικό σεξ είναι εντός των πλαισίων των καθηκόντων τους ως σύζυγοι, γι’ αυτό και επικρατούσε η αντίληψη ότι είναι καθήκον της να ικανοποιεί σεξουαλικά το σύζυγό της κάθε φορά και με όποιο τρόπο εκείνος το επιθυμεί.
Ποιες είναι οι σωματικές, ψυχικές και κοινωνικές συνέπειες του φαινομένου;
Οι συνέπειες της πράξης του συζυγικού βιασμού είναι πολλές και δυσμενείς τόσο για το άτομο όσο και για ολόκληρη την κοινωνία. Αμυχές, επώδυνα τραύματα, πληγές, πόνοι κάθε είδους, κολπική ή πρωκτική αιμορραγία, πόνος κατά την ούρηση και μακροχρόνια, καρκίνος, δυσπλασίες και γαστρεντερικές διαταραχές είναι η απόρροια μιας τέτοιας ενδοοικογενειακής πράξης βίας.
Η ψυχολογία ενός ατόμου που έχει υποστεί συζυγικό βιασμό διαταράσσεται και δημιουργούνται εμφανή ψυχολογικά προβλήματα όπως, κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή, διαταραχή ύπνου ή πρόσληψης τροφής, επικοινωνιακή δυσκολία και τέλος, αυτοκτονικές τάσεις που μπορούν να οδηγήσουν συχνά στο θάνατο.
Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες που υφίστανται μία φορά τέτοιου είδους κακοποίηση τείνουν να αναπτύσσουν ανοχή και αντοχή σε τέτοιες συμπεριφορές, ενώ ο συζυγικός βιασμός παραμένει ένα μυστικό που βασανίζει το θύμα για πολύ καιρό. Η οικογενειακή κακοποίηση παίρνει τις διαστάσεις κοινωνικής ντροπής και προκατάληψης. Μόνο όταν απευθυνθεί μία γυναίκα σε ειδικό ανακτά την αίσθηση της ασφάλειας και μπορεί να ξαναχτίσει τη ζωή της από την αρχή.
Είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό για βοήθεια αν έχετε υποστεί τέτοια συμπεριφορά. Η ανθρώπινη και σεξουαλική αξιοπρέπεια είναι αναφαίρετο δικαίωμα και νομικά κατοχυρωμένη πράξη. Το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (www.kethi.gr) παρέχει τόσο συμβουλευτική όσο και πρακτική βοήθεια σε κάθε άτομο που τη χρειάζεται.
Πηγή: περιοδικό 30 ημέρες υγείας, mental-health.gr
