Το πιο γνωστό και αγαπημένο συγγραφικό δημιούργημα του Εμμανουήλ Ροΐδη Η πάπισσα Ιωάννα είναι εκ των ων ουκ άνευ για κάθε βιβλιοφάγο που σέβεται τον εαυτό του, αλλά και την ελληνική κλασική λογοτεχνία. Οι περισσότεροι έχουμε ήδη διαβάσει το βιβλίο αυτό από την εφηβική μας ηλικία, όμως ακόμη κι εκείνοι που δεν το έχουν κάνει ποτέ δεν είναι αργά.
Η πάπισσα Ιωάννα πρωτοδημοσιεύθηκε το 1866 από τον Εμμανουήλ Ροΐδη. Το έργο αυτό κρίθηκε ως ακατάλληλο και φθοροποιό από την Ιερά Σύνοδο της χώρας μας, η οποία απαγόρευσε την ανάγνωσή του. Ο συγγραφέας για να καταφέρει να συγκεντρώσει το υλικό και τις πληροφορίες που ήθελε για την ηρωίδα του, έκανε πολύ καιρό έρευνα σε βιβλιοθήκες της Δύσης και σε βιβλιογραφικές και θρησκευτικές αναφορές του Θ’ αιώνα.
Ο συγγραφέας χρησιμοποίησε πηγές όπως συναξάρια, βιογραφίες παπών και συγγράμματα που αφορούσαν την Εκκλησία.
Λίγα λόγια για το έργο:
Στα μέσα του ΙΓ’ αιώνα οι ιστορικοί αρχίζουν να ασχολούνται με την άνοδο στον παπικό θρόνο μιας γυναίκας, δηλαδή της πάπισσας Ιωάννας. Σύμφωνα με τον Δομινικανό Στέφανο των Βουρβών, ο Πάπας Λέων Δ’ πήρε κοντά του στο Βατικανό λόγω της μεγάλης παιδείας και ευφυΐας της, μια γυναίκα, η οποία έκρυψε το φύλο της για πολλά χρόνια υπό το όνομα Ιωάννης. Η καταγωγή της ήταν άγνωστη. Άλλοι ισχυρίζονταν ότι καταγόταν από την Αγγλία και άλλοι από τη Γερμανία και ότι το πραγματικό της όνομα ήταν Αγνή.
Μετά το θάνατο του Λέοντα Δ’ η Ιωάννα τον διαδέχτηκε στον παπικό θρόνο ως Ιωάννης Η’. Η γυναίκα αυτή, παρόλο που «απεπειράθησαν την γυναίκαν ταύτην ως ρύπον δήθεν και κηλίδα να εξαλείψωσιν εκ της σειράς των παπών», έγινε θρύλος που απασχόλησε όλους τους ιστορικούς έκτοτε.
(εκδόσεις Λιβάνη)