Είναι θηλυκό η ντομάτα. Άγουρη, τραγανή, να την δαγκώσεις… Στην ώρα της, γεμάτο χυμούς που ευφραίνουν τη γλώσσα. Όμορφη την διαλαλούν στις λαϊκές αγορές : «Όμορφες καλές ντομάτες»
Αυτό το προκλητικό θηλυκό λέγεται πως το “έμπασε” στην Ελλάδα, στις αρχές του 19ου αιώνα, ένας φραγκοπατέρας της Μονής των Καπουτσίνων, η οποία βρισκόταν πλάι στο Μνημείο του Λυσικράτους στην Πλάκα. Έκτοτε με τον καιρό, αυτό το «μήλο του Έρωτα» μεγάλωνε και τρεφόταν με τον ήλιο και τις μυρωδιές της Άνοιξης, στα μποστάνια του Μαραθώνα, του Άργους, του Πύργου, της Σαντορίνης, της Ιεράπετρας… Και μόνο το Χειμώνα, όταν γινόταν ανάμνηση, οι νοσταλγοί της κατέφευγαν στις ντομάτες του Νείλου που κατέφθαναν στην Αθήνα χριστουγεννιάτικα, πανάκριβες, μέσα σε μεγάλα κοφίνια, τυλιγμένες σε άχυρο…
Ο κόσμος, ο πολύς, αρκούνταν στον πελτέ, που τον έπαιρνε χύμα από τους μπακάληδες της εποχής, τυλιγμένον με μαστοριά στο λαδόχαρτο: αμβροσία αλειμμένη πάνω σε ψωμί για τα παιδιά στις αλάνες των αθηναϊκών συνοικιών. Και εκείνοι οι οποίοι είχαν να διαθέσουν κάτι παραπάνω αγόραζαν πελτέ κονσέρβα! Αλλά για αυτούς η ντομάτα ήταν μόνο άρτυμα, σάλτσα, που όμως σκέπαζε μακαρόνια χοντρά, πασπαλισμένα με το δυσεύρετο βουτυράτο κεφαλοτύρι.
Το Καλοκαίρι όμως η ντομάτα ήταν κυρίαρχη: σκέτη με αλάτι, τριμμένη πάνω σε ψωμί, σαλάτα δροσερή παρέα με αγγούρι-λάδι-ξύδι, παραγεμισμένη με ρύζι και φρέσκα μυρωδικά, χοντροκομμένη παρέα με σκόρδο να λούζει ένα ταψί με γαύρο και βέβαια με αβγά ελαφρώς χτυπημένα για τον περίφημο καγιανά.
Στους Καιρούς μας, η ντομάτα φαντάζει κυρίαρχη όλο το χρόνο. Τώρα έχουμε ράτσες καινούριες, ανθεκτικές, ντόπιες και εισαγόμενες, όχι πάντα νόστιμες. Με ωραία την όψη, αλλά χωρίς πάθος…
Υ.Γ. Ξεχυθείτε στις αγορές, να πάρετε τις τελευταίες υπαίθριες, να «φυλακίσετε» την γεύση τους και να έχετε λίγο από το καλοκαίρι στο σπίτι σας όλο το χρόνο.
