Πίτσα. Απλή, λεπτή, τραγανή, ευωδιαστή, υπέροχη στην όψη, εκρηκτική στη γεύση και στην υφή. Αυτή είναι η Ναπολιτάνα, η βέρα. Γέννημα- θρέμμα του πιτσαόλο, με την από γενιά σε γενιά γνώση και μαεστρία, με τα υλικά που προσφέρει αβίαστα η Μεσόγειος.
Συστατικά απλά και συνάμα εξαιρετικής ποιότητας ντύνουν την επιφάνεια της πίτσας Ναπολιτάνα: αλεύρι, νερό, ελαιόλαδο , μοτσαρέλα, ντομάτα, βασιλικός, ρίγανη/δεντρολίβανο και σκόρδο. Για την πίτσα Ναπολιτάνα, την Μαργαρίτα, που παρασκεύασε ο Ραφαήλος Εσποζίτο και την προσέφερε στην βασίλισσα της Ιταλίας Μαργαρίτα, χρειάζεται ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικός για να δημιουργηθεί το τρικολόρε κόκκινο, άσπρο και πράσινο της ιταλικής ενοποίησης. Για την πίτσα Ναπολιτάνα, τη Μαρινάρα αρκούν η ντομάτα ,το λάδι, το σκόρδο και η ρίγανη, όσα δηλαδή μπορούν να έχουν μαζί τους οι ναυτικοί….
Και θα ρωτήσει εύλογα κάποιος: και οι άλλες πίτσες ? Η απάντηση είναι δογματικά απλή: Μόνο η Ναπολιτάνα-Μαργαρίτα ή Μαρινάρα- είναι πίτσα.
Μόνο οι Παρθενοπαίοι, οι κάτοικοι της Παρθενόπης και της Νάπολης, των δύο αρχαιοελληνικών αποικιών που εξελίχθηκαν στη σημερινή Bella Napoli, είχαν το προνόμιο, από τον 17ο αιώνα να γεύονται πίτσες όπως τις γνωρίζουμε σήμερα, με την προσθήκη της φερμένης από το Περού ντομάτας. Υπήρχαν βέβαια οι αλευρόπιτες των Ετρούσκων, οι πλακούντες των Ρωμαίων που οι στρατιώτες του Ιούλιου Καίσαρος τους έψηναν στην πέτρα μόλις στρατοπέδευαν προσθέτοντας λάδι και σκόρδο. Και αργότερα οι τηγανοπίτσες της Γενούης. Αλλά πίτσες σε ξυλόφουρνο παρασκεύαζαν μόνο οι Ναπολιτάνοι μάστορες της ζύμης και του φουρνόφτυαρου που γνώριζαν από το χρώμα των τούβλων αν ο φούρνος ήταν έτοιμος να ψήσει την πολυπόθητη πίτσα.
Στα μέσα του 19ου αιώνα οι μετανάστες Παρθενοπαίοι έστηναν πιτσαρίες για τους συμπατριώτες τους στη Νέα Υόρκη και από εκεί, μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, η πίτσα ξαναπέρασε τον Ατλαντικό και εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και τον κόσμο όλο.
Η πίτσα εξαπλώθηκε και αλλοιώθηκε. Της πρόσθεσαν ύποπτα σαλάμια και άνοστα κίτρινα τυριά και το ελαιόλαδο στην καλύτερη των περιπτώσεων αντικαταστάθηκε με ηλιέλαιο…
