Με τα δεδομένα της πανδημίας του κορονοϊού να αλλάζουν άρδην μέρα με τη μέρα, οι πρακτικές προστασίας είναι πια το Α και το Ω ώστε να βγούμε όσο πιο ανώδυνα γίνεται από αυτήν την περιπέτεια. Εντούτοις, όταν από το Φεβρουάριο έχει διαταραχθεί η συνήθης ρουτίνα μας και δυστυχώς έχουμε στερηθεί πολλά από όσα την αποτελούσαν, τώρα το μόνο που αισθανόμαστε είναι θυμός με όσα μας ζητείται να κάνουμε (ξανά) αλλά και ακόμη περισσότερη αγωνία. Όλα αυτά τα συναισθήματα έχουν λόγο ύπαρξης και λέγεται κόπωση κρίσης (crisis fatigue).
Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Δρ.Πέτρου Λεβούνη, καθηγητή Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του New Jersey, η κόπωση κρίσης είναι ένα από τα στάδια που αποτελούν την απόκρισή μας σε καταστάσεις ανάγκης. Όταν η έξαρση του κορονοϊού ανακηρύχθηκε επίσημα πια ως πανδημία, η πρώτη αντίδραση (εκτός από τον αυτονόητο φόβο του άγνωστου κινδύνου) ήταν εκείνη του “ήρωα”, δηλαδή η άμεση κινητοποίηση ώστε να γίνει ό,τι πρέπει να γίνει: καθαριότητα χεριών, απολύμανση, διατήρηση φυσικών αποστάσεων από άλλους άνθρωπους κ.ο.κ.. Αυτή η διαβεβαίωση πως κάνουμε το σωστό ακολουθείται από την επόμενη φάση, καθώς νιώθουμε μέλη της κοινότητας όταν προσφέρουμε οποιαδήποτε μορφή βοήθειας σε άτομα που δε μπορούν να βγουν τόσο άφοβα από το σπίτι και που γενικότερα εφαρμόζουμε τα απαραίτητα μέτρα κι εμείς όπως κάνουν τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας.
Όμως η όλη κατάσταση, και παρά τις άρσεις πολλών περιορισμών, διαρκεί πλεόν πολύ καιρό κι είναι επόμενο η όλη ευχαρίστηση πως με τον τρόπο μας στηρίζουμε και προσφέρουμε στην κοινότητα, παρά τις όποιες στερήσεις, να ξεθωριάζει. Οπότε κι εισερχόμαστε στη φάση της κόπωσης κρίσης. Τώρα πια νιώθουμε εξάντληση, οργή επειδή οι στερήσεις πρέπει να συνεχίσουν να υφίστανται, καθώς και μία μορφή παραίτησης από όλα.
Η κόπωση αυτή μπορεί να εκδηλώνεται είτε με ξεσπάσματα θυμού που μπορεί να προκληθούν ακόμη κι από μία αμελητέα σχεδόν ενόχληση είτε με το “άλλο άκρο” όπου τα άτομα που βιώνουν την κόπωση κρίσης να αποστασιοποιούνται συναισθηματικά από ό,τι συμβαίνει γύρω τους μοιάζοντας σχεδόν “μουδιασμένοι”. Αυτό συμβαίνει επειδή στην αρχή ενεργοποιήθηκε η βιολογική αντίδραση του “fight-or-flight” και χάρη σε αυτήν καταφέραμε να μείνουμε σε εγρήγορση το πρώτο διάστημα. Εντούτοις, αυτή η αντίδραση έχει περιορισμένο “χρόνο ζωής” και δε μπορεί να διατηρηθεί για πολύ καιρό. Και βέβαια, όλο αυτό έχει επιπτώσεις στις διατροφικές συνήθειες, στην ποιότητα ύπνου και στη γενικότερη δραστηριότητα του καθενός μέσα στη μέρα του.
Μπορούμε, όμως, να διαχειριστούμε αυτό το στάδιο;
Αν και θέλει αρκετή προσπάθεια, η απάντηση είναι ναι. Αρχικά δεν πρέπει να αμελούμε να φροντίζουμε το σώμα μας. Συνεχίζουμε να αθλούμαστε, έστω μέσα στο σπίτι και φροντίζουμε να τρεφόμαστε και να κοιμόμαστε σωστά κι επαρκώς. Ακόμη και το σεξ, σύμφωνα με τον κύριο Λεβούνη, είναι ένα μέσο διατήρησης της σωματικής μας υγείας. Επίσης είναι σημαντικό, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό, να κρατάμε σταθερή την καθημερινή μας ρουτίνα ώστε να παραμείνει μία αίσθηση κανονικότητας κι ελέγχου.
Στη συνέχεια δε χάνουμε την επαφή με τους αγαπημένους μας αλλά και με την κοινότητά μας. Και για να μένουμε προφυλαγμένοι, μπορούμε να διατηρήσουμε έναν μικρό κύκλο επαφών, ενώ κι η τεχνολογία ακόμη μας δίνει τα εργαλεία ώστε να μην αποξενωθούμε τελείως.
Αν, όμως, δεχόμαστε ερεθίσματα που εντείνουν την κόπωση;
Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει πρωτίστως να περιορίσουμε την πρόσληψη πληροφοριών. Το διαδίκτυο πλεόν βρίθει από μελέτες, ενημερώσεις κι απόψεις κι είναι λογικό αυτή η υπερπληροφόρηση να μας μπερδεύει και να μας εκνευρίζει. Επιλέγουμε έγκυρα μέσα ενημέρωσης και περιορίζουμε και τον χρόνο που αφιερώνουμε – δε χρειάζεται να είμαστε όλη τη μέρα μπροστάς τον υπολογιστή ή την τηλεόραση για να μάθουμε τις εξελίξεις.
Όσο για τα αρνητικά συναισθήματα που πιθανώς να μας κυριεύουν κάποιες στιγμές, μπορούμε να τα απομακρύνουμε αν, αντί για αυτά, επικεντρωνόμαστε σε άλλα συναισθήματα, όωπς εκτίμηση κι ευγνωμοσύνη για όσοα μπορούμε να απολαμβάνουμε: μπορεί να είναι η οικογένειά μας ή το γεγονός πως δεν έχει διαταραχθεί η επαγγελματική μας ζωή.
Τέλος, μπορούμε να φιερώνουμε λίγο χρόνο σε διαλογισμό ή σε κάποια άλλη δραστηριότητα που μας χαλαρώνει πνευματικά και σωματικά, ώστε να απομακρύνουμε τον εαυτό μας από την συνεχή εισροή πληροφοριών ή εξελίξεων που μπορούν να μας προκαλέσουν άγχος.
Όπως κάθε δύσκολη στιγμή, έτσι κι αυτή κάποια στιγμή θα γίνει μακρινή ανάμνηση. Στο μεταξύ, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να φροντίσουμε τον εαυτό μα ςκαι τους αγαπημένους μας με ψυχραιμία και όσο περισσότερη καλή διάθεση γίνεται. Και βέβαια, μη διστάζετε να απευθυνθείτε ακόμη και σε κάποιον ειδικό αν νιώθετε πως το συναισθηματικό βάρος γίνεται πιο έντονο.
Πηγή: Healthline
Photo credits: @enginakyurt (unsplash)
