Πόσες φορές σας έχει τύχει να εμπνευστείτε μία δικαιολογία για να αποφύγετε την ανάμειξη σε κάποια κατάσταση που δε σας αρέσει; Οι δικαιολογίες αποτελούν χωρίς αμφιβολία ένα καθημερινό φαινόμενο ανάμεσα στις ανθρώπινες σχέσεις και χρησιμοποιούνται με σκοπό να κάνουν τον συνομιλητή να σταματήσει να ζητά το όποιο δυσάρεστο πράγμα, χωρίς να υπάρχει χώρος για δυσαρέσκεια, νεύρα ή γκρίνια. Πώς γνωρίζουμε, όμως, ότι μία δικαιολογία είναι καλή στο να κάνει τη δουλειά της; Το Πανεπιστήμιο του Cambridge έρχεται να δώσει την απάντηση.
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Cambridge λέει ότι,όταν οι δικαιολογίες είναι αποδεκτές, είναι γιατί δείχνουν ότι ενώ κάναμε κάτι λάθος, οι υποβόσκουσες ηθικές προθέσεις είναι επαρκείς.
Οι προθέσεις είναι σχέδια για δράση. Το να πεις ότι η πρόθεσή σου ήταν ηθικά επαρκής είναι σα να λες ότι το σχέδιο δράσης σου ήταν ηθικά καλό. Οπότε, όταν λες μία δικαιολογία, ισχυρίζεσαι ότι το σχέδιό δράσης σου ήταν ηθικά καλό. Ίσως γλίστρησες, και γι’ αυτό κι έριξες τα ψώνια που ήθελες να βοηθήσεις να μεταφέρεις.
Αν πάρουμε, για παράδειγμα, τους δικηγόρους, στην περίπτωση εξαναγκασμού προς υπεράσπιση των πελατών τους ισχυρίζονται ότι ο πελάτης μπορεί να παρανόμησε, αλλά είχε μία ηθικά αποδεκτή πρόθεση. Αποτράπηκε από το να την κάνει πράξη λόγω φόβου ή θυμού που την έκανε να χάσει τον αυτοέλεγχο.
Πρόσφατη δουλειά στην ψυχολογία υποδεικνύει ότι οι προθέσεις έχουν ένα ιδιαίτερο παρακινητικό προφίλ, με τους φιλοσόφους και τους ψυχολόγους να υποστηρίζουν ότι αυτές είναι το κλειδί για την κατανόηση του πώς κάνουμε επιλογές.
Πηγή: Science Daily
