Τα συναισθήματά μας είναι απρόβλεπτα – fact. Μέσα στη μέρα μπορούμε με την ίδια άνεση να νιώσουμε ενθουσιασμό, χαρά, απογοήτευση, ακόμη κι οργή. Συνήθως κάθε συναίσθημα έχει και μία συγκεκριμένη αιτιολογία. Υπάρχουν όμως κι οι στιγμές που κυριολεκτικά το παραμικρό – από μία ανάμνηση έως ένα αντικειμενικά ανούσιο γεγονός – μπορεί να πυροδοτήσει μία συναισθηματική έκρηξη. Αυτό οφείλεται στα “συναισθηματικά ερεθίσματα” . Αυτά επηρεάζουν άρδην ακόμη και την ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.
Τα “συναισθηματικά ερεθίσματα” συνήθως απαντώνται σε περιστατικά μετατραυματικού στρες. Ακόμη κι ένας ήχος μπορεί να μας θυμίσει μία επώδυνη στιγμή την οποία αδυνατούμε να χειριστούμε με νηφαλιότητα.
Πώς μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε;
Τα ερεθίσματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο αναλόγως με τα βιώματα και την ψυχοσύνθεσή του. Εντούτοις οι καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν συναισθηματικές εξάρσεις είναι: Η άδικη μεταχείριση, η ανασφάλεια, η αίσθηση απώλειας του ελέγχου, η απόρριψη, η κριτική, η προδοσία, η απομόνωση κι η αμφισβήτηση των αξιών και των πεποιθήσεών μας. Ρόλο επίσης μπορούν να παίξουν οι αισθήσεις. Π.χ. πως είμαστε ανεπιθύμητοι, η πίεση που δεχόμαστε από το περιβάλλον μας αλλά κι η αίσθηση πως όλα εξαρτώνται από εμάς. Όταν ένα από αυτά τα στοιχεία ή ακόμη κι ένας συνδυασμός αυτών μας προβληματίζει χωρίς να έχουμε καταφέρει να διερευνήσουμε το όποιο πρόβλημα και να το αντιμετωπίσουμε… αρκεί μόλις ένα μικρό ερέθισμα για να ξεσπάσουμε. Αν πχ έχεις αφιερώσει χρόνο και διάθεση να ετοιμάσεις ένα περιποιημένο γεύμα. Ο σύντροφός σου, επιστρέφοντας σπίτι, απλά να το προσπεράσει για να κάνει ένα ντους … Και στο μεταξύ να μην έχει παρατηρήσει τον κόπο και την προσπάθειά σου. Όμως αν είσαι κι εσύ αγχωμένη και κουρασμένη για οποιοδήποτε λόγο, αυτό θα είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι.
Πώς θα καταλάβουμε, όμως, την έκρηξη πριν αυτή έρθει – πιθανώς κι άδικα;
Το σώμα μας είναι ένας λεπτομερώς σχεδιασμένος μηχανισμός στο σύνολό του που μπορεί να σου δώσει μικρά “alerts”. Αυξημένος καρδιακός παλμός, “δεμένο στομάχι” ή ζαλάδα είναι μόνο μερικά από τα σινιάλα που θα εκπέμψει το σώμα σου για να μας προειδοποιήσει. Αν “ανάψει” ένα τέτοιο λαμπάκι προειδοποίησης…Πρέπει να δώσουμε λίγο χώρο και χρόνο στον εαυτό μας να επεξεργαστεί τι ακριβώς έγινε και που πιθανώς να προκαλέσει το ξέσπασμα.
Στη συνέχεια πρέπει να δουλέψουμε λίγο παραπάνω και να δούμε πού μπορεί να οφείλεται αυτή η αντίδραση. Είναι κάποιο βίωμα από το παρελθόν; Είναι πιθανή κόπωση επειδή αναλαμβάνουμε πολλές υποχρεώσεις σε κάθε τομέα της ζωής μας και επιθυμούμε την αναγνώριση; Έχει όνομα η ρίζα του κακού. Αρκεί να μπορούμε να την ορίσουμε, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να την αναζητήσουμε λίγο περισσότερο.
Κι επειδή , όπως και να έχει, τα συναισθήματά μας δύσκολα τα αγνοούμε… Οφείλουμε να καθησυχάσουμε τον εαυτό μας πως δεν είναι κακό να αισθανόμαστε όπως αισθανόμαστε την παρούσα στιγμή. Ακόμη κι αν φαινομενικά είναι αναίτιο, στην πραγματικότητα έχει μία αιτία. Το να δείξουμε αυτοσυγκράτηση και στη συνέχεια να κλειστούμε για λίγο στο δωμάτιο δε σημαίνει πως κρύβουμε το συναίσθημα αυτό κάτω από το χαλί. Αντίθετα, δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας να αποφύγει μία αντίδραση για τον οποία (κατά 99,999%) θα μετανιώσουμε αργότερα.
Οι ασκήσεις που θα βοηθήσουν…
Μερικές ασκήσεις αναπνοών ενώ ξαπλώνουμε στο κρεβάτι ή η καταγραφή του συναισθήματος σε ένα τετράδιο μπορούν να μας βοηθήσουν να δώσουμε μία εικόνα στην ουσία του προβλήματος. Και ταυτόχρονα να μας ηρεμήσουν. Μπορούν ίσως να μας δώσουν το χρόνο να δώσουμε και μία εξήγηση σε ό,τι συνέβη. Μπορεί, για παράδειγμα, εκείνη την ώρα ο σύντροφός μας να ήταν απορροφημένος σε κάτι που έμαθε και που τον επηρεάζει ακόμη κι εκείνη την ώρα. Μόλις επανακτήσουμε την αυτοκυριαρχία μας (γιατί εκεί είναι που κερδίζουμε την παρτίδα, τελικά) μπορούμε να επιστρέψουμε… Και να συζητήσουμε ό,τι μας προβλημάτισε ή και μας πλήγωσε. Ας μην ξεχνάμε πως η σωστή επικοινωνία είναι ο καταλύτης που βοηθά κι εμάς τους ίδιους να αντιμετωπίζουμε κάθε κατάσταση.
Και τι να κάνουμε;
Μέχρι τώρα αναλύσαμε τι κάνουμε σε μία περίπτωση όπου ψυχανεμιζόμαστε πως θα επέλθει μία έκρηξη θυμού. Καθώς, όμως, αυτές μπορούν να επέλθουν ανά πάσα στιγμή, ο τρόπος που θα διαχειριζόμαστε κάθε τέτοιο έκτακτο περιστατικό πρέπει να καλλιεργηθεί. Αυτό μπορεί να γίνει είτε αφιερώνοντας λίγο χρόνο στο να αναπτύξουμε την ικανότητα της ενσυνείδησης. Πρόκειται για την ικανότητά μας να εστιάζουμε σε ό,τι συμβαίνει κι αισθανόμαστε στην παρούσα στιγμή. Επίσης να διατηρήσουμε ένα ημερολόγιο όπου θα μπορούμε σε καθημερινή βάση να καταγράφουμε τα συναισθήματά μας ώστε να τα επεξεργαζόμαστε σε βάθος. Κι ακόμη κι αν νιώθουμε πως αυτές οι μέθοδοι δεν επαρκούν… Ππάντα μπορούμε να αναζητήσουμε τη βοήθεια ενός επαγγελματία. Αυτός, από τη θέση του παρατηρητή μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε τι ακριβώς προκαλεί τέτοιες συναισθηματικές μεταπτώσεις.
Μικρή συμβουλή
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως “αναποδιές” μπορούν να μας τύχουν ανά πάσα στιγμή στη ζωή μας. Αν όμως έχουμε εκπαιδεύσει τον εαυτό μας να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά σε αυτές, τότε αυτό επιφέρει πιο υγιείς σχέσεις με τους ανθρώπους γύρω μας και πιο υγιές mindset για το σύνολο της ψυχολογίας μας.
Πηγή: Healthline
Photo credits: @prochurchmedia/ @marcschaefer /unsplash
