της Βασιλικής Τζίβα, Κ.Φ.Α. Υπ. Διδάκτορος Τ.Ε.Φ.Α.Α. Δ.Π.Θ.
“Όχι, κυρία, δεν τον θέλω τον Γιώργο στην ομάδα μου, είναι άμπαλος, θα χάσουμε!” Μία φράση τόσο αυθόρμητη, αλλά και τόσο σκληρή, που ακούγεται στο μάθημα της γυμναστικής σχεδόν καθημερινά, όταν φτάνει η ώρα να μοιραστούν τα παιδιά σε ομάδες για μπάσκετ ή ποδόσφαιρο. Εάν ανατρέξουμε στις παιδικές μας μνήμες όλοι μπορούμε να θυμηθούμε ανάλογα περιστατικά. Συμμαθητές μας που όταν είχαμε γυμναστική είχαν πονοκέφαλο ή τους πονούσε η κοιλιά τους επανειλημμένα. Πολύ συχνά τα παιδιά αυτά κατηγορούνται για τεμπελιά και νωθρότητα, όμως στην πραγματικότητα τα συμπτώματα αυτά μπορεί να οφείλονται στο άγχος που τους προκαλούν φράσεις σαν την παραπάνω. Η ανικανότητα τους να ανταποκριθούν στις ανάγκες του μαθήματος μπορεί να αποτελέσει για αυτούς τέτοιο ψυχολογικό φορτίο που να παρεμποδίσει την ομαλή ψυχοκοινωνική τους ανάπτυξη. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Τα παιδιά αυτά δεν είναι απλά αδέξια. Παρουσιάζουν Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού (ΑΔΣ), ένα είδος μαθησιακής δυσκολίας της κίνησης. Κύριο χαρακτηριστικό της διαταραχής είναι η σοβαρή αδεξιότητα η οποία οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα στην εκτέλεση πολλών κινήσεων οι οποίες είναι απαραίτητες στη καθημερινή ζωή του παιδιού.
Πόσο συχνό είναι όμως αυτό; Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η συχνότητα της διαταραχής στα παιδιά ανέρχεται στο 5-7% του μαθητικού πληθυσμού. Η διαταραχή είναι πιο συχνή στα αγόρια με αναλογία 4/1.
Συχνά προβλήματα που παρουσιάζουν τα αδέξια παιδιά μπορεί να είναι :
• δυσκολία στην καθημερινή ένδυση (κουμπιά, φερμουάρ)
• δυσκολία στο δέσιμο των κορδονιών
• δυσκολία στο βούρτσισμα των δοντιών
• δυσκολία στο χτένισμα των μαλλιών
• δυσκολία στη χρήση μαχαιροπήρουνων
• κακή γραφή
• δυσκολίες σε δεξιότητες που απαιτούνται στην τάξη (ζωγραφική, χειροτεχνίες, κόψιμο με ψαλίδι, παζλ)
• απόσυρση από αθλητικές δραστηριότητες
• δυσκολία στο ανεβοκατέβασμα σκάλας
• δυσκολία συγκέντρωσης
• δυσκολία προσανατολισμού
*Πολλοί θα αναρωτηθούν σε τι οφείλεται αυτή η διαταραχή; Σε αυτό οι επιστήμονες δεν μας δίνουν απάντηση. Κάποιοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι μπορεί να οφείλεται σε τραυματισμό της παρεγκεφαλίδας κατά τη γέννηση, κάποιοι άλλοι αναφέρουν ότι μπορεί τα νεύρα που κοντρολάρουν τους μυς που ελέγχουν την κίνηση να μην αναπτύσσονται σωστά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι νευρώνες που ελέγχουν την κίνηση να μην μπορούν να κάνουν τις απαραίτητες συνδέσεις και έτσι ο εγκέφαλος να χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστεί τις πληροφορίες. Επιπλέον, η Αναπτυξιακή Διαταραχή του κινητικού Συντονισμού είναι συχνά μια κληρονομική διαταραχή. Με λίγα λόγια, το παιδί γεννιέται με αυτή την προδιάθεση, δεν ευθύνεται το ίδιο!
Ίσως να σκέφτεστε «Και τι πειράζει αν είναι αδέξιο το παιδί μου;». Όμως τα προβλήματα δεν σταματάνε εδώ καθώς υπάρχουν συνέπειες, όπως η κακή φυσική κατάσταση του παιδιού και η παχυσαρκία, που μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακά νοσήματα. Οι συνέπειες όμως είναι και ψυχολογικές καθώς η έλλειψη κινητικού συντονισμού συνδέεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση και ελλιπή κοινωνικοποίηση , ενώ υπάρχουν αναφορές από επιστήμονες ότι τα αδέξια παιδιά συχνά είναι θύματα εκφοβισμού και πιο επιρρεπή στην εκδήλωση κατάθλιψης.
Η διάγνωση της διαταραχής αυτής μπορεί να γίνει με κάποια τεστ από επαγγελματίες της κίνησης (αφού έχει αποκλειστεί κάποιο νευρολογικό νόσημα) και στη συνέχεια μπορεί να σχεδιαστεί κάποιο παρεμβατικό πρόγραμμα (εστιασμένο στις δυσκολίες του κάθε παιδιού), το οποίο θα βελτιώσει τις κινητικές ικανότητες αλλά και το συντονισμό του παιδιού. Μην περιμένετε όμως θαύματα καθώς η διαταραχή δεν μπορεί να θεραπευτεί ολοκληρωτικά αλλά σίγουρα μπορεί να παρουσιαστεί αισθητή βελτίωση.
Λίγα λόγια για κλείσιμο: Αν το παιδί σας είναι «σκέτη καταστροφή» μην απελπίζεστε, δεν είναι ούτε δικό σας φταίξιμο, ούτε δικό του. Αυτό που αποζητά ,όπως άλλωστε όλα τα παιδιά, είναι η αποδοχή σας. Δείξτε κατανόηση και απευθυνθείτε στους ειδικούς και θα όλα θα πάνε καλά.
