Αν είναι κάτι για το οποίο δε μπορώ να κατηγορήσω το «Gravity» είναι το γεγονός πως με έβαλε με το δικό του τρόπο σε σκέψεις. Κατ’ αρχήν κρίνοντας από το feedback όσων το είδα, βεβαιώθηκα πως δεν είμαι ούτε στριμμένη, ούτε τρελή! Δεύτερον, το γεγονός πως μία ταινία που παρουσιάζεται «φαντασμαγορική»/«τελειότητα»/«βάλτε-όποιον-άλλο-διθυραμβικό-χαρακτηρισμό θέλετε» ενώ στην ουσία – και χρησιμοποιώντας στοιχειώδη αντίληψη – ο ντόρος που δημιουργήθηκε γύρω από το όνομά της είναι άνευ λόγου κι αιτίας μου γέννησε στο μυαλό ένα «γιατί» μ’ ένα ερωτηματικό ΝΑ – μετά συγχωρήσεως! Αυτό δυστυχώς δε μπορώ – ακόμη – να το απαντήσω. Νομίζω όμως πως εν μέρει οφείλεται στα «δυνατά» ονόματα κάθε παραγωγής, είτε αυτά είναι πρωταγωνιστές, είτε σκηνοθέτες, είτε παραγωγοί. Επειδή όμως, το «Gravity» δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία υπερεκτιμημένη ταινία, διάλεξα κάποιες που κατά τη γνώμη μου δεν άξιζαν ούτε τις θετικότατες κριτικές που απέσπασαν ούτε ήταν πια οι υπέρτατες ταινίες για Όσκαρ ή άλλες βραβεύσεις.
1. «The Ides of March»
Ο φιλόδοξος Stephen Meyers (Ryan Gosling) είναι το δεξί χέρι του υποψήφιου για το χρίσμα των Δημοκρατικών Κυβερνήτη Mike Morris (George Clooney). Λίγο όμως η προσέγγιση του επικεφαλής επικοινωνίας του αντίπαλου στρατοπέδου, λίγο ένα μυστικό που κλονίζει την πίστη του Meyers στον Morris, λίγο οι μυστηριώδεις χρηματοδοτήσεις υπέρ του Morris βάζουν τον Meyers σε διλήμματα. Στην ουσία καλείται να απαντήσει τι είναι πιο σημαντικό: η καριέρα, η αρετή, η νίκη; Τι;
Ενώ το story της ταινίας έχει ενδιαφέρον (ποιος δεν έχει υποψιαστεί τα παρασκηνιακά δρώμενα εκλογικών αναμετρήσεων;), η ταινία του George Clooney – δική του η σκηνοθεσία και η διασκευή του θεατρικού του Beau Willimon – το τελικό αποτέλεσμα μου φάνηκε σαν «πασάλειμμα». Τι εννοώ; Φίλε μου καλέ, George, όταν μου έχεις χαρίσει ένα απίστευτο «Καληνύχτα και Καλή Τύχη», αυτόματα ανεβάζεις τον πήχη των προσδοκιών μου. Κι ενώ έχεις στα χέρια σου μία ιστορία την οποία μπορείς να μετατρέψεις σε πολιτικό θρίλερ που θα με βάλει σίγουρα ως θεατή σε σκέψεις σχετικά με το θεματικό της άξονα, πας και μου κάνεις ένα αδιάφορο φιλμάκι διάρκειας ενενήντα περίπου λεπτών. Γιατί; Story έχεις. Καστ να το στηρίξεις έχεις. Ταλέντο κι ευρηματική σκηνοθετική ματιά έχεις. Πώς ξαφνικά οι «Ειδοί του Μαρτίου» έγιναν «ένα ακόμη πολιτικό θριλεράκι» και δη ανάλαφρο όσο δεν πάει;
2. «The Curious Case of Benjamin Button»
Το διήγημα του F. Scott Fitzgerald έχει ως εξής: ο Benjamin Button γεννήθηκε… γέρος κι όσο μεγάλωνε… γινόταν νεότερος! Μπερδευτήκατε; Παιδιά, συγνώμη, δε μπορώ να το εξηγήσω περαιτέρω. Αυτή είναι η υπόθεση: η ζωή ενός ανθρώπου που γεννήθηκε γέρος και με την πάροδο των χρόνων γινόταν παλικάρι, ενώ στα βαθιά του γεράματα… ήταν ένα ζουμπουρλούδικο μωρό, όπως και κατέληξε όταν «σώθηκε το λάδι στο καντήλι του».
Εδώ τι να πω; Πως αδυνατώ να πιστέψω πως ο Fitzgerald που υπέγραψε τον «Μεγάλο Γκάτσμπυ» και το «Τρυφερή είναι η νύχτα» έγραψε μία τέτοια ιστορία τραβηγμένη από τα μαλλιά; Όσο κι αν θέλω να πιστέψω πως μέσα από αυτήν την παράξενη ιστορία ήθελε να αντικατοπτρίσει γεγονότα της εποχής της jazz, δε μπορώ να το χωνέψω! Ή μήπως πως ο σκηνοθέτης του «Seven» και του «Fight Club», ταινίες που σε άφηναν με το στόμα ανοιχτό, γύρισε μία ταινία άνευρη, αργή και χωρίς να προκαλεί το παραμικρό ενδιαφέρον; Για να μη σχολιάσω το γεγονός πως είναι ίσως η μοναδική φορά που ένιωσα πως ο Brad Pitt Κι η Cate Blanchett, δύο καθ’ όλα υποδειγματικοί ηθοποιοί, έμοιαζαν στην κυριολεξία να κάνουν αγγαρεία; Ίσως φταίει αυτό. Όταν οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές μοιάζουν να μην ευχαριστιούνται με τη δουλειά τους, πώς περιμένει κανείς να ικανοποιηθεί ο θεατής;
3. «Shakespeare in Love»
Η ταινία λίγο πολύ πραγματεύεται την ιστορία πίσω από το «Ρωμαίο και την Ιουλιέτα», το γνωστό ερωτικό δράμα του William Shakespeare. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με την ταινία, ο γνωστός συγγραφέας (Joseph Fiennes) έχει στερέψει από ιδέες και ψάχνει τη μούσα του. Η Viola (Gwyneth Paltrow) από την άλλη είναι μεγάλη θαυμάστριά του κι ονειρεύεται να παίξει στο θέατρο. Μεταμφιέζεται σε άντρα και κερδίζει ένα ρόλο στο νέο έργο του Shakespeare. Ο ίδιος ο ποιητής ανακαλύπτει τη μυστική της ταυτότητα κι εκεί αρχίζει το love story, το οποίο εν συνεχεία λειτουργεί ως το εφαλτήριο για να γράψει τη μεγαλύτερη τραγωδία αγάπης.
Δε θα κάτσω να αναλύσω αν όντως αυτό είναι αληθινή ιστορία. Κανείς δε μπορεί να το ξέρει, άλλωστε, παρά μόνο ο ίδιος ο Shakespeare. Κι απ’ όσο ξέρω, δεν είναι σε θέση να μας διαφωτίσει! Τέλος πάντων, δε μπορώ να πω πως ήταν κακή ταινία, αλλά μέχρι εκεί. Ήταν μία χαριτωμένη – και κομματάκι γλυκανάλατη κατ’ εμέ – ταινία εποχής. Εν ολίγοις, δεν ήταν πια τόσο καλή ώστε να φύγει από το Kodak Theatre με επτά βραβεία Oscar ανά χείρας. Πόσο μάλλον δε δικαιολογείται το γεγονός πως ένα από αυτά πήγε στα χέρια της Gwyneth Paltrow για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Αν ήθελα να της δώσουν ένα Oscar, ας της έδιναν για το «Sliding Doors», ΟΧΙ για τον «Ερωτευμένο Σαίξπηρ»!
4. «Troy»
Η πρώτη ταινία που είδα στο σινεμά και δε σταμάτησα να σχολιάζω! Ξέρω, αγενής η συμπεριφορά μου, αλλά αυτό το πράγμα είναι άνευ ποταμών! Δε θα κάτσω να σας αναλύσω την υπόθεση, την «Ιλιάδα» όλοι την ξέρετε, ή έστω κάποιοι όλο και κάτι θα θυμούνται από το σχολείο!
Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς; Πως ΟΛΗ η ταινία έγινε ώστε να παρουσιαστεί ο Αχιλλέας ως το «παλικαράκι γκαγκάν γκαγκάν»; Ή πως έτσι όπως παρουσίασαν την «Ιλιάδα» του Ομήρου – κάτι τριξίματα που ακούω, μάλλον τα κοκκαλάκια του ποιητή είναι! – αυτόματα καταργούνται τουλάχιστον τρεις κλασσικές τραγωδίες; Δηλαδή, αν ο Αγαμέμνων όντως σκοτώθηκε στην Τροία… ποιον στην ευχή σκότωσαν η Κλυταιμνήστρα κι ο Αίγισθος στην «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή; Άρα εν συνεχεία… γιατί να φτάσει κυνηγημένος ο Ορέστης στην Ταυρίδα για να ζητήσει συγχώρεση από τους θεούς για το φόνο της Κλυταιμνήστρας σύμφωνα με τον Ευριπίδη; Όπως αντιλαμβάνεστε, η αναίρεση των τραγωδιών είναι αλυσιδωτή αν πάρει κανείς σοβαρά – καλά, μη βαράτε!- την «Τροία» του Wolfgang Petersen. Το μόνο παρήγορο είναι εκείνο το «Inspired by Homer’s Iliad» στους τίτλους! Πάλι καλά που δεν έγραφε «based on…»!
5. «Κυνόδοντας»
Από τις ελάχιστες φορές που σταμάτησα το DVD player στο πρώτο δεκάλεπτο. Αντιλαμβάνεστε τι ακολουθεί…
Η ταινία περιγράφει την καθημερινότητα μίας οικογένειας, όπου ο πατέρας – και κεφαλή του σπιτιού – απαγορεύει στα μέλη της οικογένειάς του την έξοδο από το σπίτι. Μάλιστα για να το καταφέρει αυτό, περιγράφει στα παιδιά του – τα οποία είναι 29 και 30 χρονών «γαϊδούρια»! – ως μεγάλους κινδύνους πράγματα απλά και καθημερινά, όπως για παράδειγμα χαρακτηρίζει ως θανάσιμο ζώο τη… γάτα! Μάλιστα η γάτα κατηγορείται για το θάνατο ενός ακόμη παιδιού, του αδερφού τους – τον οποίο αδερφό δεν είδαν ποτέ, δεν ήξεραν καν την ύπαρξή του μέχρι την «αποκάλυψη»! Ναι, εκείνο το χαριτωμένο τετράποδο για τους ήρωες του Λάνθιμου παίρνει τις διαστάσεις του Λιονταριού της Νεμέας! Μεταξύ άλλων, προκειμένου να μη μάθουν τα παιδιά της πραγματικές έννοιες κάποιων λέξεων που για εμάς είναι ρουτίνα η αναφορά τους, τους αλλάζει το όνομα. Για παράδειγμα, το τηλέφωνο γίνεται «αλατιέρα» και η εκδρομή είναι «δομικό υλικό». Α, και φυσικά, τα παιδιά θεωρούνται έτοιμα να βγουν στον έξω κόσμο ΜΟΝΟ αν πέσει ο δεξής τους κυνόδοντας!
Η ταινία του Λάνθιμου είναι ένα τελείως ανερμάτιστο προϊόν. Κλειστοφοβικό και παρανοϊκό στα όρια του γελοίου. Ερμηνείες παρωχημένες κι υπερβολικές, αποτυγχάνοντας, φυσικά να περάσουν έστω και μία ιδέα ενός βαθύτερου μηνύματος! Θες να θίξεις κακώς κείμενα του μέλλοντος της οικογένειας; Γιατί αυτό υποτίθεται πως ήταν το θέμα που αφορούσε η ταινία. Υπάρχουν χίλιοι δυο διαφορετικοί τρόποι! Όχι αυτή η άνευ λογικού ειρμού αναπαράσταση του πειράματος του Παβλόφ, με αποτέλεσμα οι ήρωες να μοιάζουν σαν τιμωρημένα κουτάβια! Κι αυτό το πράγμα ήταν υποψήφιο για Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας πριν λίγα χρόνια! Θα μου πεις εδώ έδωσαν βραβείο στο – προπαγάνδα ολέ! – «The Hurt Locker», εδώ θα κολλούσαν…;
Οι απόψεις μου φυσικά είναι καθαρά προσωπικές. Αυτό δε σημαίνει πως δεν επιθυμώ να μάθω αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε! Εσείς ποιες ταινίες θεωρείτε πέρα για πέρα υπερτιμημένες;
