από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*
Χαρακτηριστικά που συχνά εμφανίζονται στις διαταραχές αυτιστικού φάσματος-διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Απουσία λόγου ακόμα και μέχρι το τρίτο έτος.
Φτωχή βλεμματική επαφή (το παιδί δε παρακολουθεί το συνομιλητή του, δε γυρίζει στο όνομά του κλπ).
Ηχολαλία (επανάληψη λέξεων φράσεων).
Μονότονο παιχνίδι (π.χ. ένα αντικείμενο πάνω/κάτω επίμονα).
Συχνή στοίχιση/ισορροπία αντικειμένων (π.χ. αυτοκινητάκια,τουβλάκια, πετραδάκια στη σειρά).
Συχνά δεν ανταποκρίνεται στο άκουσμα του ονόματός του (μοιάζει σα να μην ακούει/προσέχει).
Έντονη προσκόλληση σε κάποιο αντικείμενο (π.χ. κάτι μικρό που θέλει να έχει συνέχεια μαζί του και ταράζεται πολύ όταν το χάσει ή όταν δε το βρίσκει).
Παρακολουθεί τηλεόραση ή υπολογιστή με σχεδόν κολλημένο το πρόσωπο στην οθόνη.
Ταράζεται/ενοχλείται ιδιαίτερα από δυνατούς θορύβους ή άγνωστους ήχους.
Φαίνεται να τρομάζει και δεν πλησιάζει άγνωστα ή ογκώδη αντικείμενα (π.χ κούνιες, τσουλήθρες, μπαλόνια κ.α.).
Τάράζεται ιδιαίτερα με επισκέψεις σε άγνωστα μέρη.
Παρουσιάζει ιδιαίτερα έντονα ξεσμάτα και συμπεριφορές χωρίς απαραίτητα λογική εξήγηση (γιατί ήρθε η θεία, γιατί κατβήκαμε από το λεωφορείο κ.α.).
Απαιτεί πράγματα και διαδικασίες με συγκεκριμένο τρόπο (π.χ. πίνει μόνο από πορτοκαλί καλαμάκι, βουρτσίζει τα δόντια μόνο με μπλε βούρτσα, επιμένει για τα κακά μόνο στο γιογιό κ.α.).
Παρουσιάζει ιδιαίτερη συμπεριφορά κατά το λούσιμο ή το κούρεμα (π.χ. δεν ανέχεται νερό στο κεφάλι κ.α.)
Παρουσιάζει υπό/υπερευαισθησίες σε αισθητιαριακά ερεθίσματα (π.χ. σε κάποια υλικά/υφάσματα, σε κάποιες τροφές, σε θερμοκρασίες κ.α.).
Κάνει συχνά «πεταρίσματα» με τα χέρια του (κουνάει τα χεράκια πάνω-κάτω) χωρίς εμφανή αίτια.
Αν αναγννωρίζετε κάποια από τα χαρακτηριστικά αυτά στο παιδί ή το μαθητή σας, τότε καλό θα ήταν να αξιολογηθεί από τη κατάλληλη διεπιτημονική ομάδα για να διαπιστωθούν τυχόν δυσκολίες και καθυστερήσεις στην ανάπτυξή του. Η λίστα αυτή, καθώς και όποια άλλα χαρακτηριστικά μπορεί να ακούσετε ή να διαβάσετε και να σας θυμίζουν συμπεριφορές του παιδιού σας, ΔΕΝ μπορούν σε καμία περίπτωση να αποτελέσουν διάγνωση.
Πολύ συχνά τα παιδιά εμφανίζουν κάποια δυσκολία στην ανάπτυξή τους που όμως τη ξεπερνούν μέσα στους επόμενους μήνες από μόνα τους. Κάποιες άλλες φορές, μικρές αναπτυξιακές δυσκολίες επίσης εμφανίζονται σε παιδιά που μπορεί να άργησαν να πάνε σχολείο, δέχονται λιγότερα ερεθίσματα ή για άλλους λόγους αργούν εμφανίσουν κάποιες δεξιότητες. Σε όλες τις περιπτώσεις, η αξιολόγηση και παρακολούθηση των παιδιών από ειδικό αναπτυξιολόγο παιδίατρο ή παιδοψυχίατρο με την υποστήριξη άλλων ειδικοτήτων για την επιμέρους αξιολόγηση του λόγου και της κίνησης είναι απαραίτητη.
Εμείς προτείνουμε όλα τα δημόσια ιατροπαιδαγωγικά κέντρα αξιολόγησης και τα νοσοκομεία Παίδων , όπου τα παιδιά έπειτα από ραντεβού, περνούν από ειδική αξιολόγηση από πλήρη διεπιστημονική ομάδα. Κατά το πέρας της, οι γονείς μπορούν να έχουν έγκυρες διαγνώσεις για τα παιδιά τους καθώς και έγκριση για επιστροφή χρημάτων από λογοθεραπείες, εργοθεραπείες και άλλες παροχές που μπορεί να χρειαστούν για να βοηθήσουν την ανάπτυξή τους. Οι αξιογήσεις από τους δημόσιους φορείς παρέχονται δωρεάν για όλους τους ασφαλισμένους.
Στη περίπτωση που έχετε απορίες και δεν είστε σίγουροι για το αν θα πρέπει να ξεκινήσετε τη διαδικασία γνωμάτευσης, είμαστε στη διάθεσή για μια άτυπη παιδαγωγική αξιολόγηση και συζήτηση, όπως πάντα χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση.
*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu
