Η Αμέλια Μαίρη Έρχαρτ (Amelia Mary Earhart) (24 Ιουλίου 1897 – αγνοούμενη από τις 2 Ιουλίου 1937, κηρυχθείσα θανούσα στις 5 Ιανουαρίου 1939) ήταν Αμερικανίδα πρωτοπόρος της αεροπορίας, συγγραφέας και υπέρμαχος των δικαιωμάτων των γυναικών. Η Έρχαρτ ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με τον Σταυρό Διακεκριμένης Πτήσης, ως η πρώτη γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον Ατλαντικό Ωκεανό. Έκανε πολλά ρεκόρ, έγραψε βιβλία για τις εμπειρίες της στους αιθέρες, τα οποία γνώρισαν μεγάλη εμπορική επιτυχία, και συνέβαλε στη δημιουργία της οργάνωσης The Ninety-Nines, μίας οργάνωσης για τις γυναίκες πιλότους.
Η Αμέλια Έρχαρτ εξαφανίστηκε πάνω από τον κεντρικό Ειρηνικό ωκεανό, κοντά στη νήσο Χάουλαντ, κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της να κάνει τον γύρο της Γης, το 1937. Η ζωή της, η σταδιοδρομία και η εξαφάνισή της συνεχίζουν όμως μέχρι σήμερα να προσελκύουν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
Η σόλο υπερατλαντική πτήση του 1932
Το Lockheed Vega 5b που χρησιμοποίησε η Έρχαρτ στην υπερατλαντική πτήση του 1932, στο Αμερικανικό Εθνικό Αεροδιαστημικό Μουσείο
Σε ηλικία 34 ετών, το πρωί της 20ης Μαΐου 1932, η Έρχαρτ απογειώθηκε από το Χάρμπουρ Γκρέις (Harbour Grace) του Νιουφάουντλαντ, έχοντας μαζί της την τελευταία έκδοση της τοπικής εφημερίδας (με σκοπό να αποδείξει την ημερομηνία της πτήσης μέσω της ημερομηνίας της εφημερίδας). Σκόπευε να πετάξει ως το Παρίσι με το μονοκινητήριο Lockheed Vega 5b, αναπαριστώντας την σόλο πτήση του Τσαρλς Λίντμπεργκ. Τεχνικός σύμβουλός της ήταν ο διάσημος Νορβηγικής καταγωγής Αμερικάνος αεροπόρος Μπερντ Μπάλχεν (Bernt Balchen), ο οποίος την βοήθησε να προετοιμάσει το αεροσκάφος της. Επίσης έπαιξε το ρόλο του «δολώματος» για τους δημοσιογράφους καθώς, υποθετικά, προετοίμαζε το Vega της Έρχαρτ για την δική του πτήση στον Αρκτικό κύκλο. Μετά από μία πτήση διάρκειας 14 ωρών και 56 λεπτών, στη διάρκεια της οποίας αντιμετώπισε δυνατούς βόρειους ανέμους, συνθήκες παγετού και μηχανικά προβλήματα, η Αμέλια προσγειώθηκε σε ένα βοσκοτόπι στο Κάλμορ (Culmore), βόρεια του Ντέρι (Derry) της Βόρειας Ιρλανδίας. Όταν ένας εργάτης του αγροκτήματος τη ρώτησε «Πέταξες από μακριά;» η Αμέλια απάντησε «Από την Αμερική». Το σημείο προσγείωσης της είναι σήμερα έδρα ενός μικρού μουσείου του Κέντρου Αμέλια Έρχαρτ (Amelia Earhart Centre).
Ως η πρώτη γυναίκα που διέσχισε σόλο και χωρίς στάση τον Ατλαντικό ωκεανό, η Έρχαρτ έλαβε τον Διακεκριμένο Ιπτάμενο Σταυρό από το Αμερικανικό Κογκρέσο, τον Σταυρό των Ιπποτών της Λεγεώνας της Τιμής από τη Γαλλική Κυβέρνηση και το Χρυσό Μετάλλιο της National Geographic Society από τον Αμερικανό πρόεδρο Χέρμπερτ Χούβερ (Herbert Hoover). Καθώς η φήμη της μεγάλωνε, ανέπτυξε φιλίες με πολλούς ανθρώπους σε υψηλές θέσεις, με σημαντικότερη τη φιλία της με την Έλενορ Ρούσβελτ (Eleanor Roosevelt), την «Πρώτη Κυρία». Η Ρούσβελτ μοιραζόταν κοινά ενδιαφέροντα με την Έρχαρτ, κυρίως την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Μετά από μία πτήση της με την Έρχαρτ, η Ρούσβελτ έβγαλε άδεια μαθητευομένου πιλότου, όμως δεν έδωσε συνέχεια στα σχέδιά της να μάθει να πετάει. Οι δύο φίλες επικοινωνούσαν συχνά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ακόμα μία διάσημη αεροπόρος, η Ζακλίν Κόχραν (Jacqueline Cochran), την οποία το κοινό θεωρούσε την μεγαλύτερη αντίπαλο της Έρχαρτ, υπήρξε καλή φίλη της εκείνη την περίοδο.
Κληρονομιά
Η Αμέλια Έρχαρτ υπήρξε διεθνής διασημότητα κατά τη διάρκεια της ζωής της. Η χαρισματική παρουσία της, η ανεξαρτησία, η επιμονή, η ψυχραιμία που έδειχνε όταν βρισκόταν υπό πίεση, το κουράγιο και η καριέρα της, σε συνδυασμό με τις συνθήκες της εξαφάνισής της σε νεαρή ηλικία εκτόξευσαν την φήμη της στη μαζική κουλτούρα. Έχουν γραφτεί εκατοντάδες άρθρα και βιβλία για τη ζωή της πολλά από τα οποία συχνά αναφέρονταν σ’ αυτή ως πρότυπο, κυρίως για κορίτσια. Η Έρχαρτ θεωρείται γενικότερα πρότυπο του Φεμινισμού.
Ρεκόρ και επιτεύγματα
Παγκόσμιο ρεκόρ υψομέτρου γυναικών: 14.000 πόδια (1928)
Πρώτη γυναίκα που διέσχισε πετώντας τον Ατλαντικό (1930)
Ρεκόρ ταχύτητας αποστάσεως 100 χιλιομέτρων (με φορτίο 500 λιβρών) (1931)
Πρώτη γυναίκα που πέταξε με αυτόγυρο (1931)
Ρεκόρ υψομέτρου για αυτόγυρα: 15.000 πόδια (1931)
Πρώτος άνθρωπος που διέσχισε τις ΗΠΑ με αυτόγυρο (1932)
Πρώτη γυναίκα που διέσχισε πετώντας σόλο τον Ατλαντικό (1932)
Πρώτη γυναίκα που διέσχισε πετώντας σόλο τον Ατλαντικό δύο φορές (1932)
Πρώτη γυναίκα που έλαβε τον Διακεκριμένο Ιπτάμενο Σταυρό (1932)
Πρώτη γυναίκα που πέταξε χωρίς στάση, από την μία ακτή στην άλλη, κατά μήκος των ΗΠΑ (1933)
Ρεκόρ ταχύτητας γυναικών για διηπειρωτική πτήση (1933)
Πρώτος άνθρωπος που πέταξε σόλο κατά μήκος του Ειρηνικού μεταξύ της Χονολουλού και του Όκλαντ (1935)
Πρώτος άνθρωπος που πέταξε σόλο από το Λος Άντζελες στην Πόλη του Μεξικού του Μεξικού (1935)
Πρώτος άνθρωπος που πέταξε σόλο και χωρίς στάση από την Πόλη του Μεξικού στο Νιούαρκ του Νιού Τζέρσι (1935)
Ρεκόρ ταχύτητας για πτήση ανατολικά προς δυτικά, από το Όκλαντ στη Χονολουλού (1937)
