ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Στην Ελλάδα όλα έρχονται με καθυστέρηση και ξέρω πως δεν ανακαλύπτω την Αμερική λέγοντας κάτι τέτοιο. Η διδασκαλία του επαγγελματικού προσανατολισμού ουσιαστικά ξεκίνησε πριν δεκαπέντε χρόνια, η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν έχει ξεκινήσει ποτέ για αυτό και μετράμε εκατοντάδες 35χρονων που κάνουν έρωτα με ιερόδουλες χωρίς προφυλάξεις ενώ κανείς δεν μιλάει για μία εισαγωγή στην διαπολιτισμική και πολυπολιτισμική εκπαίδευση.

Σίγουρα παλαιότερα στην Ελλάδα ένας έγχρωμος επισκέπτης θα ήταν η ατραξιόν του χωριού αλλά είναι απαράδεκτο στη σύγχρονη πολυπολιτισμική Ελλάδα να μην έχουμε εκπαιδευτικές πολυπολιτισμικές κατευθύνσεις. Δεν θα ασχοληθώ με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ούτε το άρθρο απευθύνεται σε αυτούς που θέλουν μία χώρα ‘‘αμόλυντη’’ αλλά απευθύνομαι στους γονείς που αισθάνονται άσχημα όταν το παιδί τους μικρό ακόμη δείχνει με το δάχτυλο τον έγχρωμο ένοικο της πολυκατοικίας που περνά από μπροστά τους.

Πώς λοιπόν θα εξοικειώσουμε το παιδί μας με τη νέα πολυπολιτισμική πραγματικότητα; Από την βρεφική ακόμη ηλικία καλό είναι να παίρνουμε στο παιδί μας κούκλες και λούτρινα ανθρωπάκια διαφόρων φυλών και χαρακτηριστικών ώστε από μικρή ηλικία το παιδί να εξοικειωθεί με εικόνες από κούκλες που δεν περιορίζονται στα χαρακτηριστικά μίας φυλής. Με βάση αυτές τις εικόνες το παιδί θα είναι πιο εξοικειωμένο και με τους ανθρώπους που έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και χρώματα δέρματος από αυτό που εμείς έχουμε.

Μεγαλώνοντας το παιδί και ιδιαίτερα στη νηπιακή ηλικία είναι καλό να κάνουμε συχνά παιχνίδι με χάρτες, δείχνοντάς του το πόσο μεγάλη είναι η γη, το πόσοι άνθρωποι κατοικούν σε αυτοί και πόσο διαφορετικοί αλλά πόσο ίδιοι είμαστε όλοι μεταξύ μας. Τι σημαίνει αυτό; Για παράδειγμα, μπορεί ανάλογα με την ήπειρο που ζούμε και την φυλή που ανήκουμε να έχουμε άλλα εξωτερικά χαρακτηριστικά αλλά τα συναισθήματα είναι παγκόσμια και ενιαία. Έτσι βοηθάμε το παιδί να κατανοήσει ποια είναι η φύση του κόσμου και της ανθρωπότητας βοηθώντας το παράλληλα να αναπτύξει πιο ανθρωπιστικό προσανατολισμό μειώνοντας ταυτόχρονα τις πιθανότητες να αποκτήσει κλίση στις οποιασδήποτε μορφής διακρίσεις και στερεότυπα, εξασφαλίζοντάς του μία πιο ομαλή κοινωνική ένταξη στις κοινωνίες του σήμερα.

Φυσικά, αν όλα αυτά δεν συνοδεύονται και από τις δικές μας κατάλληλες συμπεριφορές-πρότυπα δεν πρόκειται να επιτευχθεί τίποτα σημαντικό, καθώς η έγχρωμη κούκλα μπορεί αρχικά να έκανε την δουλειά της αλλά όντως ο “μαύρος με τα CD” ζει ανάμεσά μας.

Πολλές φορές οι γονείς νιώθουν πως δεν κάνουν τα πάντα σωστά, πως στην τάδε περίπτωση θα έπρεπε να φερθούν αλλιώς, στην δείνα κατάσταση να αντιδράσουν διαφορετικά. Ξεκινάμε από το βασικό γεγονός πως κανένας δεν εκπαιδεύεται για να γίνει γονιός, κρατώντας επίσης κατά νου πως λάθη κάνουμε όλοι σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας.
Παρόλο που κανείς δεν σπουδάζει για να γίνει γονιός ένα καλό και πρακτικό παράδειγμα είναι να δούμε το παιδί μας ως μία ακαλλιέργητη έκταση της φύσης. Εμείς ως γονείς οφείλουμε να βάλουμε τους πρώτους σπόρους σε αυτήν, έχοντας κατά νου να καλλιεργήσουμε ό,τι καλύτερο για το δικό μας αυτό κομμάτι. Προσοχή όμως, αυτό δεν σημαίνει πως θα ευδοκιμήσουν όλα όσα εμείς σπέρνουμε, αυτά που σπείραμε αναπτύσσονται ανάλογα με το ανάγλυφο της περιοχής, το χώμα και τις συνθήκες, δεν ταιριάζουν όλοι οι σπόροι σε όλες τις περιοχές, ούτε ευδοκιμούν τα πάντα σε όλα τα σημεία. Εδώ είναι που ξεκινά να φαίνεται η προσωπικότητα του παιδιού, κάθε παιδί έχει τα δικά του ενδιαφέροντα, θέλω και επιθυμίες και αυτές θα γίνουν εμφανείς από πολύ νωρίς.
Αφού βάλουμε τους πρώτους σπόρους, θα φροντίσουμε τη γη μας, θα δώσουμε ό,τι καλύτερο χρειάζεται, θα την ενδυναμώσουμε όσο μπορούμε για να την αφήσουμε μετά να αναπτυχθεί. Το κομμάτι της ανάπτυξης είναι το σημαντικότερο αλλά και το λιγότερο παρεμβατικό. Ο καλλιεργητής θα περιμένει στο τέλος να δει τους καρπούς των προσπαθειών του όπως πρέπει να κάνει και ο γονιός. Μπορεί βέβαια ο καλλιεργητής να μπολιάσει και να κλαδέψει, να παρέχει δηλαδή υποστήριξη και καθοδήγηση όπου χρειάζεται αλλά δεν μπορεί να τα κάνει από την αρχή όλα ούτε και να προβλέψει το αποτέλεσμα. Άλλωστε, το παιδί πρέπει να έχει τα όρια για να νιώθει ασφάλεια αλλά ταυτόχρονα πρέπει να έχει και την ελευθερία ανάπτυξης, την αυτονομία του και τον χώρο προσωπικής εξέλιξης και καθορισμού.
Αφού όλα τα παραπάνω γίνουν με τη λογική σειρά και την ανάλογη ευθύνη, ο καλλιεργητής-γονιός θα θρέψει τους καρπούς του και θα δει τα αποτελέσματα της προσπάθειάς του. Αν μας πληγώνει αυτό που έχουμε ας δούμε μήπως εμείς κάναμε κάπου λάθος, μήπως περιορίσαμε πολύ την έκτασή μας ή αντίθετα την αφήσαμε απροστάτευτη. Και αν πάλι κάτι πάει στραβά με αυτήν, δεν γεμίζουμε τύψεις τον εαυτό μας καθώς υπάρχουν και άλλοι αστάθμητοι παράγοντες που δεν περνούν από το χέρι μας, όπως ο καιρός και οι καταπατητές που στην καθημερινή ζωή μεταφράζονται σε σχολείο, φίλοι, κοινωνικό πλαίσιο.
Είναι βασικό να θυμόμαστε πως κατά βάση τα παιδιά χρειάζονται αγάπη, σεβασμό και υποστήριξη. Και κάτι τελευταίο που ευδοκιμεί πολύ τον τελευταίο καιρό ως δείγμα ψευτο-προοδευτισμού…‘‘Εγώ είμαι φίλη με τα παιδιά μου’’… Τα παιδιά δεν χρειάζονται φίλους, φίλους θα κάνουν, φίλους θα έχουν και θα ψάξουν αλλού να βρουν και όχι μες στο σπίτι τους. Τα παιδιά χρειάζονται γονείς, χρειάζονται και τους δύο γονείς και αν αυτό δεν είναι δυνατό πρέπει να έχουν το μοντέλο και την εικόνα και των δύο γονέων.

Πολλές φορές αναρωτιόμαστε γιατί οι γυναίκες που κακοποιούνται δεν φεύγουν από την καταστροφική αυτή σχέση. Τα πράγματα όμως δεν είναι απλά για αυτές τις γυναίκες καθώς συναντούν πολλά αδιέξοδα. Τις περισσότερες φορές οι γυναίκες αυτές είναι οικονομικά εξαρτημένες από τον σύντροφό τους, δεν έχουν άλλο μέρος να μείνουν, ενώ δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που εμπλέκονται ζητήματα επιμέλειας και φροντίδας των παιδιών όταν αυτά υπάρχουν. Ακόμη, η κοινωνία δίνει ιδιαίτερη σημασία στην διατήρηση της οικέγενειας και πολλές φορές οι γυναίκες αυτές θεωρούν πως είναι καλύτερο για τα παιδιά τους να μην είναι παιδιά χωρισμένων γονιών χωρίς να σκεφτούν τις καταστροφικές συνέπειες που έχουν οι εικόνες κακοποίησης που βιώνουν καθημερινά.
Ακόμη πολλές φορές στο φαινόμενο της κακοποίησης έχουμε στο νου μας μόνο τη σκηνή της καοποίησης αγνοώντας πως το φαινόμενο αυτό είναι μέρος ενός κύκλο. Ο κύκλος της βίας έχει τρεις φάσεις:

1) Στην πρώτη φάση δημιουργείται η ένταση ενώ η γυναίκα για να αποφύγει την κακοποίηση προσπαθεί να ικανοποιήσει το σύντροφό της, να αρνηθεί το θυμό της ή και να τον δικαολογεί.

2) Στην δέυτερη φάση η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο και η γυναίκα κακοποιείται. Συνήθως ο δράστης ισχυρίζεται πως η γυναίκα του πρέπει να πάρει ένα μάθημα καθώς ‘δεν παίρνει από λόγια’

3) Στην τρίτη φάση, η δράστης αλλάζει εντελώς καθώς γυρνά μετανιωμένος και απόλυτα ευγενικός. Ισχυρίζεται πως υπεραγαπά τη σύντροφό του, πως ήταν ένα λάθος της στιγμής και ουσιαστικά αυτή είναι η φάση θυματοποίησης για τη γυναίκα. Πολλές φορές μεσολαβεί ένα αρκετά μεγάλο διάστημα ηρεμίας στο οποίο η γυναίκα πραγματικά νιώθει πως όλα έχουν αλλάξει και πως δεν απειλείται πια ώστε να είναι επιτακτική η ανάγκη να γίνει.

Είναι σημαντικό να τονισθεί σε αυτό το σημείο πως εφόσον η κακοποίηση συμβεί μία φορά στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ξανασυμβαίνει στο μέλλον, ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα θύματα χάνουν τη ζωή τους καθώς η βία κλιμακώνεται. Ακόμη η βία δεν γνωρίζει μορφωτικό επίπεδο, οικονομική κατάσταση, εξωτερική εμφάνιση…Η βία είναι διαταξική!

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΝΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΒΙΑΣ

Να πας στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής σου. Εκεί δήλωσε την κακοποίηση και ζήτησε να σε προστατεύσουν. Μπορείς να ζητήσεις να γίνουν συστάσεις στο δράστη κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Επίσης μπορείς να του υποβάλεις μήνυση ή στο Αστυνομικό Τμήμα ή στον εισαγγελέα.

Να πας σε ένα εφημερεύον νοσοκομείο και να υποβληθείς σε εξέταση. Μη διστάσεις να αναφέρεις τα πραγματικά στοιχεία του συμβάντος. Εάν έχεις υποστεί σοβαρή σωματική κακοποίηση και δεν μπορείς να μετακινηθείς, κάλεσε το 166 για να σε μεταφέρει.

Να απευθυνθείς σε μια από τις εξειδικευμένες υπηρεσίες, οι οποίες είναι στελεχωμένες με συμβούλους που θα σε ακούσουν, θα σου προσφέρουν ΔΩΡΕΑΝ ψυχοκοινωνική στήριξη και νομικές συμβουλές και θα σε βοηθήσουν να ακολουθήσεις στη ζωή σου τους δρόμους που εσύ επιλέγεις και σου ταιριάζουν περισσότερο. Αν έχεις ανάγκη φιλοξενίας, υπάρχει η δυνατότητα να εξασφαλισθεί προσωρινή διαμονή για σένα και τα παιδιά σου.

Αν κάποιος χρησιμοποιεί την φυσική του δύναμη επάνω σου, αν σε παρακολουθεί, ελέγχει τα τηλεφωνήματά σου, σου απαγορεύει να δουλέψεις, σε εξαναγκάζει σε σεξουαλική επαφή, σε ταπεινώνει, σε υποτιμά, σε βρίζει…ΤΟΤΕ ΑΣΚΕΙ ΒΙΑ…ΜΗΝ ΣΙΩΠΑΣ ΑΛΛΟ ΚΑΙ ΜΙΛΗΣΕ

Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο το οποίο όπως δείχνει πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα που διεξήχθη το 2003 δεν είναι και τόσο σπάνιο. Η ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνει κάθε μορφή σωματικής, ψυχολογικής, σεξουαλικής ή οικονομικής βίας και κακοποίησης ενώ οι σχέσεις που ενέχουν αυτές τις μορφές βίας χαρακτηρίζονται από τον εξευτελισμό, τον έλέγχο, την εξουσία και την καταπάτηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Στην Ελλάδα το 56% των γυναικών έχει υποστεί ψυχολογική βία, το 3.6% έχει πέσει θύμα σωματικής κακοποίησης ενώ το 3.5% έχει εμπειρίες σεξουαλικής κακοποίησης (ΚΕΘΙ, 2003). Αυτό όμως που είναι πιο σοκαριστικό είναι πως 2 στις 10 γυναίκες γνωρίζουν τουλάχιστον μία γυναίκα που είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας.

Παρόλο που και άνδρες είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν πως το θύμα σε συντριπτική πλειοψηφία είναι γυναίκα. Ωστόσο, στο φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας υπάρχει μεγάλος σκοτεινός αριθμός κακοποίησης καθώς μεγάλο ποσοστό των γυναικών που είναι θύματα σιωπούν και ποτέ δεν καταγέλλουν τον δράστη. Συνήθως, ιδιαίτερα στην ελληνική κοινωνία η σιωπή προτιμάται από την κοινωνική κριτική, από τα αισθήματα ντροπής που μπορεί να συνοδεύσουν την αποκάλυψη, την κοινωνική περιθωριοποίηση ενώ πολλές γυναίκες δεν μιλούν από φόβο για αντίποινα από το σύντροφο/συζυγό τους.

Γιατί λοιπόν οι γυναίκες δεν φεύγουν;
Πολλές φορές αναρωτιόμαστε γιατί οι γυναίκες που κακοποιούνται δεν φεύγουν από την καταστροφική αυτή σχέση. Τα πράγματα όμως δεν είναι απλά για αυτές τις γυναίκες καθώς συναντούν πολλά αδιέξοδα. Τις περισσότερες φορές οι γυναίκες αυτές είναι οικονομικά εξαρτημένες από τον σύντροφό τους, δεν έχουν άλλο μέρος να μείνουν, ενώ δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που εμπλέκονται ζητήματα επιμέλειας και φροντίδας των παιδιών όταν αυτά υπάρχουν. Ακόμη, η κοινωνία δίνει ιδιαίτερη σημασία στην διατήρηση της οικέγενειας και πολλές φορές οι γυναίκες αυτές θεωρούν πως είναι καλύτερο για τα παιδιά τους να μην είναι παιδιά χωρισμένων γονιών χωρίς να σκεφτούν τις καταστροφικές συνέπειες που έχουν οι εικόνες κακοποίησης που βιώνουν καθημερινά.
To be continued…