ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Όπως μπορεί να γνωρίζετε έχω έναν γιο και το άγχος μου ή ένα από τα άγχη μου είναι να μην γίνει κακομαθημένος, αντικοινωνικός και με την απόφασή μας να μην κάνουμε δεύτερο παιδί, τον στιγματίσουμε…  Ψάχνοντας στο διαδίκτυο “έπεσα” σε αυτό το άρθρο που κάπως με διαφώτισε για την κατάσταση…

Ισχύουν, άραγε, όλα αυτά τα κλισέ που θέλουν τα μοναχοπαίδια κακομαθημένα, εγωκεντρικά και ακοινώνητα; Και πώς πρέπει να χειριστούμε το μονάκριβό μας, ώστε να εξελιχθεί σε έναν ισορροπημένο ενήλικο;

Πριν από μερικές δεκαετίες, στη γενιά των γονιών μας, οι οικογένειες μ’ ένα παιδί ήταν ελάχιστες, και μάλιστα η απόκτηση ενός και μόνο παιδιού σπάνια ήταν ζήτημα επιλογής. Ένα παιδί είχαν συνήθως τα ζευγάρια που δεν προλάβαιναν ή δεν μπορούσαν να αποκτήσουν δεύτερο, τρίτο ή τέταρτο. Έτσι, η έκφραση μοναχοπαίδι κατέληξε με αρνητική σημασία, καθώς τα παιδιά αυτά θεωρούνταν κακομαθημένα, ίσως και «προβληματικά». Σήμερα, όμως, τα πράγματα έχουν αλλάξει, καθώς ολοένα και περισσότερα ζευγάρια επιλέγουν να αποκτήσουν ένα μόνο παιδί, επειδή πιθανώς θεωρούν ότι θα μπορέσουν να το μεγαλώσουν καλύτερα απ’ ό,τι αν είχαν περισσότερα.

Γιατί στις μέρες μας συναντάμε όλο και περισσότερες οικογένειες μ’ ένα παιδί;

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες για το πόσα παιδιά θα πρέπει να έχει ένα ζευγάρι, γιατί τελικά δεν παίζει ρόλο μόνο το μέγεθος της οικογένειας για το πόσο καλά θα λειτουργεί, αλλά και οι σχέσεις και η δυναμική που αναπτύσσονται μέσα της. Πάντως οι οικογένειες μ’ ένα παιδί είναι ένα ολοένα και συχνότερο φαινόμενο επειδή:

–Έχουν αλλάξει οι ρόλοι των δύο φύλων στην οικογένεια. Η γυναίκα καλείται σήμερα να αναλάβει και επαγγελματικό ρόλο, εκτός του ρόλου της συντρόφου και της μητέρας, με αποτέλεσμα να διαθέτει πλέον περιορισμένο χρόνο για την ανατροφή των παιδιών.

–Η γυναίκα δίνει έμφαση στις σπουδές της και στην επαγγελματική της αποκατάσταση, με αποτέλεσμα να αποφασίζει να παντρευτεί και να κάνει παιδιά σε μεγαλύτερη ηλικία, γεγονός που μειώνει το περιθώριο για την απόκτηση περισσότερων παιδιών.

–Έχουν αυξηθεί οι οικονομικές απαιτήσεις για την ανατροφή ενός παιδιού.

–Έχει αυξηθεί ο αριθμός των διαζυγίων (συχνά μετά από λίγα χρόνια γάμου), αλλά και των μονογονεϊκών οικογενειών, όπου κατά κανόνα δεν ευνοείται η απόκτηση περισσότερων παιδιών.

Δεν είναι όλα τα μοναχοπαίδια το ίδιο

Όπως βέβαια και όλες οι οικογένειες που μεγαλώνουν μοναχοπαίδι. Απλώς, όπως και για πολλές άλλες «κατηγορίες» ανθρώπων έτσι και για τα μοναχοπαίδια, υπάρχουν κάποια στερεότυπα που διαμορφώνουν μια παγιωμένη και κοινή αντίληψη που έχουμε γι’ αυτά. Έτσι, τείνουμε να θεωρούμε ότι ένα μοναχοπαίδι είναι εξ ορισμού κακομαθημένο, προνομιούχο, εγωκεντρικό, ακοινώνητο, ανώριμο, επιθετικό, μοναχικό, υπερευαίσθητο, ότι αρρωσταίνει πιο εύκολα, κ.ά. Δεν μπορούμε όμως να βγάζουμε τόσο γενικά συμπεράσματα, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι δυνατόν όλοι οι άνθρωποι που μεγάλωσαν χωρίς αδέρφια να είναι ίδιοι. Μπορεί, δηλαδή, ένα μοναχοπαίδι να είναι υπερπροστατευμένο, να νιώθει μεγάλη μοναξιά, να είναι κακομαθημένο, φοβισμένο, θαρραλέο, υπεύθυνο, ανεύθυνο κλπ., αλλά μπορεί να μην έχει και κανένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Όλα αυτά εξαρτώνται από την προσωπικότητα των γονιών και του παιδιού και από τους λόγους για τους οποίους δεν υπήρξε άλλο παιδί. Έτσι, καταλαβαίνουμε ότι αυτοί οι γενικοί χαρακτηρισμοί είναι αυθαίρετοι και συχνά λανθασμένοι.

Σε τι διαφέρουν, τελικά, τα μοναχοπαίδια από τα άλλα παιδιά;

Οι επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει σχετικά με τα μοναχοπαίδια, μας πληροφορούν ότι:

-Τα παιδιά αυτά υστερούν κατά μέσο όρο ως προς τις κοινωνικές τους δεξιότητες και την κοινωνικότητα. Αυτό, σύμφωνα με τους ειδικούς, εξηγείται, καθώς η ποιότητα της σχέσης μεταξύ αδερφών αποτελεί προγνωστικό δείκτη κοινωνικής προσαρμογής, οπότε η απουσία αυτής της σχέσης και των εμπειριών (π.χ. να μοιράζονται από την αγάπη και την προσοχή των γονιών τους, μέχρι τα χρήματα της οικογένειας) που αναπτύσσονται μέσα σε αυτή από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού μπορεί να μειώνει τις δυνατότητες της μετέπειτα κοινωνικής και διαπροσωπικής προσαρμογής του παιδιού.

-Τα μοναχοπαίδια παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά άγχους και διαπροσωπικής εξάρτησης.

-Τα μοναχοπαίδια, όπως και τα πρωτότοκα παιδιά, έχουν λιγότερο καλή φυσική κατάσταση και μειωμένες αθλητικές επιδόσεις σε σχέση με τα υστερότοκα παιδιά. Αλλά έχουν υψηλότερη νοητική και ακαδημαϊκή επίδοση έναντι των υστερότοκων.

– Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως τα μοναχοπαίδια έχουν αρκετά υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Αυτό συμβαίνει, πρώτον, γιατί απολαμβάνουν περισσότερες παροχές και, δεύτερον, γιατί έρχονται περισσότερο σε επαφή με ενηλίκους, γεγονός που τα βοηθάει να ωριμάσουν και γρηγορότερα. Επίσης, το γεγονός ότι ασχολούνται περισσότερο με τον εαυτό τους (διαβάζουν μόνα τους ή παίζουν κάποιο μουσικό όργανο) βοηθά πολύ στην προσωπική τους εξέλιξη.

Πόσο τους λείπει τελικά ένα αδερφάκι;

Μοναχοπαίδια: Οδηγίες χρήσης  

– Βοηθήστε το να κοινωνικοποιηθεί: Αν το παιδί έρχεται σε επαφή μόνο με ενήλικους, κινδυνεύει να δυσκολευτεί να συνεννοηθεί με άλλα παιδιά, να μην μπορεί να μοιραστεί τίποτα, να νομίζει ότι οι επιθυμίες του θα ικανοποιούνται αυτόματα από όλους. Καλές ευκαιρίες να κοινωνικοποιηθεί είναι ο παιδικός σταθμός, η κατασκήνωση και βέβαια η παρέα με άλλα παιδιά.
– Τα παιδιά χρειάζονται όρια, το μοναχοπαίδι επίσης: Το να μη λέμε «όχι» σ’ ένα παιδί δεν είναι ένδειξη αγάπης, αλλά αδυναμία μας να αρνηθούμε. Έτσι κι αλλιώς, το παιδί θα ακούσει πολλά «όχι» στη ζωή του και είναι σκόπιμο να είναι προετοιμασμένο γι’ αυτό.

– Μάθετέ το να σέβεται την προσωπικότητα των άλλων παιδιών: Και επίσης να λύνει τις διαφωνίες του ήρεμα και ειρηνικά, καθώς και να βοηθάει τα άλλα παιδιά όταν αυτά το έχουν ανάγκη.

– Δεν πρέπει να επενδύουμε όλα τα όνειρα και τις ελπίδες μας στο παιδί μας: Το φορτίο είναι βαρύ γι’ αυτό. Επιπλέον, κινδυνεύουμε να αποκτήσουμε ένα πολύ καταπιεσμένο παιδί.

– Βοηθήστε το να παίρνει πρωτοβουλίες: Να αποκτήσει ευθύνες και να κάνει τα δικά του λάθη. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να το προστατεύουμε υπερβολικά (ούτε βέβαια και να το αφήνουμε χωρίς όρια), να αποφεύγουμε να το υπηρετούμε (π.χ. να μαζεύουμε τα παιχνίδια ή το δωμάτιό του), αλλά και να το κατευθύνουμε συνέχεια. Όλοι, ακόμη και τα παιδιά, μαθαίνουμε από τα λάθη και τις αποτυχίες μας.

– Απελευθερώστε το: Είναι φυσικό όταν υπάρχει ένα και μοναδικό παιδί οι γονείς να έχουν περισσότερες απαιτήσεις από αυτό, με αποτέλεσμα το παιδί να κουράζεται. Γι’ αυτό, οι γονείς θα πρέπει να κόψουν από νωρίς τον ομφάλιο λώρο, να το απελευθερώσουν, να το χειραφετήσουν, ώστε να μη γίνει ένας «υπερπροστατευμένος» ενήλικος.

– Μάθετέ του να μοιράζεται: Το μοίρασμα είναι μια κοινωνική ικανότητα που τα παιδιά πρέπει να μάθουν από νωρίς. Γι’ αυτό, μάθετέ του να μοιράζεται όχι μόνο το χρόνο και την προσοχή του, αλλά και υλικά πράγματα.

Με τη συνεργασία της Κατερίνας Αγγελή (κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια γνωσιακής-συμπεριφοριστικής προσέγγισης), από την Άννα Δάλλα

Πηγή: imommy

Η σημερινή Πέμπτη αποτελεί ημέρα έναρξης της σχολικής χρονιάς, μεταξύ των οποίων αρκετοί είναι οι γονείς που ξεκινούν το κεφάλαιο “έναρξη σχολικής ζωής στην α’ δημοτικού” του τέκνου τους… Το παρόν άρθρο λοιπόν, αποτελεί ένα συμβουλευτικό σημείωμα για τους “πρωτάρηδες” ώστε τούτη η αρχή να γίνει υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις.

Η έναρξη της σχολικής ζωής είναι ένα σημαντικό στάδιο αφενός στην ανάπτυξη του παιδιού, αφετέρου στην διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, καθώς αποτελεί την μετάβαση από την νηπιακή στην παιδική ηλικία. Ως δεύτερος απογαλακτισμός, το μικρό παιδί πρέπει να απομακρυνθεί περισσότερο από την μητέρα και το οικογενειακό περιβάλλον, και να κάνει τα πρώτα βήματα της κοινωνικοποίησής του μέσα σε ένα πρωτόγνωρο – άρα ξένο – περιβάλλον (το σχολικό). Αυτή η απομάκρυνση είναι που δημιουργεί το άγχος αποχωρισμού, το οποίο αφορά την συναισθηματική κατάσταση γονέων και παιδιών μπροστά στο νέο αυτό ξεκίνημα.
 
–        Τι είναι το άγχος αποχωρισμού;

Πρόκειται για ένα φυσιολογικό αναπτυξιακό φαινόμενο όπου εμφανίζεται συνήθως κατά τον 6ο μήνα του βρέφους και εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Παρουσιάζεται λόγω της δυσανασχέτησης του μωρού κατά την απουσία των γονέων του κι έπειτα ξεπερνιέται σιγά – σιγά όσο το νήπιο αποκτά την βεβαιότητα ότι όταν οι γονείς του  λείπουν, σίγουρα θα ξαναγυρίσουν. Έτσι το παιδί μαθαίνει να διατηρεί την εικόνα τους στη σκέψη του και το άγχος ξεπερνιέται οριστικά. Μπορεί όμως να ενεργοποιηθεί εκ νέου σε δύσκολες ή νέες καταστάσεις του παιδιού και όλης της οικογένειας.

 
Επιγραμματικά, να αναφερθεί ότι το άγχος αυτό μπορεί να εξελιχθεί σε διαταραχή όταν συνεχίζει να εκφράζεται έντονα κάθε φορά που το παιδί αποχωρίζεται τους γονείς του και αυτό δεν είναι αναμενόμενο πια από την ηλικία του. Μεταξύ πολλών συμπτωμάτων, κάποια είναι η επαναλαμβανόμενη ανησυχία κατά την αποχώρηση από τον γονέα, η άρνηση να πάει στο σχολείο ή οπουδήποτε χωρίς τους γονείς, η υπερβολική ανησυχία μήπως πάθουν κάτι ή συμβεί κάτι κακό, συχνοί εφιάλτες με θέμα τον αποχωρισμό, επαναλαμβανόμενα παράπονα για σωματικούς πόνους (συνήθως κοιλιά ή κεφάλι) όταν γνωρίζει ότι ο γονέας θα απουσιάσει, κ.ά. Καλό είναι σε παρόμοια περίπτωση οι γονείς να έρθουν σε επαφή με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να λάβουν την κατάλληλη βοήθεια στην στήριξη του παιδιού τους.

 
Συνεχίζουμε με βάση το άγχος αποχωρισμού ως φυσιολογική αντίδραση στο ξεκίνημα της σχολικής ζωής. Είναι σίγουρα μια έντονη περίοδος στην οικογενειακή ζωή συνολικά και πολύ συχνά χαρακτηρίζεται από την ψυχική κούραση. Το μικρό παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να προσασμοσθεί και τούτη την δυσκολία την εκφράζει συνήθως με συνεχή κλάματα και άρνηση. Είναι σημαντικό οι γονείς να εντοπίσουν και να διαχειρισθούν τους δικούς τους φόβους και ανησυχίες σχετικά με τη νέα αυτή κατάσταση, καθώς συνειδητά ή ασυνείδητα, έρχονται αντιμέτωποι με τις δικές τους εμπειρίες αποχωρισμού. Το αποτέλεσμα είναι να προβάλλεται τελικά στο παιδί το γονεϊκό άγχος και η ανησυχία. Τόσο ώστε οι περισσότεροι ειδικοί να ισχυρίζονται ότι πίσω από ένα παιδί με άγχος αποχωρισμού, βρίσκεται ένας γονέας με το εν λόγω άγχος….

Ο αποχωρισμός είναι αναπόφευκτος και απαραίτητος. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η απομάκρυνση του παιδιού από το οικογενειακό πλαίσιο και η είσοδός του στην σχολική ζωή αποτελεί βασικό σκαλοπάτι στην ωρίμανση και αυτονόμησή του αφενός, βασικό στοιχείο στην κοινωνικοποίησή του και στην δόμηση του χαρακτήρα του αφετέρου.

Στην ενίσχυση της προσαρμογής του μικρού παιδιού, οι γονείς μπορούν να:

• Να ενημερώσουν το παιδί για το σχολείο πριν ξεκινήσει και να το προετοιμάσουν με ρεαλιστικές περιγραφές και απλά λόγια (πού και πώς είναι το σχολείο, τι είναι το μάθημα, επεξήγηση ρόλων μαθητών και δασκάλου κλπ.) και ταυτόχρονα να του δημιουργήσουν θετικές προσδοκίες για όσα θα συμβούν εκεί (πόσα πολλά και όμορφα πράγματα θα μάθει, γνωριμία με τα άλλα παιδάκια, ευχάριστα παιχνίδια κλπ.). Επίσης, συνιστάται μια επίσκεψη στο σχολείο για μια πρώτη επαφή με τον χώρο.
• Θα ήταν επιβοηθητικό να αφιερωθεί ένας χρόνος (π.χ. μια ημέρα) για τον εφοδιασμό του σχολικού εξοπλισμού όπου το ίδιο παιδί θα έχει την ελευθερία να κάνει κάποιες σχετικές επιλογές του γούστου του. Ακόμη, η προτροπή να πάρει μαζί του στο σχολείο κάποιο αγαπημένο αντικείμενο μπορεί να είναι επιβοηθητική τον πρώτο καιρό.
• Είναι σημαντική η διαβεβαίωση των γονέων ότι θα επιστρέψουν να πάρουν το παιδί, να το ενημερώσουν για την ακριβή ώρα και να του πουν ότι το αγαπούν.

Είναι πιθανό το μικρό παιδί να κλαίει γοερά. Όσο σκληρό κι αν μοιάζει, οι γονείς καλό είναι να μην παραμείνουν στον χώρο αλλά ψύχραιμοι να αποχαιρετήσουν το παιδί και να φύγουν, δείχνοντάς του έτσι εμπιστοσύνη ότι θα τα βγάλει πέρα. Η πρότερη είσοδος του παιδιού στον παιδικό σταθμό ή στο νηπιαγωγείο μπορεί να το έχει προετοιμάσει ήδη για την σχολική ζωή, παρότι διαφοροποιείται σαν κατάσταση και περιβάλλον. Καλό είναι οι γονείς να ενημερώσουν το παιδί για αυτές τις αλλαγές με απλά λόγια πάλι και τονίζοντας τα νέα πλεονεκτήματα. Τέλος, είναι σημαντική η γονεϊκή σταθερότητα απέναντι στην άρνηση του παιδιού να πάει στο σχολείο: πρέπει να είναι σαφές πως αυτό δεν είναι εφικτή επιλογή.

Είναι σίγουρο ότι τα παιδιά έχουν μεγαλύτερες δυνατότητες και περισσότερο ανεπτυγμένες ικανότητες από ό,τι νομίζουμε συνήθως ή ίσως φοβόμαστε κάποιες φορές. Η δόμηση της στομικής αυτονομίας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά μιας υγιούς προσωπικότητας… Έχοντάς το κατά νου, η σχολική ζωή μπορεί να ξεκινήσει ευνοϊκά με την εμπιστοσύνη των γονέων και την υποστήριξή τους στην ενδυνάμωση της προσαρμογής.

Καλή αρχή λοιπόν!

https://www.youtube.com/watch?v=jwB1IbeQGBM

Περισσότερες πληροφορίες για την Μαρία Μάρκου, πατήστε εδώ

Περισσότερα άρθρα από την ψυχολόγο μας, Μαρία Μάρκου:

–Έρωτας : Χημικό cocktail ή απλά μεθυστικός;, από τη Μαρία Μάρκου
–Κρίσεις πανικού; Don’t panic!,από την Μαρία Μάρκου
–Εφηβεία και σεξουαλικότητα, από τη Μαρία Μάρκου
–Δώσε τόπο στην οργή, από την Μαρία Μάρκου

Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα απ’τα πιο συνηθισμένα φαινόμενα σ’αυτόν τον πλανήτη: Τις αδελφικές σχέσεις.

Και λέω «φαινόμενα», μιας και μόνο με κάτι τέτοιο μπορούν να παρομοιαστούν. Η σχέση που τελικώς κατορθώνουμε να έχουμε με τον/την αδελφό/αδελφή μας, απαιτεί πολύ προσπάθεια και από τις δύο πλευρές, καθώς εκτός της δεδομένης θα έλεγα αγάπης που υφίσταται, η ποιότητα, η κατανόηση, ο πολιτισμός και η αντοχή στο χρόνο είναι επίσης κάποια απ’τα στοιχεία που την κάνουν να… πετυχαίνει.

Ωστόσο, όσο συχνό είναι το να βλέπουμε αγαπημένα αδέλφια, εξίσου συχνό και το φαινόμενο των αδελφών στα… «μαχαίρια» (!)

<< Τι φταίει και τι έκανε τη σχέση να βαλτώσει>>… θα αναρωτηθείτε πολλοί από εσάς που ενδεχομένως αδυνατείτε να κατανοήσετε πως μπορεί να συνέβη κάτι τέτοιο. Σίγουρα όμως, εκτός από αγάπη και έμφυτη ανάγκη για συνύπαρξη, δύο αδέλφια έχουν να μοιραστούν και άλλες, πιο δυσβάσταχτες καταστάσεις, όπως την αντιμετώπιση όλων αυτών των παγίδων που περικλείονται στη μεταξύ τους σχέση…

Ποιες είναι λοιπόν οι «παγίδες» που κρύβουν οι αδελφικές σχέσεις και πως αντιμετωπίζονται;

* «Μα γιατί αυτός κι όχι εγώ;»

Το βασικότερο θέμα ανάμεσα σε δύο αδέλφια… Το πιο άρρωστο, το πιο αβάσιμο, το πιο παράλογο, το πιο φρικιαστικό και αυτό που χωρίζει πάντα με μια λεπτή γραμμούλα την αγάπη απ’το μίσος… Η ζήλεια.

Άπαξ και το ένα παιδί (τουλάχιστον) νιώσει έτσι, κάτι δεν πάει καλά. Τα αδέλφια, υπό φυσιολογικές συνθήκες, μαθαίνουν να μοιράζονται τα υπάρχοντά τους, να παίζουν μαζί, να μην υπάρχει «δικό σου» και «δικό μου». Όταν αυτό δεν συμβαίνει, στο 100%, τότε υπάρχει πρόβλημα. Η ζήλεια είναι πηγή όλων των κακών κι αν υπάρξει, έστω και για λίγο, ανάμεσα σε δύο αδέλφια, θα υπάρχει πάντα. Ο μόνος τρόπος για να καταπολεμηθεί, από ένα σημείο και μετά και αφού δεν μπορεί να επέμβει καθόλου ο γονιός, είναι η ίδια η χαλιναγώγηση του ατόμου μας. Πιο απλά, κάθε φορά που θα γεμίσουμε με αρνητικά συναισθήματα, εμείς οι ίδιοι θα πρέπει να είμαστε σε θέση και να τα σταματάμε. Είναι προτιμότερο να παλέψουμε με τα λάθος ένστικτά μας, παρά να χάσουμε τη σχέση με τον αδελφό μας ή την αδελφή μας.

* «Δεν σου ξαναμιλάω»

Πόσες φορές έχουμε ξεστομίσει αυτή τη φράση, είτε εμείς, είτε τα αδέλφια μας προς εμάς. Όσο μεγάλο κι αν είναι το ηλικιακό χάσμα που μας χωρίζει ή οι διαφορετικές αντιλήψεις μας για τη ζωή, συντρέχει λόγος να αρχίζουμε τις φωνές και να καταλήγουμε σε ομηρικούς καβγάδες;! Τι έχουμε να χωρίσουμε με την ίδια μας την οικογένεια; …Και επειδή πολλές φορές, όλοι όσοι έχουμε αδέλφια, καταφεύγουμε σε… βαρύγδουπες δηλώσεις, καλό θα ήταν να τις αποφεύγουμε. Συγκεκριμένα, φράσεις όπως «γιατί να είμαστε αδέλφια;», «μακάρι να

ήμουν υιοθετημένος/νη»… κι άλλα τέτοια σοφιστικέ, μας κάνουν να ξεσπάμε και να ξεχνάμε για λίγο το θυμό μας, σε έναν καβγά, όμως πληγώνουν ανεπανόρθωτα. Προσέξτε τι ξεστομίζετε λοιπόν, απο’δω και πέρα.

* «Δεν ασχολούμαι, ας κάνει ότι θέλει»

Και γιατί να μην ασχοληθείς; Οκ, δε λέω να αγγίζεις κάθε φορά τα όρια της αδιακρισίας… Αλλά αδελφός/αδελφή σου είναι! Δώσε λίγο απ’το χρόνο και την προσοχή σου για να ασχοληθείς μαζί του/της. Προσπάθησε να βοηθήσεις σε ότι χρειάζεται, χωρίς ανταλλάγματα. Μη μετράς πόσα κρουασάν έφαγες εσύ και πόσα αυτός/αυτή, πέρσι τα Χριστούγεννα. Και το «ας κάνει ότι θέλει», μικρότητα είναι… Αν μπορείς να βοηθήσεις, ειδικά τον αδελφό σου/ την αδελφή σου που είναι το ίδιο σου το αίμα, κάντο. Θα σου άρεσε κάποιος να πει άσχημα πράγματα για εκείνον/εκείνη;! Πιστεύω πως θα ήσουν σε ετοιμότητα να τον/την υπερασπιστείς και θα έπεφτες να «φας» όποιον τολμούσε να πει κάτι κακό για εκείνον/εκείνη. Μη σπαταλάς λοιπόν τον καιρό σου με το να το παίζεις αδιάφορος…

Δείξε στα αδέλφια σου πόσο τα αγαπάς, όσο τα έχεις κοντά σου. Και θυμήσου πως είσαι τυχερός που σε αυτόν το μίζερο κόσμο, ο Θεός σε αξίωσε να έχεις έναν σύμμαχο κι έναν άνθρωπο που σε αγαπάει για αυτό που είσαι… (κι ας του τη σπας) …το αδελφάκι σου!

Περισσότερες πληροφορίες για τη Μαρκέλλα Χρυσοστόμου, μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Η σχολική χρονιά έχει λήξει, είμαστε στα μέσα του καλοκαιριού και πολλοί γονείς αναρωτιούνται «Τι είναι άραγε σωστό να κάνει το παιδί μου, να παίζει ακατάπαυστα και να μην συνειδητοποιεί πώς περνάει ο χρόνος ή πρέπει να διαβάζει και να καλύψει τα κενά της προηγούμενης σχολικής χρονιάς»;

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν είναι απλή ούτε μονολεκτική. Οι γονείς θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους το χαρακτήρα των παιδιών τους και τη συνολική προσπάθεια που έκαναν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Το μέγιστο κριτήριο για την ορθότερη απόφαση των γονέων είναι η χρονολογική ηλικία των παιδιών.

Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη ότι το καλοκαίρι αποτελεί μια χρονική περίοδο που τα παιδιά δεν επιθυμούν να πιέζονται, οι γονείς θα πρέπει να εφεύρουν διασκεδαστικούς τρόπους για να τραβήξουν την προσοχή των παιδιών και να περάσουν τα μηνύματα τους.Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε στις Η.Π.Α το 2005 τα στοιχεία δείχνουν ότι το 87% των παιδιών 8-17 ετών παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια με ιδιαίτερο ζήλο. Αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια προσφέρουν εξοικείωση με την τεχνολογία και η χρήση τους βελτιώνει τις γνωστικές δεξιότητες των μαθητών, ιδιαίτερα εκείνων που έχουν κάποιες μαθησιακές δυσκολίες. Ευθύνη του κάθε γονέα είναι να ενημερώνεται και ο ίδιος για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, έτσι ώστε να μπορεί να έχει έγκυρη γνώμη και σωστή επίβλεψη στην επιλογή του είδους των παιχνιδιών από τα παιδιά. Για να μην υπάρχει όμως η υπέρμετρη χρήση του ΗΥ οι γονείς θα πρέπει να επινοούν ελκυστικές εναλλακτικές δραστηριότητες.

Υπάρχουν δραστηριότητες που συνδυασμένες με παιχνίδι μπορούν να εξασκήσουν τη γνωστική ικανότητα των παιδιών και να αποτελέσουν πηγή υγιούς ανταγωνισμού ανάμεσα στο παιδί και το γονέα αλλά και ταυτόχρονα ικανοποίηση του ίδιου του παιδιού από την απόδοσή του. Για παράδειγμα, πάζλ, σταυρόλεξα, λαβυρίνθους, σχεδιασμός με αριθμημένες κουκίδες,εντοπισμός των διαφορών ανάμεσα σε δύο εικόνες αλλά και παιχνίδια μνήμης είναι κάποια από τα πράγματα που βελτιώνουν τη συγκέντρωση, τη φωνολογία, την κωδικοποίηση, οπτικό-χωρικές δεξιότητες αλλά και τηβραχύχρονη μνήμη. Παράλληλα, λέξεις με μπερδεμένα γράμματα, «βρείτε τη λέξη που δεν ταιριάζει», ανταγωνιστείτε με τα παιδιά σας για το ποιος θα βρει τις περισσότερες δυνατές λέξεις με την ίδια ρίζα. Με τον τρόπο αυτό εξασκούνται οι λεκτικές δεξιότητες.
Οι αριθμητικές δεξιότητες βελτιώνονται με αριθμητικές ακολουθίες, αναλογίες αλλά και χειρισμού χρημάτων σε καθημερινές δραστηριότητες. Απλές καθημερινές εργασίες μπορούν να βοηθήσουν: ζητείστε από το παιδί σας να σας δώσει καθοδηγητικές γραμμές για μια τυπική διαδρομή που ακολουθείτε, επιτρέψτε του να ντυθεί μόνο του, ξεφυλλίστε μια εφημερίδα κοιτώντας μόνο τους τίτλους και συζητήστε με το παιδί και ανταλλάξτε απόψεις. Να μην κριτικάρετε και να είστε έτοιμοι να δεχθείτε και το διαφορετικό, αναζητείστε από κοινού τη λύση κοινωνικών θεμάτων και αναπτύξτε την κρίση των παιδιών.

Να θυμάστε πάντα ότι η ταχύτητα μετράει και αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα, όμως έρχεται με την εξοικείωση και την εξάσκηση. Επίσης, όλες οι παραπάνω δραστηριότητες πρέπει να γίνονται με την συνοδεία του γονέα και να αφιερώσει χρόνο και θετική διάθεση στο παιδί του. Έτσι θα χτιστεί μια σχέση εμπιστοσύνης που πέρα από τις γνωστικές δεξιότητες των παιδιών σας θα βελτιώσετε και τη συναισθηματική του νοημοσύνη καθώς θα αναπτύξει πρωτοβουλία, αποφασιστικότητα, αυτοεκτίμηση και προσωπική πραγμάτωση.

Εν κατακλείδι, όπως αναφέρθηκε στο 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Λογοπεδικών τον Απρίλιο του 2012 τομεθοδευμένο παιχνίδι συνδυασμένο με γνωστικές τεχνικές εξελίσσει, αναπτύσσει και δημιουργεί παιδιά με σχολική ετοιμότητα. Παίξτε με το παιδί σας μαθαίνοντας και προτιμήστε να μην προκύψουν αντιθέσεις μεταξύ σας για ζητήματα μελέτης.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Εφη Νικολοπούλου, πατήστε εδώ

Σχετικά άρθρα:

–Παιδικό Άγχος και πώς το αντιμετωπίζουμε ως γονείς, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

Στα δικά μας παιδικά χρόνια οι καλοκαιρινές διακοπές ήταν ένας συνδυασμός ανεμελιάς, εποικοδομητικής βαρεμάρας ενίοτε (οι άνω των 30 ξέρουν τι είναι αυτό) μα κυρίως ατέλειωτου παιχνιδιού. Το σχολικό κουδούνι χτυπούσε για τελευταία φορά για να σηματοδοτήσει την έναρξη των καλοκαιρινών διακοπών. Όλη μέρα στους δρόμους, στα πάρκα, στις πλατείες, με τις παρέες, καβάλα στα ποδήλατα και πάνω στα πατίνια και τα σκέιτ μπόρντ. Και μέχρι να πάμε διακοπές με τους γονείς στο εξοχικό ή στο νησί ή στο χωριό, αλωνίζαμε στη γειτονιά.

Κι αν όλα αυτά συνέβαιναν πριν από κάμποσα χρόνια, στην Αθήνα του σήμερα δεν μπορείς να αφήσεις ένα μικρό παιδί να παίζει στο δρόμο χωρίς επίβλεψη. Ούτε όμως μπορείς να το κλείσεις όλη μέρα στους τέσσερις τοίχους Απ’ την άλλη δεν υπάρχει τίποτα πιο ενοχλητικό για μια μητέρα από το να περιφέρεται η κόρη της ή ο γιός της από καναπέ σε καρέκλα όλη μέρα, πετώντας ένα: βαριέμαι! Γι’ αυτό και μέχρι να ξεκινήσουν οι διακοπές, τα παιδιά κάπως πρέπει να απασχοληθούν ευχάριστα και δημιουργικά; Πριν απαριθμήσουμε τους τρόπους που τα παιδιά μπορούν να γεμίζουν τις ώρες τους, να ξεκαθαρίσουμε πως καμιά μαμά δεν θα έπρεπε να αισθάνεται ότι είναι «μητρική» υποχρέωσή της να διασκεδάζει τα παιδιά της ή να είναι διαθέσιμη ανά πάσα ώρα και στιγμή, επειδή εκείνα δεν έχουν σχολείο. Αυτό βέβαια δε σημαίνει πως επιτρέπουμε στα παιδιά να «λιώνουν» όλη μέρα μπροστά στην τηλεόραση και στο play station. Αυτό που σίγουρα χρειάζονται –και ιδίως τα μικρότερα παιδιά σε ηλικία- είναι λίγη βοήθεια στο πώς να διασκεδάσουν και να γεμίσουν τη μέρα τους, όσο αργούν οι διακοπές.

Υπάρχουν αρκετοί τρόποι να περάσετε το χρόνο σας στην πόλη χωρίς γκρίνιες και ατέλειωτα «μαμά, βαριέμαι». 

Τι θα φάμε σήμερα: Η ρουτίνα της ετοιμασίας του φαγητού μπορεί να μετατραπεί σε μια ευχάριστη καθημερινή απασχόληση. Ζητήστε τους να σας φέρνουν τα υλικά από το ψυγείο, να σας βοηθήσουν στο ανακάτεμα των υλικών, στο καρύκευμα και αν δείτε πως τους αρέσει, βάλτε τα να σας λένε τι λείπει από τα ντουλάπια και να το σημειώνουν σε ένα χαρτί για την επόμενη επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ.

Σούπερ μάρκετ: Δώστε τους αρμοδιότητες και εδώ. Ζητήστε τους να διαλέξουν όποια προϊόντα θέλουν από τη λίστα και να βρουν σε ποια ράφια είναι, να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο ίδια προϊόντα ανάλογα με την τιμή, να σας βοηθήσουν να αδειάσετε το καρότσι στον ιμάντα του ταμείου και να τα βάλουν στις σακούλες.

Κάμπινγκ: Τους φτιάχνουμε μια καλοκαιρινή γωνιά μέσα στο σπίτι με ένα μικρό αντίσκηνο, τραπεζάκι και καρέκλες όπου τα αφήνουμε να παίζουν «κάμπινγκ».

Πισίνα στο μπαλκόνι: Σταθερή αξία επίσης είναι η πλαστική πισίνα στο μπαλκόνι για ατέλειωτο παιχνίδι και μπουγέλωμα.

Ζωγραφική: Προμηθευόμαστε με καινούργια χρώματα, μαρκαδόρους, ακουαρέλες, νερομπογιές και μεγάλα χρωματιστά χαρτόνια για κατασκευές.

Υπολογιστής, αλλά με μέτρο:  Δεν θέλουμε τα παιδιά να μην ξεκολλάνε από τον υπολογιστή, όμως βρείτε μερικά σάιτ με παιδικά παιχνίδια που να ανταποκρίνονται στην ηλικία τους και βάλτε τους συγκεκριμένο χρονικό όριο κάθε φορά. Αποφύγετε τα βίαια video game και προτιμήστε τα περισσότερο διασκεδαστικά που ενδεχομένως να ακονίζουν και το μυαλό.

Βιβλίο, το σίγουρο:  Η βιβλιοθήκη σας μπορεί να κρύβει θησαυρούς ακόμα και για μικρά παιδιά. Ψάξτε μαζί με τα παιδιά στους τίτλους των βιβλίων σας και κατευθύνετέ τα να διαβάσουν κάτι για την ηλικία τους. Σίγουρα δε θα έχουν ξεμείνει και στη δική τους βιβλιοθήκη, βιβλία που δεν πρόλαβαν να τα διαβάσουν το χειμώνα λόγω μαθημάτων. Ευκαιρία να πιάσουν τόπο.

Μόνο σίδερο-παιχνίδι!!!!

Τους αναθέτουμε διάφορες δουλειές του σπιτιού, ανάλογα με την ηλικία τους. Ναι γίνεται, δοκιμάστε το σαν παιχνίδι.

Οργάνωση: Αν το παιδί σας αγαπάει την τάξη ( ναι! υπάρχουν και αυτά τα παιδιά) ευκαιρία να οργανώσει μόνο του την ντουλάπα του και να συγκεντρώσει σε σακούλες όλα τα ρούχα που δεν του κάνουν. Το ίδιο μπορεί να κάνει και με τα παιχνίδια του. Για να τους δώσετε ένα επιπλέον κίνητρο, πείτε τους τα ονόματα κάποιων φορέων που συγκεντρώνουν τέτοια είδη για παιδιά ώστε να διαλέξουν και πηγαίνετε όλοι μαζί ένα απόγευμα για να τα δωρίσετε.

Παιδική χαρά: Αξία σταθερή και ανεκτίμητη. Τα παιδιά εκτονώνουν την ενέργειά τους, αποκτούν συντονισμό κινήσεων, αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες και το καλύτερο… γυρίζουν κατάκοπα στο σπίτι, έτοιμα για μπάνιο, φαγητό και ύπνο.

Φίλοι: επικοινωνούμε με άλλους που θα μείνουν κι αυτοί στην πόλη και οργανωνόμαστε με ανταλλαγές επισκέψεων στα σπίτια.

Δραστηριότητες και προγράμματα δήμων: Οι περισσότεροι Δήμοι κάθε καλοκαίρι οργανώνουν προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης, αθλητισμού, θεατρικού παιχνιδιού κλπ για τα παιδιά. Αναζητήστε σχετικές πληροφορίες και δηλώστε συμμετοχή.

Σε κάθε περίπτωση γνωρίζετε τα ενδιαφέροντά τους και τι τους αρέσει. Γίνετε λοιπόν δημιουργικοί, προσαρμοστείτε και δώστε σε αυτό το καλοκαίρι στο σπίτι μια ευκαιρία να περάσετε όλοι όμορφα.

Το «μαμά, βαριέμαι» δεν είναι και τόσο κακό τελικά. Μέσα από την πλήξη είναι ευκαιρία τα παιδιά να σκεφτούν, να δραστηριοποιηθούν, να βρουν τρόπους να διασκεδάσουν τον εαυτό τους. Και έτσι με αυτόν τον έμμεσο τρόπο μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους και να μην έχουν την πίεση να καλύψουν τις όποιες ανάγκες τους αυτομάτως. Τέλος αυτές οι ώρες στο σπίτι, είναι ευκαιρία να μιλήσουμε με τα παιδιά, να τα ακούσουμε και να γνωριστούμε καλύτερα μαζί τους.

Από τη Νέτη Φίλια
Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας, Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία
[email protected]

Η απόφαση διάλυσης ενός γάμου, είτε πρόκειται για την «συνειδητή λύση του γάμου» (τον περίφημο όρο conscious uncoupling που χρησιμοποίησε η Gwyneth Paltrow για να χαρακτηρίσει τον δικό της χωρισμό από τον Chris Martin) μέχρι τον Πόλεμο των Ρόουζ, κάθε διαζύγιο είναι το ίδιο μοναδικό σε φύση και χαρακτήρα όσο και η σχέση που προηγήθηκε αυτού, το ίδιο μοναδικό όσο και τα δύο άτομα που την δημιούργησαν.

Ακόμη και όταν το διαζύγιο είναι συναινετικό και δεν περιλαμβάνει έντονες δικαστικές διαμάχες, καβγάδες και τσακωμούς, αποτελεί μια επώδυνη εμπειρία, η οποία γίνεται ακόμη πιο ευαίσθητη όταν περιλαμβάνει και παιδιά. Ωστόσο, οι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι δεν είναι απαραίτητο να αποτελέσει μια τραυματική εμπειρία για αυτά. Ποιοι είναι οι δέκα χρυσοί κανόνες που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς για να βοηθήσουν τα παιδιά τους να βρουν τον προσανατολισμό τους μέσα στην φουρτούνα του διαζυγίου;

1. Μην επιχειρήσετε να κατακτήσετε το παιδί και να το πάρετε με το «μέρος» σας. Η τακτική αυτή αυξάνει την αίσθηση «πολέμου» μεταξύ των γονιών και φέρνει τα παιδιά σε διλήμματα, προκαλώντας μόνο ενοχές και στρες.
2. Περιορίστε τις εκδηλώσεις επιθετικότητας μπροστά από τα παιδιά. Το να ακούει ένα παιδί τους γονείς του να αρπάζονται παρόλο που έχουν πάρει την απόφαση να χωρίσουν, δημιουργεί ανασφάλεια και φόβο για το μέλλον στην παιδική ψυχή.
3. Ακόμη και αν έχετε καταλήξει σε κάποιο αρχικό πρόγραμμα επιμέλειας των παιδιών, μην διστάσετε να κάνετε μια εκ νέου διαπραγμάτευση μετά το τέλος της διαδικασίας, όπου τα πνεύματα θα έχουν ηρεμήσει. Δεν χρειάζεται να γίνετε οι καλύτεροι φίλοι με τον/ την πρώην σύζυγο, αλλά αυτό που απαιτείται είναι μια σχέση πολιτισμένη που να μην επιβαρύνει τα παιδιά με αισθήματα θυμού.
4. Μην κακολογείτε τον/την πρώην σύζυγο μπροστά στο παιδί σας. Ακόμη και αν μερικές φορές σας είναι δύσκολο, μην παραλείπετε να αναφέρετε καλά στοιχεία του άλλου γονέα στο παιδί.
5. Συνεννοηθείτε προκαταβολικά με τον/ την πρώην σύζυγό σας σχετικά με κάποιους καθημερινούς κανόνες που πρέπει να ακολουθούν τα παιδιά (ώρα ύπνου, διάβασμα για το σχολείο, χρόνος μπροστά στην τηλεόραση, ώρες εξόδων, κτλ.) και φροντίστε να τηρείτε και οι δύο αυτούς τους κανόνες, είτε το παιδί βρίσκεται με τον έναν γονέα είτε με τον άλλον. Αυτό το κοινό πρόγραμμα διατηρεί ένα αίσθημα ασφάλειας στο παιδί, που αργότερα θα αποδειχτεί πολύτιμο.
6. Εάν διαπιστώσετε ότι οι διαφωνίες σχετικά με την ανατροφή του παιδιού ή την επιμέλεια συνεχίζονται και μετά το διαζύγιο, συμβουλευτείτε έναν ειδικό ψυχολόγο και εκμεταλλευτείτε τις εν λόγω συνεδρίες για να διαχειριστείτε πρακτικά όσο και ψυχολογικά θέματα που ίσως σας βασανίζουν ακόμη.
7. Ακόμη και αν νιώθετε δικαιολογημένη αγανάκτηση, μην κακολογείτε την οικογένεια του/ της πρώην συζύγου μπροστά στα παιδιά. Το ότι η «άλλη» οικογένεια δεν αποτελεί επίσημα πλέον και δική σας οικογένεια, δεν σημαίνει ότι έπαψε να αποτελεί οικογένεια του παιδιού σας. Τα παιδιά αγαπούν τους παππούδες και τις γιαγιάδες τους, τους θείους και τα ξαδέρφια τους και έρχονται σε πολύ δύσκολη θέση ακούγοντας αρνητικά σχόλια.
8. Διαβεβαιώστε από κοινού το παιδί σας ότι δεν φέρει καμία ευθύνη για το γεγονός του διαζυγίου. Αυτή η ανησυχία κρύβεται πάντα στο μυαλό των παιδιών και καλό είναι να απομακρύνεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.
9. Διαβεβαιώστε ακόμη το παιδί σας ότι θα συνεχίσετε να το αγαπάτε και να περνάτε χρόνο μαζί του. Ακόμη και αν είσαστε ο γονέας που θα φύγει από το πατρικό σπίτι, μην παραλείπετε την επικοινωνία με το παιδί, ακόμη και τις μέρες που δεν το βλέπετε ώστε να αισθάνεται ότι σας έχει πάντα δίπλα του.
10. Τέλος, φροντίστε τον εαυτό σας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Είναι σημαντικό το παιδί να σας βλέπει ήρεμους, χαρούμενους και ισορροπημένους μετά από αυτή την δύσκολη περίοδο. Τονίστε τόσο με την στάση σας όσο και με τα λόγια σας ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για στενοχώρια, ότι είσαστε χαρούμενοι με την απόφασή σας και ότι επιθυμείτε και από το παιδί σας το ίδιο.

Μαζί με κάθε τέλος, έρχεται και μία νέα αρχή, και – ακόμη και αν μερικές φορές πρέπει να πασχίσετε για να το μεταδώσετε –  το αίσθημα ηρεμίας και αισιοδοξίας μεταφέρεται άμεσα και στον ψυχισμό του παιδιού και εγγυάται την ασφαλή και ισορροπημένη ανάπτυξή του.

Η άνοιξη αποτελεί την χρονική περίοδο κατά την οποία οι εκπαιδευτικοί και οι ειδικοί μπορούν να αξιολογήσουν την εξέλιξη των ικανοτήτων των παιδιών σ’ αυτό το ηλικιακό στάδιο  και αφορούν στην προετοιμασία του νηπίου για την Α’ Δημοτικού.  Η είσοδος του παιδιού στην Α’ Δημοτικού σηματοδοτεί το τέλος της νηπιακής ηλικίας. Το παιδί έχει πλέον τα εφόδια να επιδοθεί στη συστηματική εργασία και μάθηση. Έχει αναπτύξει τις γλωσσικές, νοητικές, κινητικές, συναισθηματικές και ψυχοκοινωνικές ικανότητες που συντελούν και αποτελούν την ασφαλή βάση ώστε το παιδί να δεχθεί τη σχολική γνώση.

Είναι ευνόητο ότι η ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων επηρεάζεται από την επίδραση δύο παραγόντων –της οικογένειας και της διαπαιδαγωγικής παρέμβασης του νηπιαγωγείου. Η ποιότητα αυτών των επιδράσεων καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την έκταση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων του παιδιού. Φυσιογνωμικά τα παιδιά είναι ενήλικες σε μικρογραφία, ψυχοπνευματικά είναι εξελισσόμενα άτομα με ιδιαίτερο τρόπο ζωής. Τα κύρια χαρακτηριστικά τους είναι ότι είναι: ορμητικό, ασταθές, ζηλότυπο, ανταγωνιστικό, πεισματάρικο, δύστροπο, αεικίνητο, εγωκεντρικό κ.ά βιώνοντας τη ζωή τους με έναν ιδιαίτερο τρόπο.

Τα σημεία που αφορούν άμεσα τον τομέα της μαθησιακής ετοιμότητας είναι η ανάπτυξη στον

• Γλωσσικό τομέα
• Ψυχοκινητικό τομέα
• Νοητικό τομέα
• Συναισθηματικό τομέα

 
Γλωσσικός τομέας: Αφορά στην ικανότητα:

• Να ανταλλάσσει μηνύματα με άλλα πρόσωπα, να επιχειρηματολογεί και να διαπραγματεύεται.
• να διακρίνει την πρώτη συλλαβή και σταδιακά τον πρώτο φθόγγο εκφωνούμενης λέξης.  Πχ η λέξη ‘καπέλο’ αρχίζει από τη συλλαβή/κα/ αλλά από τη φωνούλα /κ/
•  να διακρίνει την τελευταία συλλαβή και τον τελευταίο φθόγγο εκφωνούμενης λέξης.Πχ. παγ-άκι/ παγκ-άκι και οι δύο τελειώνουν σε άκι ή ποτήρι / καντήλι και οι δύο τελειώνουν σε -η
• σταδιακά ν’ αναλύει και να συνθέτει τους γλωσσικούς ήχους που απαρτίζουν τις λέξεις. Π.χ μ-ή-λ-ο.
•  ν’ αναγνωρίζει τ’ όνομά του γραμμένο σε καρτέλα ανάμεσα σε άλλες
•  να γράφει τ’ όνομά του και πιθανόν να γράφει ορισμένα γράμματα και αριθμούς
• ν’ ακούει μια μικρή ιστορία και να την αναδιηγείται
•  να συμμετέχει σε διάλογο
•  να κάνει χρήση της γλώσσας για να καθοδηγήσει τη συμπεριφορά του.

Εκείνο όμως που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μη ξεχνάμε ότι το κάθε παιδί επιτυγχάνει ανάλογα με το δικό του ρυθμό, ο οποίος πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστός.

Συχνά οι γονείς αγχώνονται για να μάθει το παιδί να γράφει και να  διαβάζει πριν περάσει στην επόμενη βαθμίδα για να είναι έτοιμο το παιδί ή να είναι πιο ομαλή η μετάβασή του στην Α΄Δημοτικού. Όταν τα παιδιά έχουν αναπτύξει: 

Τότε είναι έτοιμα να περάσουν στη γραφή και στην ανάγνωση χωρίς να χρειάζεται να μάθουν από το νηπιαγωγείο τα γράμματα, γιατί στόχος είναι να αναπτύξουν τις παραπάνω δεξιότητες.

ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Αφορά στον έλεγχο της αισθητηριακής ανάπτυξης δηλαδή στην αδρή και λεπτή κινητικότητα. Το παιδί λοιπόν μπορεί:

• να τρέξει με σωστό προσανατολισμό στο χώρο
• να πετάξει τη μπάλα προς ορισμένο στόχο αλλά και να την πιάνει
• να συντονίσει τη κίνηση του χεριού του με το οπτικό ερέθισμα για να μπορέσει να χρωματίσει μέσα σε πλαίσιο έτσι ώστε αργότερα να γράψει πάνω σε γραμμή.
• να κόψει ένα προκαθορισμένο σχέδιο με το ψαλίδι
•  να κρατήσει σωστά το μολύβι
• να τραβήξει μια γραμμή,να ενώσει γραμμές, ν’ ακολουθήσει γραφικές διαδρομές.

 Οι ικανότητες αυτές θα το οδηγήσουν στη σωστή αναπαράσταση των γραμμάτων στο πλαίσιο της σελίδας του τετραδίου και των γραμμών, ενώ με την ενίσχυση της ακουστικής του αντίληψης θα μπορέσει να διακρίνει τους γλωσσικούς ήχους και να κατανοήσει ότι ο γλωσσικός ήχος «σα» αποτελείται από δυο γλωσσικούς ήχους «σ», «α» και να τους αναπαραστήσει γραφικά.

ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Αναφέρεται στις ικανότητες μνήμης, συγκέντρωσης προσοχής, κοινής λογικής, πρακτικής κρίσης και λογικομαθηματικής σκέψης.

• Επεξεργάζεται τις πληροφορίες που δέχεται, τις ταξινομεί, κάνει διακρίσεις , ανακαλύπτει κοινά σημεία και ιδιότητες και προχωρεί σε γενικεύσεις ώστε να σχηματίσει έννοιες.
• Αντιλαμβάνεται το χρόνο και συνειδητοποιεί ότι όλες οι δράσεις έχουν χρονική ακολουθία.
• Επιμερίζει το σύνολο που στη δεδομένη στιγμή είναι η λέξη αλλά και το συνθέτουν.
• Αρχίζει να αποκτά νόημα η αιτία με το αποτέλεσμα για μια ενέργεια και έτσι καταλήγει σε συμπεράσματα.
• Η λογικομαθηματική του αντίληψη έχει εξελιχθεί και το οδηγεί σε ταξινομήσεις με βάση κάποια κριτήρια (σχήμα, χρώμα, χρόνο, μέγεθος, ποσότητα), σε ενέργειες σειροθέτησης και ακολουθίες ενεργειών, σε τοπολογικές ιδιότητες και σε συγκρίσεις.

ΣΥΝΑΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Αφορά σε στάσεις και συμπεριφορές μέσω των οποίων το παιδί προβάλλει τα αισθήματά του, τα ενδιαφέροντά του, την αυτοεκτίμησή του, τις ανάγκες του και τις διαθέσεις του απέναντι στ’ άλλα πρόσωπα όπως δάσκαλος/α και συμμαθητές.

Αν το παιδί στις επιδιώξεις του για δημιουργική δράση νιώθει ότι επιτυγχάνει  και  αν οι απόπειρές του, τα σχέδια του, οι ιδέες του και οι πράξεις του συναντούν την επιδοκιμασία των γονέων του και των εκπαιδευτικών του, αποκτά την τάση να αναζητά δημιουργικές εμπειρίες και ν’ αναπτύσσει πρωτοβουλίες. Αν όμως οι γονείς προλαμβάνοντας τις αποτυχίες του παιδιού γίνουν υπερπροστατευτικοί, υπερκριτικοί και  απαγορευτικοί τότε το παιδί δεν αναπτύσσει πρωτοβουλίες, γίνεται παθητικό και αναπτύσσει ενοχές για πολλά πράγματα που αποτολμά στην πραγματικότητα ή στη φαντασία του.

Ως γονείς και εκπαιδευτικοί οφείλουμε απέναντι στα παιδιά :

Αν κάποιο παιδί δεν έχει αναπτύξει τις παραπάνω δεξιότητες πλήρως θα ήταν σκόπιμο να αξιολογηθεί από κάποιον ειδικό (ειδικό παιδαγωγό, σχολικό ψυχολόγο, λογοθεραπευτή) έτσι ώστε το παιδί να ενταχθεί ομαλά στην Α΄Δημοτικού και οι γονείς να δεχθούν συμβουλές για την ενδυνάμωση του μαθητή. Το πιο ουσιαστικό όμως είναι ότι “τα παιδιά έχουν δυσκολίες κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του που όμως βελτιώνονται και δεν έχουν ταμπέλες που δεν αποκολλούνται”!

Σχετικά άρθρα:

–Παιδικό Άγχος και πώς το αντιμετωπίζουμε ως γονείς, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

Μα γιατί να μην είναι; Αν έχουν γονείς που τα αγαπούν και ασχολούνται μαζί τους και φροντίζουν να περνούν δημιουργικό χρόνο μαζί τους , αλλά και με άλλα παιδιά της ηλικίας τους, γιατί να μην αναπτυχθούν σωστά, με αξίες και αρχές όπως τα υπόλοιπα και να κοινωνικοποιηθούν εξίσου;

Φυσικά αυτή η απάντηση δεν γίνεται αποδεκτή από ανθρώπους παλαιότερων γενεών ή από γονείς που τα καταφέρνουν μια χαρά με δυο ή και περισσότερα παιδιά.
Εγώ δεν ανήκω σε αυτούς… αν και μεγάλωσα με μία μικρότερη αδελφή και πάντα θεωρούσα ευτυχία να έχεις αδέλφια, στην πραγματική ζωή, στην καθημερινότητα μου, θεωρώ απίθανο ο Παύλος να αποκτήσει αδελφάκι…Γιατί απλά δεν “βγαίνει”…από όλες τις απόψεις: συναισθηματικά, ψυχικά, σωματικά, οικονομικά! Το παιδί δεν μεγαλώνει μόνο με αγάπη… θέλει φροντίδα, χρόνο και χρήμα! Και δεν καταλαβαίνω την “κατακραυγή” των άλλων “Καλά θα το κάνεις κακομαθημένο… Θα είναι πάντα μόνος του κλπ κλπ”
Διαβάστε το άρθρο που βρήκα, το οποίο εξηγεί πολύ καλά ότι ΚΑΙ τα μοναχοπαίδια μπορούν να είναι εξίσου ευτυχισμένα με τα υπόλοιπα παιδιά στον κόσμο:

Τι λένε οι έρευνες;
Μια πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από Βρετανούς επιστήμονες μας διαβεβαιώνει πως τα μοναχοπαίδια είναι πολύ ευτυχισμένα και ικανοποιημένα από τη ζωή τους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες τα παιδιά με αδέλφια, αναπτύσσουν μεγάλο ανταγωνισμό για την προσοχή των γονέων καθώς και για τα υλικά αγαθά της οικογένειας. Μάλιστα, όσο περισσότερα παιδιά υπάρχουν σε ένα σπίτι, τόσο περισσότερες εντάσεις δημιουργούνται στην οικογένεια.

Η δόκτωρ Γκούντι Νάις του Πανεπιστημίου του Έσσεξ η οποία ανέλυσε τις απαντήσεις της έρευνας μας λέει πως ο ανταγωνισμός για την προσοχή των γονέων και ο εκνευρισμός για το γεγονός ότι πρέπει να μοιράζονται υλικά αγαθά, μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη δυστυχία όσα παιδιά έχουν αδελφό ή αδελφή. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ο δείκτης της ευτυχίας είναι αντιστρόφως ανάλογος με τον αριθμό των παιδιών που ζουν σε ένα σπίτι.

Η παιδοψυχολόγος Δρ Ρουθ Κόπαρντ συμπληρώνει: «όσα περισσότερα παιδιά υπάρχουν μέσα σε ένα σπίτι τόσο περισσότερο μειώνεται η ιδιωτικότητα κάθε παιδιού. Και βέβαια υπάρχει πάντα και ο ανταγωνισμός για τον χρόνο που αφιερώνουν οι γονείς στο καθένα από τα παιδιά τους. Ανεξάρτητα πάντως με όλα αυτά τα μοναχοπαίδια τείνουν να είναι πιο ώριμα συναισθηματικά και πετυχαίνουν υψηλούς στόχους. Ένα παιδί χωρίς αδέλφια δεν χρειάζεται να μοιραστεί με κανέναν την αγάπη των γονιών του και βέβαια δεν περνάει ποτέ από την επώδυνη εμπειρία της «εκθρόνισης» από τον καινούργιο «διάδοχο» που διεκδικεί εξίσου, αν όχι παραπάνω, όλα όσα πλουσιοπάροχα παρέχονταν στον «ένα και μοναδικό». Επίσης, δε χρειάζεται να παλέψει για να διεκδικήσει τη θέση του μέσα στην οικογένεια από τα μεγαλύτερα αδέλφια, ή να κάνει ελιγμούς και συμβιβασμούς για να κερδίσει την αναγνώριση και το σεβασμό των μεγαλύτερων αδελφών, που συχνά είναι αμείλικτα. Και φυσικά, μπορεί να απολαμβάνει με μεγαλύτερη αφθονία όχι μόνο το συναισθηματικό αλλά και τον υλικό πλούτο της οικογένειας, να έχει περισσότερες «ευκαιρίες».

Παράλληλα περνούν συχνά μεγάλο μέρος του χρόνου τους με ενήλικες, γεγονός που τα βοηθά να ωριμάσουν πιο γρήγορα, συχνά μάλιστα να αποκτήσουν και δεξιότητες, όπως γλωσσικές, αλλά και εμπειρίες που δεν έχουν άλλα παιδιά μεγαλύτερων οικογενειών. Επίσης τα μοναχοπαίδια- επειδή αναγκάζονται να είναι κοινωνικά ευέλικτα – σχετίζονται με μεγαλύτερη άνεση με αρκετά μεγαλύτερους ή μικρότερούς τους, έχοντας προσαρμοστεί σε μια τέτοιου είδους ηλικιακή διαβάθμιση στις κοινωνικές επαφές τους

Τα λάθη που πρέπει να αποφύγουμε με ένα μοναχοπαίδι:
Η υπερπροστασία: Είναι το πρώτο και πιο συνηθισμένο λάθος που κάνουν οι περισσότεροι γονείς με ένα παιδί. Η αγωνία τους για το ένα και μοναδικό τους «απόκτημα» συνήθως τους οδηγεί στο να μπερδεύουν τα συναισθήματά τους με αυτά του παιδιού τους και να προβάλλουν πάνω του όλες τις αγωνίες, τις απογοητεύσεις και τις αδυναμίες τους. Και αυτή είναι η μεγάλη παγίδα: στην προσπάθεια τους να το προστατεύσουν, του στερούν σημαντικές εμπειρίες. Η πλήρης αφοσίωση της οικογένειας προς το μοναχοπαίδι τού δίνει ασφαλώς ένα αίσθημα ασφάλειας, αλλά μαζί και μια «πλασματική» αίσθηση παντοδυναμίας.

Οι υπερβολικά υψηλές προσδοκίες: Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Ντόναλντ Ουίνικοτ, οι φαντασιώσεις και οι προβολές των γονιών είναι αυτές που δίνουν «υπόσταση» στο παιδί το οποίο αναγκαστικά θα μοιραστεί τις ασυνείδητες επιθυμίες των γονιών για τη δική του ολοκλήρωση. Αυτό ισχύει για όλα τα παιδιά αλλά και πολύ περισσότερο για το μοναχοπαίδι που γίνεται αποδέκτης των υψηλών απαιτήσεων των γονιών του και βέβαια όλων των απωθημένων και των ανεκπλήρωτων επιθυμιών τους. Και βέβαια αυτό οδηγεί στο να έχει ιδιαίτερα αυξημένες απαιτήσεις από τον εαυτό του και να απογοητεύεται εύκολα όταν δεν τα καταφέρνει σε όλα τέλεια. Αν αυτή η συμπεριφορά δεν προληφθεί, μπορεί να αποτελέσει πραγματικό εμπόδιο στην κατοπινή του ζωή, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε συναισθηματικό επίπεδο.

Η συναισθηματική εξάρτηση: Ο ρόλος του «μονάκριβου» παιδιού είναι έτσι κι αλλιώς δύσκολος μια που το ίδιο συχνά νιώθει πως οι γονείς του, έχουν μόνον αυτό για να τους ενώνει, να τους ικανοποιεί ή να τους στηρίζει. Αυτή η προσπάθεια να ισορροπήσουν τα «θέλω» του εαυτού τους και τα «πρέπει» των γονιών τους, είναι συχνά οδυνηρή και προκαλεί μεγάλο άγχος και πολλές ενοχές στα παιδιά αυτά που συχνά εκφράζονται με έντονες ψυχοσωματικές αντιδράσεις.

Το υπερτονισμένο «εγώ»: Είναι γεγονός πως τα «καλομαθημένα» και φροντισμένα παιδιά χαίρουν μεγαλύτερης αυτοεκτίμησης. Είναι απόλυτα φυσικό ένα μοναχοπαίδι που έχει πάντα στραμμένα επάνω του τα βλέμματα και την προσοχή των γονιών του να νιώθει πως υπερέχει. Και εδώ βρίσκεται το κλειδί της ισορροπίας. Άλλο αυτοεκτίμηση, άλλο υπερτονισμένο εγώ. Όταν υπερτονίζονται τα «φυσιολογικά» χαρακτηριστικά του παιδιού και του καλλιεργείται η υπερβολική ενασχόληση με τον εαυτό του εκείνο αναπτύσσει έναν υπερβολικό ναρκισσισμό. Έτσι δημιουργείται ένας «ψευδής εαυτός», υπερτιμημένος εξωτερικά και ταυτόχρονα υποτιμημένος εσωτερικά. Ένας εαυτός που στηρίζεται στο «φαίνεσθαι» και βρίσκεται μακριά από τις πραγματικές του αδυναμίες, ανάγκες και επιθυμίες. Και ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά αυτά αναπτύσσουν εγωκεντρική στάση και παραμορφωμένη αντίληψη της πραγματικότητας, με αρκετές δυσκολίες στην ένταξη τους στις ομάδες, αλλά και στη σύναψη και διατήρηση σχέσεων με τους άλλους.

Τι χρειάζεται ένα μοναχοπαίδι;
Βασικά αγάπη, όπως όλα εξάλλου τα παιδιά, αλλά και λίγο περισσότερη προσοχή όσον αφορά τους δικούς μας φόβους, την υπερπροστασία και την εξάρτηση μας από αυτά.

Επίσης φιλίες και κοινωνικές επαφές με άλλα παιδιά. Η επαφή του με άλλα παιδιά, θα το βοηθήσει να αποκτήσει εμπειρίες, να ανακαλύψει τις δυνατότητες του, να αποκτήσει κοινωνικές δεξιότητες και να γίνει αποδεκτό από την ομάδα των συνομηλίκων του.

Να του διδάξετε από νωρίς την ανεξαρτησία. Στείλτε το να κοιμηθεί σε ξαδέλφια, παππούδες ή σε σπίτια φίλων του ή κάντε το μέλος σε κάποιο άθλημα της αρεσκείας του.

Να μάθει να μοιράζεται: Δείξτε του πώς μοιράζεστε εσείς τα δικά σας πράγματα και μην το υποτιμάτε όταν δεν θέλει να μοιραστεί τα παιχνίδια του. Αυτό συμβαίνει και στα παιδιά που έχουν αδέλφια.

Να παίρνει πρωτοβουλίες: Έτσι θα μάθει να αυτενεργεί αλλά και να συνεργάζεται. Να οριοθετήσετε τον προσωπικό σας χρόνο με το σύντροφό σας. Προσπαθήστε να του μεταφέρεται το μήνυμα ότι όσο και αν το αγαπάτε, πάντα χρειάζεται ξεχωριστός χρόνος για τη σχέση ανάμεσα σε εσάς και το μπαμπά του. Τέλος, μη το κάνετε να αισθάνεται ότι είναι ο «συνδετικός κρίκος» ανάμεσα σε εσάς και τον άλλο γονιό.

Με την συνεργασία της Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια)

Σχετικά άρθρα:

–Τι πρέπει να λέμε στα παιδιά μας καθημερινά…(ναι, προλαβαίνουμε!)

–Απλές συμβουλές για να μεγαλώσουμε «σωστούς» άντρες!

Δεν είναι λίγοι -κυρίως γυναίκες, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς- εκείνοι που ονειρεύονται από μικροί τη μέρα του γάμου τους.Κι όταν αυτή η μέρα φτάνει είναι η πιο ευτυχισμένη της ζωής τους.

Αν λοιπόν κι εσείς είστε φρεσκοπαντρεμένοι ή σκοπεύετε να παντρευτείτε σύντομα, φροντίστε να την… απολαύσετε στο έπακρον!

Κι αυτό γιατί σύμφωνα με μια έρευνα του πανεπιστημίου Wisconsin-Madison στις ΗΠΑ… τα χρόνια που ακολουθούν θα είναι τα χρόνια της κατάθλιψης.Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο γάμος μπορεί να κάνει τους ανθρώπους πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη.

Η συνεχής γκρίνια και οι οικογενειακές διαφωνίες ενισχύουν το μακροχρόνιο στρες, με αποτέλεσμα να «ριζώνει» μέσα μας και να μην μπορεί να αντισταθμιστεί από τα θετικά του έγγαμου βίου. Ακόμη, μπορεί να κάνει τους συζύγους –τόσο τους άντρες, όσο και τις γυναίκες- λιγότερο ικανούς να ανταποκριθούν σε θετικές εμπειρίες.Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι οι παντρεμένοι είναι σε γενικές γραμμές πιο ευτυχισμένοι και πιο υγιείς από τους singles.

Όμως οι ερευνητές του αμερικανικού αυτού πανεπιστημίου, μετά από 11 χρόνια ερευνών, υποστηρίζουν ότι το μακροχρόνιο στρες που συνδέεται με το γάμο μας φέρνει πιο κοντά στην κατάθλιψη.

Οι ερευνητές ζήτησαν από παντρεμένα ζευγάρια να απαντήσουν σε ερωτηματολόγια, γύρω από τα επίπεδα στρες που ένιωθαν. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια ξανά εννιά χρόνια μετά και 11 χρόνια μετά. Οι ερευνητές μέτρησαν πόσο γρήγορα μπορούσαν να ξεπεράσουν μια αρνητική εμπειρία.

Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας και ψυχιατρικής Richard Davidson «πρόκειται για μια “υπογραφή” της συναισθηματικής κατάστασης που αποκαλύπτει την ευπάθεια στην κατάθλιψη».

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Psychophysiology.

Πηγή:εδώ

Είναι γεγονός ότι  τα παιδιά της σημερινής υπεργονεΐκής κοινωνίας έχουν στην καθημερινότητά τους σε πληθώρα τα αγαθά και τις υπηρεσίες διαθέσιμες. Τι είναι όμως αυτό που μπορεί να προκαλέσει άγχος σε ένα παιδί;

Το άγχος και ο φόβος είναι  αναπόσπαστο στοιχείο  της κοινωνικοποίησης του ατόμου. Συνδέεται άμεσα με την προσαρμοστικότητα του ατόμου και θέτει τον οργανισμό μας σε κατάσταση ετοιμότητας για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων της καθημερινότητας.

Κατά τη διάρκεια της εξέλιξής του το παιδί θα εκδηλώσει άγχος ή φόβο. Οι αγχώδεις διαταραχές στην παιδική ηλικία είναι

• Διαταραχή άγχους αποχωρισμού: Τα παιδιά στην προσχολική ηλικία αντιδρούν στο σύντομο αποχωρισμό από τους γονείς, κυρίως από τη μητέρα, είναι ευαίσθητα, κλαίνε εύκολα, παρουσιάζουν ξεσπάσματα νεύρων, εκδηλώνουν προβλήματα στον βραδινό ύπνο και σχετίζονται δύσκολα με άλλα παιδιά.
• Ειδικοί  φόβοι: Το παιδί στα 3 έτη έχει την τάση να δημιουργεί φόβους από διαφορετικά, πραγματικά ερεθίσματα όπως ο φόβος για τα ζώα, τα έντομα, το σκοτάδι κ.α.
• Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή:  Στην όψιμη παιδική ηλικία το παιδί  έχει πολλαπλές, υπερβολικές, μη ρεαλιστικές ανησυχίες για διαφορετικές καταστάσεις όπως η απόδοση στο σχολείο, η εμφάνιση, το μέλλον, που διαταράσσουν την άνεση και τη λειτουργικότητα του παιδιού. Το άγχος αυτό δεν περιορίζεται σε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα ή κατάσταση.
• Κοινωνική φοβία:  Το άγχος  εκδηλώνεται τόσο σε σχέση με τους συνομήλικους όσο και με ενήλικες και δεν οφείλεται σε διαταραγμένη κοινωνικότητα. Το παιδί αναγνωρίζει τις δυσκολίες του σε κοινωνικές καταστάσεις ακόμη και όταν αδυνατεί να τις εκφράσει και αποφεύγει, συνήθως, τις καταστάσεις που απαιτούν κοινωνική αλληλεπίδραση. Σε αυτές τις περιπτώσεις το παιδί συμπεριφέρεται με αγένεια ή απομονώνεται.

• Ψυχαναγκαστική- καταναγκαστική Διαταραχή:  Εμφανίζεται σε μεγαλύτερα παιδιά και κυρίως στην εφηβεία. Το παιδί κάνει επαναλαμβανόμενες, ανεπιθύμητες, επίμονες σκέψεις ή παρορμήσεις που προκαλούν δυσφορία. Για παράδειγμα, τα παιδιά ενοχλούνται ιδιαίτερα γύρω από θέματα μόλυνσης, θανάτου, συμμετρίας- ασυμμετρίας ή ακρίβειας καθώς και με θέματα σωματικού, θρησκευτικού και σεξουαλικού περιεχομένου.  Επίσης, οι πιο συχνές και δυσάρεστες συμπεριφορές είναι το πλύσιμο των χεριών, η έντονη τάση για τακτοποίηση των πραγμάτων και τη θέση που  ακουμπά τα αντικείμενα.
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες:  Το παιδί αποκτά άγχος μετά από έκθεση σε τραυματικό γεγονός (φωτιά, σεισμό, ατύχημα κ.α). Τα παιδιά που είναι μικρότερα των 5 ετών δείχνουν ιδιαίτερα ευαίσθητα κατά τον αποχωρισμό και στους ξένους ενώ έχουν και διαταραχές ύπνου. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας εντοπίζεται ο φόβος για το σκοτάδι, διαταραχές ύπνου, αλλά και θυμός, δυσκολίες συγκέντρωσης και προβλήματα μνήμης.
• Σχολική Φοβία:  Εκδηλώνεται στα παιδιά από  7 μέχρι 11 ετών και συνδέεται  με τη δυσκολία παρακολούθησης ή παραμονής στο σχολείο κατά τη διάρκεια της ημέρας και συνοδεύεται από συναισθηματική δυσφορία και άγχος. Κυριότερη αιτία είναι το άγχος αποχωρισμού και ακολουθεί η πραγματική φοβία για το σχολείο, η ανησυχία για τη σχολική αποτυχία ή την κακή σχέση με τους συνομηλίκους. Οι επιπτώσεις είναι σοβαρές στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης (γυμνάσιο – λύκειο), στην επαγγελματική αποκατάσταση αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις.
• Διαταραχή Πανικού: Η συγκεκριμένη διαταραχή δεν εκδηλώνεται κατά την παιδική ηλικία, παραμόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις  στην προεφηβεία.

Στο σύνολό τους τα παιδιά όταν έρχονται αντιμέτωπα με τις αγχογόνες καταστάσεις  παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα, όπως  αίσθημα  έντασης ή ανησυχίας, εφίδρωση, τρόμο, ταχυκαρδία, ξηροστομία, διάρροια, γαστρική δυσφορία, ζάλη και δυσκολία συγκέντρωσης.

Συμπερασματικά το παιδικό άγχος περιλαμβάνει τη συνοσηρότητα με παραπάνω από μια διαταραχή.

Οι αιτιολογικοί παράγοντες για την ύπαρξη των παραπάνω διαταραχών είναι:

• Γενετικές επιδράσεις και ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά
• Υπερπροστατευτική στάση των γονέων. Tο παιδί έχει πολύ λίγες εμπειρίες,  δεν παίρνει πρωτοβουλίες για να ενεργήσει μόνο του και δεν είναι υπεύθυνο για τις δράσεις του.
• Υπερβολική κριτική και αυστηρές τιμωρίες από τους γονείς.
• Οι γονείς μεταβιβάζουν συγκεκριμένους φόβους  και αγωνίες στο παιδί. Για παράδειγμα έντονη ανησυχία για τη σχολική επίδοση του παιδιού.
• Η χρήση συγκεκριμένων φράσεων :

«Κοιμήσου παιδί μου ή φάε παιδί μου γιατί θα περάσει ο γύφτος, ο σκουπιδιάρης, ο παλιατζής κ.α.» δημιουργούν άσκοπες φοβίες στα παιδιά,  αλλά μπορούν να διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα από το παιδί, αν οι γονείς πρώτοι δεν το σταματήσουν και το καθησυχάσουν.

« Μην πάς μέσα γιατί είναι σκοτάδι, θα σε φάει ο μπαμπούλας». Θα ήταν προτιμότερο να λέγαμε « Μην πας μέσα γιατί το φως δεν είναι αναμμένο και μπορεί να μη δεις καλά και να χτυπήσεις. Φώναξέ με αν θες να έρθω να σου ανάψω το φως».

• Τραυματικές εμπειρίες.
• Κοινωνικές και οικονομικές δυσκολίες στην οικογένεια που έχουν ως αποτέλεσμα την παραμέληση και αδυναμία ανταπόκρισης στις ανάγκες των παιδιών , τα οποία μπορούν να αναπτύξουν ειδικούς φόβους και άγχος.  Για παράδειγμα, η έλλειψη σταθερότητας στο οικογενειακό περιβάλλον, οι έντονοι καβγάδες των γονέων , το διαζύγιο, κάποιος θάνατος ή μια ασθένεια.

Εκείνο που βοηθάει το παιδί να αισθάνεται καλύτερα είναι το σταθερά ενθαρρυντικό και υποστηρικτικό οικογενειακό περιβάλλον και όχι το αυστηρό και επικριτικό  ύφος των γονέων. Οι γονείς είναι σημαντικό να αναγνωρίζουν τις δυσκολίες του παιδιού και μπορούν να περνούν χρόνο με το παιδί τους παίζοντας  παιχνίδια ρόλων , να ζωγραφίζουν, και να διαβάζουν παραμύθια συναισθηματικής καλλιέργειας. Ο κύριος στόχος είναι να κατανοήσουν οι γονείς το παιδί και να το καθησυχάσουν. Αποδοτικό θα ήταν να αναφέρουν και οι ίδιοι οι γονείς περιστατικά που τους δημιουργούσαν φόβο και να τους εξηγήσουν πώς το αντιμετώπισαν εκείνοι και έπειτα να το συζητήσουν.

Καλό θα ήταν οι γονείς να δεχθούν συμβουλευτικά τις οδηγίες ενός ψυχολόγου για να τους καθοδηγήσει και να τους επισημάνει τα σημεία στα οποία θα πρέπει να δώσουν έμφαση. Οι αγχώδεις και φοβικές διαταραχές προκαλούν δυσλειτουργία και δυσφορία και έχουν μακροχρόνια διάρκεια. Η αντιμετώπιση απαιτεί αποτελεσματικές θεραπείες. Οι κύριες θεραπευτικές προσεγγίσεις είναι ψυχοθεραπευτικού τύπου και εστιάζονται στη μείωση και στον έλεγχο των καταστάσεων που προκαλούν άγχος, στην παροχή βοήθειας προς το παιδί και την οικογένεια, ώστε να γίνει κατανοητή η φύση και η λειτουργία του άγχους.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Εφη Νικολοπούλου, πατήστε εδώ

Σχετικά άρθρα:

–Τι Σημαίνει Ποιοτικός Χρόνος με το Παιδί μου; από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά αναζητούν την αυτονομία τους, από την Έφη Νικολοπούλου

–Τα παιδιά δεν έρχονται με οδηγίες χρήσης, από τη Νέτη Φίλια

Διάβασα το παρακάτω άρθρο της Πέπης Νικολοπούλου στο Alice on Board.gr πριν από 2 εβδομάδες και μου θύμισε αρκετές εμπειρίες του παρελθόντος, αλλά και του παρόντος, καθώς κάποιες συνήθειες δεν ξεχνιούνται ποτέ! Διαβάστε το και σίγουρα θα σας κάνει να χαμογελάσετε!

1. Ξυπνάς στανταράκι στις 07.00 βρέξει χιονίσει, είτε έχεις κοιμηθεί στις 22.00, είτε στις 05.00 το ξημέρωμα (do you know the F word?)

2. Έχεις μονίμως αυτοκόλλητα κολλημένα σε όλα τα μέρη του σώματός σου, στα ρούχα σου αλλά και στα μαλλιά σου (κάνεις χειραψία σε πελάτη και τότε βλέπεις στο χέρι σου να γυαλίζει ένα χαριτωμένο απροσδιορίστου σχήματος αυτοκόλλητο καθώς έχει σκιστεί σε διάφορα σημεία και από πάνω του έχουν κολληθεί στρώματα νέων)

3. Η τουαλέτα, ξέρεις τώρα τι εννοώ -πιπί και πουπού, είναι είδος πολυτελείας πλέον για εσένα και δημόσιος επίσης χώρος, πάντα κάποιος είναι μαζί σου

4. Κάποιος πατάει πάνω στην κοιλιά σου και το στήθος σου κατά λάθος

5. Ισχύει πραγματικά το “σοφό γνωμικό”: Δε είναι όλα για το στόμα σου και τον ποπό σου!

6. Το να χάσεις το αγαπημένο του “doudou” είναι καταστροφικό. Ή καλύτερα να πω ότι μπορεί να αποβεί μοιραίο!

7. Δε μπορείς να φας απόλυτως τίποτα λαχταριστό και full of sugar δημόσια. Πρέπει να κρυφτείς σε κάποια σκοτεινή γωνιά

8. Το χαστούκι ή η μπούφλα που θα φας από ένα μικρό χεράκι είναι στην ημερήσια διάταξη (για λόγους που δεν ξέρεις) – μη στενοχωριέσαι γιατί δε χρειάζεσαι ρουζ!

9. Η πανάκριβη μάσκαρά σου που με κόπο και πολύχρονη έρευνα έχεις αποκτήσει γίνεται το τέλειο γλυφειτζούρι αλλά και πινέλο στους τοίχους!

10.Οι διάλογοι στο τηλέφωνο με τους φίλους σου (αν καταφέρεις να μιλήσεις) είναι κάπως έτσι: Έλα φιλενάδα μου (Βάλια σε παρακαλώ κατέβα από τον καναπέ), τι κάνεις (Βάλια μην βάζεις ολόκληρη την πλαστελίνη το στόμα σου, ούτε στα ρουθούνια σου), καλά και εμείς (Βάλια σε παρακαλώ μην κλαις γιατί δε μπορώ να σε πάρω αγκαλιά αυτή τη στιγμή), ε (ναι είναι τόσο ωραίο αυτό που έφτιαξες), ε να σου πω (Βάλια μην τραβάς τα μαλλιά της Αλίκης), καλά θα σε πάρω αύριο ή σε ένα χρόνο, φιλιά….

Κουράγιο φίλοι μου

Καλό ΣΚ

xxx

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για την Πέπη Νικολοπούλου μπείτε στο blog και για τις ωραιότερες αγορές σε παιδικά ρούχα στο Alice on Board.gr