ΠΩΣ ΝΑ AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΤΕ ΤΟΥΣ XΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥΣ AΝΘΡΩΠΟΥΣ ΣΤΗ ZΩΗ ΣΑΣ

Η χειριστικότητα είναι μια συμπεριφορά που όλοι μας είναι πιθανό να έχουμε υποστεί μέσα σε σχέσεις με συντρόφους, φίλους, γονείς, παιδιά, εργοδότες, συναδέλφους ή γείτονες. Αυτό δεν αποκλείει την περίπτωση ενίοτε να είμαστε εμείς οι ίδιοι που χειριζόμαστε τους άλλους.
Αν ωστόσο αισθάνεστε ότι εσείς είστε εκείνοι που συχνότερα πέφτετε θύματα της χειριστικότητας των άλλων, ιδιαίτερα σε σχέσεις με σημαντικά πρόσωπα της ζωής σας και θέλετε να αλλάξετε τη φύση αυτών των σχέσεων θα πρέπει πρώτα να αναγνωρίσετε τα χαρακτηριστικά της χειριστικότητας και να κατανοήσετε πως εσείς συμβάλλετε σε αυτό το μοτίβο σχέσης. (διαβάστε εδώ)

Όμως ποιες είναι οι τεχνικές  για να αλλάξετε τη φύση της σχέσης.

Σταματήστε την αυτόματη συμμόρφωση

Μπορεί να είστε τόσο συνηθισμένοι να συμμορφώνεστε με τις τακτικές του χειριστικού ατόμου, που αυτόματα να κάνετε αυτό που θέλει χωρίς να το σκεφτείτε. Καταρχήν χρειάζεται να σταματήσετε αυτή την αυτόματη συμμόρφωση. Μπορείτε να το κάνετε αυτό κερδίζοντας χρόνο σε κάθε κατάσταση που προκύπτει. «Θα σου πω όταν έχω χρόνο να το σκεφτώ». Έτσι, τώρα έχετε εσείς τον έλεγχο στην κατάσταση. Δε βοηθάει να τον/την  αφήσετε να σας ρωτήσει γιατί χρειάζεστε χρόνο, απλά επαναλάβετε το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά χωρίς εξήγηση. «Χρειάζομαι περισσότερο χρόνο να το σκεφτώ».

Εκφράστε αυτό με το οποίο διαφωνείτε και πως αισθάνεστε με αυτό

Μια από τις πιο συνηθισμένες χειριστικές συμπεριφορές είναι η επικριτικότητα. Όταν ένα σημαντικό μας πρόσωπο κριτικάρει τις συμπεριφορές, τις στάσεις, τις αποφάσεις και τις ικανότητες μας, νιώθουμε λιγότερο σίγουροι και είμαστε πιο επιρρεπείς στο να δεχτούμε τις απαιτήσεις του άλλου. Άλλες φορές υιοθετούμε μια αμυντική στάση, σχεδόν επιθετική  με σκοπό να αντικρούσουμε τα επιχειρήματα που μας εκνευρίζουν ή μας θυμώνουν. Στην πρώτη περίπτωση, η χειριστικότητα έχει αντίκτυπο στην αυτοεκτίμησή μας, ενώ στη δεύτερη έχει να κάνει με τον έλεγχο των συναισθημάτων μας. Με την μια ή την άλλη μορφή, είμαστε στο έλεος του χειριστικού ατόμου.

Εκφραστείτε απλά και ξεκάθαρα

Είναι σημαντικό ο άλλος να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να επηρεάσει την κρίση ή τη στοχαστική μας ικανότητα, με το να «παίζει» με την αυτοεκτίμηση ή τα συναισθήματά μας. Με το να αντικρουούμε επιθετικά τα επιχειρήματα του άλλου, που πολλές φορές δεν έχουν μια γερή βάση, θα οδηγούσε μόνο σε μια ανούσια συζήτηση και θα το έκανε αδύνατο να συνεννοηθούμε.

Ο σκοπός μας δεν είναι απλά να «μην αφήσουμε τον άλλο να μας χειριστεί» αλλά να τροποποιήσουμε την κατάσταση. Γιατί; Επειδή είναι βέβαιο ότι το πρόσωπο που επιχειρεί να μας χειριστεί είναι ένα πρόσωπο σημαντικό για εμάς, επομένως μας ενδιαφέρει να φτάσουμε σε μια συμφωνία που να είναι εντάξει και για τους δύο μας, είτε για να διατηρήσουμε μια καλή σχέση μαζί του, είτε για να μπορέσουμε να κάνουμε κάποια δραστηριότητα μαζί.  Είναι άρα σημαντικό το μήνυμά μας όχι μόνο να γίνει κατανοητό αλλά και να γίνει αποδεκτό με τη μικρότερη δυνατή αντίσταση.

Χρησιμοποιήστε το πρώτο πρόσωπο

Σε πολλές περιπτώσεις ένα άτομο που συμπεριφέρεται με χειριστικό τρόπο, ασκεί κριτική χωρίς να προσωποποιεί , χωρίς δηλαδή να διακυβεύει κάτι. Η καλύτερη τακτική απέναντι σε αυτή την επικοινωνιακή στρατηγική είναι να προσωποποιήσουμε, να μιλάμε πάντα σε πρώτο πρόσωπο και να ζητάμε διευκρινίσεις: π.χ «μου φαίνεται ότι αναφέρεσαι σε….είναι έτσι;»  Το να τον υποχρεώσουμε να αναλάβει την ευθύνη του για την κριτική του, συνήθως τον αφοπλίζει και μπλοκάρει τη στρατηγική του.

Περιορίστε την ευθύνη αποδεχόμενοι τα λάθη σας

Ως αποτέλεσμα των χειριστικών τακτικών ενός ατόμου συχνά ενοχοποιούμαστε και  αισθανόμαστε  υπεύθυνοι  για οτιδήποτε έχει συμβεί, συμβαίνει και θα συμβεί.

Σε ορισμένες περιπτώσεις  μπορεί να έχουμε ένα ορισμένο μέρος της ευθύνης, αλλά η σειρά των μας δεν είναι ατελείωτη. Μια πολύ αποτελεσματική στρατηγική είναι να περιορίσουμε την ευθύνη μας και να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας. Έχουμε δικαίωμα να κάνουμε λάθη  αλλά κανείς δεν έχει το δικαίωμα να το εκμεταλλεύεται και να πληγώνει την αυτοεκτίμησή μας επειδή κάναμε ένα λάθος.

Επιτρέψτε στον εαυτό σας να λέει «Όχι»

Αν έχουμε ουσιαστικούς λόγους να είμαστε αντίθετοι σε μια πρόταση, τότε το να αρνηθούμε δεν είναι τόσο τρομερό. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να χαθούμε μέσα σε  δικαιολογίες και αυτοενοχοποιητικές εξηγήσεις. Το να εκφράσουμε τη διαφωνία μας είναι ένα δικαίωμα που μας επιτρέπει να σταθεροποιήσουμε τα όρια μας και τα κάνουμε προφανή στα πρόσωπα που μας περιβάλλουν.

Το να δεχτούμε τις επιθυμίες του άλλου για να αποφύγουμε μια δυσάρεστη συζήτηση, συχνά προϋποθέτει να αρνηθούμε ένα μέρος της προσωπικότητάς μας και να ενδώσουμε στη χειριστικότητα. Χρειάζεται λοιπόν να είμαστε συνεπείς και να πούμε «όχι» όλες τις φορές που είναι απαραίτητο.

Απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία θεραπευτή

Η απόφαση  να αντιμετωπίσουμε ενεργητικά τη χειριστικότητα δεν είναι μια απλή υπόθεση και είναι βέβαιο ότι θα συναντήσουμε εμπόδια. Είναι πιθανό να χρειάζεται να αντιμετωπίσετε το φόβο, το άγχος ή την ενοχή που στο παρελθόν σας έχει οδηγήσει να συμμορφωθείτε με τις απαιτήσεις του χειριστικού ατόμου. Αυτό προϋποθέτει μια καλή ματιά μέσα σας που μπορεί να χρειάζεται τη βοήθεια ενός επαγγελματία θεραπευτή.  Εξερευνώντας τα δικά σας συναισθήματα, γιατί αντιδράτε όπως αντιδράτε, και εναλλακτικούς τρόπους διαχείρισης  μπορεί να είναι μια πρόκληση αλλά τα οφέλη είναι σημαντικά αφού μπορεί να σώσουν τη σχέση σας ή τουλάχιστον να σας προετοιμάσουν για πιο υγιείς σχέσεις στο μέλλον.

Περισσότερα για την ψυχολόγο Έλενα Καμπισοπούλου μπορείτε να διαβάσετε εδώ

Featured image: unsplash.com/@priscilladupreez

You may also like