Γιάννης Χρύσου

Η προσθήκη της ολικής άλεσης στην καθημερινή σας διατροφή και πιο σωστά, η αντικατάσταση των επεξεργασμένων δημητριακών με ολικής άλεσης, είναι μία πολύ έξυπνη κίνηση. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του Αμερικάνικου Διαιτολογικού Συλλόγου, η κατανάλωση ολικής άλεσης δημητριακών όχι μόνο συμβάλλει στην αυξημένη πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων που χρειάζεται όλη η οικογένεια για την διατήρηση αλλά και βελτίωση της υγείας, αλλά παράλληλα ενισχύει την πρόσληψη φυτικών ινών που αποδεδειγμένα μειώνει τον κίνδυνο για χρόνιες νόσους όπως είναι καρδιακές νόσοι, διάφορες μορφές καρκίνου, σακχαρώδη διαβήτη και άλλες.

Με απλά λόγια, η προσθήκη ολικής άλεσης δημητριακών στην καθημερινή διατροφή, αποτελεί μία πολύ εύκολη λύση για ανθρώπους που επιθυμούν να ακολουθούν μία πιο υγιεινή διατροφή αλλά δεν βρίσκουν τον τρόπο. Ο δρόμος για την επιτυχία, περνά από μικρές αλλά πολύ σημαντικές αλλαγές. Δεν χρειάζεται να «πάρουν τα βουνά», μεταφορικά και ουσιαστικά, για να βρουν την υγιεινή διατροφή. Αρκεί να προβούν σε ορισμένες αλλαγές που θα αλλάξουν την θρεπτική σύσταση του διαιτολογίου τους. Μία από τις σημαντικότερες είναι η κατανάλωση ολικής άλεσης δημητριακών. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής, είναι ορατά από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες. Η αυξημένη πρόσληψη βιταμινών του συμπλέγματος Β, που υπάρχουν στον φλοιό του σιταριού και της βρόμης, θα συμβάλλουν στον καλύτερο μεταβολισμό και τελικά στην ευκολότερη παροχή ενέργειας, μικροστοιχεία όπως το μαγνήσιο θα δώσουν καλύτερη μυϊκή λειτουργία και οι φυτικές ίνες θα προσφέρουν βελτιωμένο κορεσμό, με αποτέλεσμα το άτομο να νιώθει χορτάτο για περισσότερη ώρα. Έτσι συμβάλλουν τα μέγιστα στην μείωση και τον έλεγχο του βάρους.

Οι συστάσεις που καταλήγει το δημοσίευμα του Αμερικάνικου Διαιτολογικού Συλλόγου, αλλά και γενικότερα οι διεθνείς οδηγίες, είναι η αντικατάσταση του 50% τουλάχιστον των προσλαμβανομένων δημητριακών με ολικής άλεσης καθημερινά.

Το αποφασίσατε; Η διαδρομή τώρα είναι εύκολη!

Ξεκινήστε από το πρωινό σας. Επιλέξτε ολικής άλεσης δημητριακά και για καλύτερα αποτελέσματα επιλέξτε εκείνα που συνδυάζουν διαφορετικά δημητριακά για ακόμα μεγαλύτερη πρόσληψη διαφορετικών μικροστοιχείων. Για παράδειγμα προσθέστε δημητριακά πρωινού με σιτάρι και βρόμη ολικής άλεσης στο γάλα ή το γιαούρτι σας. Η χρήση τους στο πρωινό γεύμα, έχει συσχετισθεί με βελτιωμένες διατροφικές συνήθειες και μειωμένη θερμιδική πρόσληψη καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας.

Το μεσημέρι αντικαταστήστε το λευκό ψωμί ή τα ζυμαρικά με ολικής άλεσης. Για το ρύζι προτιμήστε το αναποφλοίωτο. Το ίδιο πρέπει να κάνετε και στο βραδινό σας γεύμα.

Στα σνακ σας μπορείτε να έχετε μία μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης, ή λίγα κράκερς ή έστω και ψωμί ολικής με λίγο τυρί ή ακόμα καλύτερα ταχίνι.

Προσπαθήστε να κάνετε τις αλλαγές για όλη την οικογένεια. Βοηθήστε όλους να απολαμβάνουν καλύτερη υγεία μέσω της πιο υγιεινής διατροφής. Θυμηθείτε ότι οι μικρές αλλαγές φέρνουν τα καλύτερα και πιο μόνιμα αποτελέσματα. Η αλλαγή των επεξεργασμένων με δημητριακά ολικής άλεσης πρέπει να είναι πρώτα στην λίστα σας!

Γιαννης Χρύσου
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής
Δημ. Μόσχα 20 – Μαρούσι
Τηλ. 210-6149088
Κιν.  697-4421217
www.giannischrysou.gr

Γράφει ο Γιάννης Χρύσου, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Μπορεί οι σπόροι να είναι μικροί, αλλά αρκετοί από αυτούς είναι ιδιαίτερα περιεκτικοί σε θρεπτικά συστατικά όπως πρωτεΐνη, φυτικές ίνες, σίδηρο, βιταμίνες και ευεργετικά για την υγεία του ανθρώπου λιπαρά οξέα. Παράλληλα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, μπορούν να βοηθήσουν και στο αδυνάτισμα!

Σε μελέτη που έγινε στην Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvardκαι δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο στο American Journal of Epidemiology, φάνηκε ότι φυτοσυστατικά που περιέχονται στους σπόρους σησαμιού και στον λιναρόσπορο, μπορεί να συμβάλλουν στην αποφυγή αύξησης του βάρους.

Πιο συγκεκριμένα, η εν λόγο μελέτη απέδειξε ότι γυναίκες που είχαν αυξημένη πρόσληψη λιγνανών από τα παραπάνω τρόφιμα, έτειναν να έχουν χαμηλότερο βάρος από εκείνες που είχαν χαμηλή έως και μηδενική ημερήσια πρόσληψη. Η μελέτη αυτή ήρθε να υποστηρίξει και παλαιότερα ευρήματα ερευνών που συσχέτιζαν την δράση των λιγνανών με την ρύθμιση βάρους.

Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο πως οι λιγνάνες του σησαμιού και του λιναρόσπορου μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της παχυσαρκίας. Για την ώρα, το γεγονός αποδίδεται στην χημική τους δομή, η οποία είναι παρόμοια με αυτή των οιστρογόνων και πιθανώς να δεσμεύονται στους υποδοχείς τους, ενισχύοντας την δράση τους.

Συνυπολογίζοντας άλλες πρόσφατες μελέτες που συσχετίζουν την κατανάλωση σησαμιού με την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας, γίνεται ολοένα και πιο ξεκάθαρο ότι το σησάμι είναι ένα λειτουργικό τρόφιμο που μπορεί αν συμβάλλει στην προαγωγή της υγείας και ρύθμισης του βάρους. Προτάσεις για την τακτική και καθημερινή χρήση είναι :

• Η προσθήκη σπόρων σησαμιού πάνω σε σαλάτες πράσινων ή βραστών λαχανικών
• Η χρήση του ως συστατικό στην δημιουργία σάλτσας – dressings
• Το μαγείρεμα ή το σοτάρισμα σπόρων με κοτόπουλο και λαχανικά
• Η προσθήκη του σε χυμούς και smoothies
• Η χρήση σαν μέσο επάλειψης (ταχίνι)
• Η προσθήκη πάνω σε σούπες
• Η προσθήκη σπόρων σε πρωινά γεύματα με γιαούρτι ή γάλα
• Η χρήση σησαμελαίου στις σαλάτες σας ή το μαγείρεμα

Γιάννης Χρύσου
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής
Δημ. Μόσχα 20 – Μαρούσι
Τηλ. 210-6149088
www.giannischrysou.gr

Γράφει ο Γιάννης Χρύσου, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Η κατανάλωση πρωινού γνωρίζουμε ότι είναι ένας από τους παράγοντες που ορίζουν τον υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής. Τα αποτελέσματα ενός μεγάλου αριθμού μελετών, πιστοποιούν ότι η κατανάλωση πρωινού καθορίζει σε ένα σημαντικό βαθμό την συνολική θερμιδική πρόσληψη της ημέρας, την καλύτερη μεταβολική λειτουργία, την καλύτερη νοητική λειτουργία, την επαρκή θρέψη κάθε καταναλωτή κ.α.

Στις αρχές του Οκτώβρη στην Λοζάνη, ο καθηγητής Luis Moreno ως συντονιστής της πανευρωπαϊκής μελέτης HELENA, παρουσίασε για πρώτη φορά στοιχεία που αφορούν την κατανάλωση πρωινού από εφήβους και τις διατροφικές επιλογές τους. Στην μελέτη αυτή συμμετέχουν Πανεπιστήμια από όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Από το 2011, όπου είχε γίνει και η πρώτη σχετική δημοσίευση από την εν λόγο μελέτη, ήταν γνωστό ότι οι έφηβοι της Νότιας Ευρώπης δεν καταναλώνουν πρωινό σε ποσοστό 31%. Ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό αν αναλογιστεί κανείς την ενημέρωση και τις καμπάνιες που έχουν γίνει με στόχο την αφύπνιση και ενημέρωση γονέων και παιδιών σχετικά με την ευεργετική επίδραση της κατανάλωση πρωινού στην υγεία και την φυσιολογική ανάπτυξη ενός παιδιού. Επίσης είχε φανεί ότι οι έφηβοι που κατανάλωναν πρωινό ήταν κυρίως εκείνοι που δέχονταν κάποια παρότρυνση από τους γονείς τους ή τρώγανε μαζί και η επιλογή του είδους καθοριζόταν από την πείνα τους και την γεύση του τροφίμου.

Αυτή την φορά, οι ερευνητές προχώρησαν ένα βήμα παρακάτω και συσχέτισαν την επιλογή με τα σωματομετρικά χαρακτηριστικά των εφήβων, όπως επίσης και της επιλογής των τροφίμων με την κάλυψη των βασικών αναγκών τους.

Πιο συγκεκριμένα φάνηκε ότι οι έφηβοι που κατανάλωναν πρωινό εμφάνιζαν χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος ενώ επίσης είχαν και χαμηλότερο ποσοστό λίπους στο σώμα τους. Επίσης, οι έφηβοι που κατανάλωναν πρωινό είχαν συνολικά έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής, ο οποίος ορίσθηκε από την διατροφική ποιότητα, την ποικιλία τροφίμων και την ισορροπία και συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων.

Τέλος συνέκρινε το διαθρεπτικό προφίλ των πρωινών γευμάτων που επέλεγαν οι έφηβοι και είχε ως βάση το ψωμί με εκείνο που είχε ως βάση τα δημητριακά ολικής άλεσης. Στο σημείο αυτό παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά αριθμοί και νούμερα που έκαναν πραγματικά αίσθηση. Πιο συγκεκριμένα όσοι έφηβοι κατανάλωναν δημητριακά ολικής άλεσης, λάμβαναν χαμηλότερα ποσά απλών σακχάρων, χαμηλότερα ποσά λίπους, υψηλότερα ποσά φυτικών ινών, ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου, φωσφόρου και βιταμινών του συμπλέγματος Β.

Συναξιολογώντας τα παραπάνω δεδομένα και στοχεύοντας στην δημιουργία υγιών ενηλίκων, πρέπει να παροτρύνουμε τα παιδιά μας να καταναλώνουν πρωινό, να δίνουμε το «καλό» παράδειγμα ενώ θα απολαμβάνουμε και εμείς τα οφέλη, αλλά και να κατευθύνουμε σε σωστές διατροφικές επιλογές που θα δώσουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται

Γιάννης Χρύσου
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Πρόεδρος Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής
Δημ. Μόσχα 20 – Μαρούσι
Τηλ. 210-6149088
www.giannischrysou.gr

Γράφει ο Γιάννης Χρύσου, Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Τα γλυκά είναι ίσως η πιο πολυσυζητημένη κατηγορία τροφίμων. Έχει φανατικούς οπαδούς, χάρη της γλυκιάς τους γεύσης, αλλά στην συνείδηση των περισσότερων ανθρώπων είναι μία αμαρτωλή επιλογή. Μερικοί δηλώνουν ότι θα μπορούσαν να ζουν τρώγοντας μόνο γλυκά. Όταν όμως καταναλώσουν έστω και μία μικρή ποσότητα νιώθουν ενοχές και θεωρούν ότι θα έπρεπε να το είχαν αποφύγει.

Το βασικότερο αίτιο είναι η γραμμική σχέση που παρουσιάζει η κατανάλωση τους με την αύξηση του βάρους. Ο συνδυασμός της υψηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες, με την μειωμένη ικανότητα πρόκλησης κορεσμού, έχει δώσει στο γλυκό την «ταμπέλα» του απαγορευμένου τροφίμου που παχαίνει. Στην πραγματικότητα, κάθε ημερήσιο διαιτολόγιο μπορεί να περιλαμβάνει ένα μικρό ποσό ενέργειας που θα καλύπτεται από ένα γλύκισμα ή ένα σνακ που θα απολαύσει ο καθένας. Ένα τέτοιο γλύκισμα, που είναι ελεγχόμενο σε ποσότητα, μπορεί να χωρέσει ακόμα και σε ένα υποθερμιδικό διαιτολόγιο.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό που βαραίνει το όνομα του γλυκού είναι η «ποιότητα» των θερμίδων που παρέχει. Από την μία οι θερμίδες από την ζάχαρη ονομάζονται «κενές», από την άλλη τα λιπαρά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ζωικά και κυρίως κορεσμένα. Η αυξημένη πρόσληψη του συγκεκριμένου είδους των λιπαρών έχουν επανειλημμένως ενοχοποιηθεί για την αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης και την εμφάνιση διάφορων χρόνιων νόσων.

Εξαίρεση σε αυτόν τον γενικό κανόνα, αποτελεί το γλυκό που προέρχεται από πρώτες ύλες που είναι υγιεινές και μπορούν να αποτελούν συστηματικά μέρος ενός ισορροπημένου ημερήσιου διαιτολογίου. Φωτεινό παράδειγμα είναι ο χαλβάς από ταχίνι. Είναι ένα γλυκό που παράγεται από φυσικά υλικά και αποτελείται περισσότερο από 50% από το ταχίνι. Το ταχίνι είναι πολτοποιημένο σησάμι. Σε αυτό μεταφέρονται όλα τα ευεργετικά συστατικά του σησαμιού και στην συνέχεια στον χαλβά. Δηλαδή, πιο συγκεκριμένα, ο χαλβάς είναι πηγή πολυακόρεστων λιπαρών οξέων από το σησάμι, είναι πηγή πρωτεϊνών, ασβεστίου, μαγνησίου και χαλκού. Συστατικών που πρέπει να υπάρχουν στην καθημερινή διατροφή και η επάρκεια τους καθορίζει την θρεπτική αξία ενός διαιτολογίου.

Το μόνο που απομένει είναι να ρυθμιστεί και η ποσότητα κατανάλωσης. Η θεώρηση ότι ένα γλυκό παρασκευάζεται από αγνά υλικά και περιέχει ποικιλία θρεπτικών συστατικών, όπως ο χαλβάς από ταχίνι, δεν αρκεί για να το καταναλώνει κάποιος χωρίς μέτρο. Η θερμιδική αξία κάθε γλυκού πρέπει να αξιολογείται και να συμπεριλαμβάνεται με προσοχή και σύνεση στο ημερήσιο διαιτολόγιο. Ο μέσος ενήλικας με μέτρια φυσική δραστηριότητα, πρέπει να λαμβάνει περίπου 2500 θερμίδες για να συντηρεί το βάρος του. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να αφιερώνει 150-250 θερμίδες για την απόλαυση του. Έτσι μπορεί να επιλέγει 30-50 γρ χαλβά από ταχίνι και να κερδίσει την ικανοποίηση του γλυκού, το οποίο παράλληλα θα είναι υγιεινό, αφού θα έχει συμβάλλει στην πρόσληψη απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων και δεν θα τον οδηγεί στην αύξηση του βάρους.

Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή επιλέγοντας ένα υγιεινό γλυκό, μετριάζοντας την ποσότητα και συναξιολογώντας το μέσα στο υπόλοιπο διαιτολόγιο, μπορεί το γλυκό να αποτελέσει, βάση σχεδίου, μέρος του ημερήσιου διαιτολογίου!

Διαβάστε ακόμα την εμπειρία μας όταν επισκεφτήκαμε τις εγκαταστάσεις του “Μακεδονικού Χαλβά” των αδελφών Χαϊτογλου, στη Θεσσαλονίκη.