διαδικασία

από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*

Σε προηγούμενο άρθρο , μιλήσαμε για τα σημάδια και τις δεξιότητες που καθιστούν ένα παιδί έτοιμο να περάσει από την πάνα στην τουαλέτα. Παρακάτω, θα διαβάσετε κάποιες συμβουλές που θα βοηθήσουν στην εκπαίδευση του μικρού σας στη χρήση της τουαλέτας.

Το πρώτο βήμα είναι να επιλέξετε μαζί με το παιδί σας ένα γιο-γιο. Έπειτα από την επιλογή, βάλτε το παιδί να κάθεται στο γιο-γιο με τα ρούχα του, όταν εσείς κάθεστε στην τουαλέτα. Αν το παιδί χρειάζεται στήριξη στην πλάτη, βοηθήστε το προσαρμόζοντας κάποιο ειδικό στήριγμα. Για να κάνετε αυτήν τη διαδικασία διασκεδαστική και ελκυστική για το μικρό σας, μπορείτε να του διαβάζετε κάποιο παραμύθι, να του δίνετε κάποιο παιχνίδι ή σνακ. Σκοπός είναι να γίνει αυτό μία καθημερινή ευχάριστη ρουτίνα.

Το επόμενο διάστημα (περίπου μία εβδομάδα) συζητήστε με το παιδί σας το ενδεχόμενο να βγάζει τη πάνα του όταν κάθεται μαζί σας στο γιο-γιο και υιοθετείστε πια αυτήν τη ρουτίνα. Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες, αρχίστε να αδειάζετε μαζί με το παιδί σας τα προϊόντα της κένωσης από την πάνα στο γιο-γιο και τη λεκάνη. Με αυτήν την κίνηση θέλουμε το παιδί να αντιληφθεί πως εκεί ακριβώς ανήκουν! Προσοχή, μην τραβάτε το καζανάκι όσο το μικρό σας είναι εκεί! Κάποια παιδάκια βρίσκουν το καζανάκι ιδιαίτερα διασκεδαστικό, κάποια άλλα όμως, πανικοβάλλονται με τη διαδικασία, συγχύζονται με το πού πάνε και αντιδρούν άσχημα. Τραβήξτε το καζανάκι όταν το παιδί σας έχει πια χάσει το ενδιαφέρον του για τη διαδικασία και έχει βγει από το δωμάτιο της τουαλέτας.
Αν βρείτε δυσκολία και μεγάλη αντίσταση σε κάποιο από τα προηγούμενα βήματα, τότε θα πρέπει να αναβάλλετε για λίγο τη διαδικασία και να περιμένετε.

Αν μέχρι εδώ τα έχετε καταφέρει καλά, τότε έχει έρθει η ώρα για το επόμενο βήμα. Συζητήστε με το παιδί σας και προσφερθείτε να του θυμίζετε να πηγαίνει στην τουαλέτα κάθε μία ώρα. Βρείτε δραστηριότητες και μικρά κολπάκια επιβράβευσης που θα συνδέονται με αυτή τη διαδικασία, ενθαρρύνετε και επιβραβεύετε συχνά. Η εκπαίδευση για τη διάρκεια της νύχτας, θα πρέπει να ξεκινήσει μόνο όταν το παιδί θα έχει καταφέρει να παραμένει στεγνό κατά τη διάρκεια σύντομων ύπνων ή για τουλάχιστον έξι ώρες.

Όποιο σύστημα κι αν αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε για την εκπαίδευση τουαλέτας, μη ξεχνάτε τον ενθουσιασμό, την επιβράβευση και την ενθάρρυνση. Πρέπει να ανταμείβετε συχνά το παιδί σας με ενθουσιασμό και καλά λόγια και να είσαστε ιδιαίτερα θετικοί. Είναι λογικό κάποιες στιγμές, να συμβούν και «ατυχήματα». Ο τρόπος που τα διαχειριζόμαστε είναι πολύ σημαντικός. Δεν είναι κακό να δείξουμε μια μικρή απογοήτευση και στεναχώρια, αλλά είναι απαγορευτικό να το κάνουμε μεγάλο θέμα, να φωνάξουμε, να μαλώσουμε και να τιμωρήσουμε. Αντιθέτως, πρέπει να εξηγήσουμε στο παιδί πως δεν είναι κάτι κακό και να το προτρέψουμε να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα την επόμενη φορά.

Επιπλέον παράγοντες οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν:
• Ξεκινήστε την εκπαίδευση όταν το παιδάκι σας έχει μάθει να συνεργάζεται μαζί σας και όταν δεν υπάρχουν καταστάσεις άγχους μέσα στο σπίτι. Μη ξεκινήσετε όταν μόλις «κόψατε» το μπιμπερό, σε περίοδο διακοπών ή όταν μόλις έχει έρθει στο σπίτι ένα νέο αδερφάκι. Επίσης, από πρακτικής πλευράς, είναι πιο εύκολο να ξεκινήσετε όταν ο καιρός θα είναι ζεστός, καθώς τότε το παιδί θα φοράει λιγότερα ρούχα.

• Πολύ βοηθητικό μπορεί να είναι ένα ημερολόγιο τριών ή πέντε ημερών. Μπορείτε να καταγράφετε σε αυτό πότε το παιδί κάνει τσίσα ή κακά, καθώς και τα υγρά που πίνει (το είδος και το πότε). Με αυτόν τον τρόπο θα αποκτήσετε μια εικόνα για τις ανάγκες του μικρού σας και ίσως καταφέρετε να προσδιορίσετε το χρόνο που θα το βάλετε να καθίσει στην τουαλέτα.

• Να θυμάστε πως ακόμα και όταν το παιδί είναι πλήρως εκπαιδευμένο στη χρήση τουαλέτας, ατυχήματα μπορεί να συμβούν όταν το παιδί είναι ενθουσιασμένο, φοβισμένο, απορροφημένο από το παιχνίδι ή έχει ξυπνήσει από άσχημο όνειρο. Επίσης, ατυχήματα συμβαίνουν με τον ερχομό νέου μέλους στην οικογένεια, μια μετακόμιση ή μια άλλη μεγάλη αλλαγή, ακόμα και με το ξεκίνημα του σχολείου. Τέλος, τα ατυχήματα μπορεί να συνδέονται με κάποια αρρώστια, ακόμα και αν εμφανιστούν όταν το παιδί νιώθει καλύτερα. Είναι φυσιολογικά και όπως προαναφέραμε, δεν πρέπει να τα κάνουμε μεγάλο θέμα, όταν όμως επαναλαμβάνονται χωρίς αιτία, πρέπει να ελέγξουμε τη πιθανότητα αλλεργικής αντίδρασης ή και ασθένειας με το γιατρό μας.

Οπλιστείτε με υπομονή, επιμονή και σταθερότητα. Κάντε το παιδί σας να νιώσει ασφάλεια και σιγουριά με τις οδηγίες σας και μην το βάλετε κάτω με μικρές αναποδιές! Μην έχετε βέβαια παράλογες απαιτήσεις από το μικρό σας. Μην ξεχνάτε πως κάθε παιδάκι έχει τους δικούς του ρυθμούς και ανάγκες και προσπαθήστε να μην επηρεάζεστε από το περιβάλλον.

Καλή επιτυχία!

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu ή εδώ