Οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα κοινωνικά και με τη δυνατότητα να δείξουμε εμπάθεια στο συνάνθρωπό μας. Να μοιραστούμε, δηλαδή, τη συναισθηματική του κατάσταση: για παράδειγμα, είναι πολύ πιθανό να θυμώσουμε αν ο σύντροφός μας είναι αναστατωμένος. Εντούτοις, αυτή η ανταπόκριση μπορεί να γίνει κι ανθυγιεινή, αν ξεπεράσει τα όρια της εμπάθειας, με εμάς να καταλήγουμε να βιώνουμε το ίδιο επίπεδο stressμε τον συνάνθρωπό μας. Με λίγα λόγια θα μπορούσαμε να πούμε πως πιθανώς να βιώνουμε παθητικό stress. Ναι, ας σκεφτούμε κάτι αντίστοιχο με το παθητικό κάπνισμα.
Αν κι ο όρος δεν είναι κλινικός, στην πραγματικότητα περιγράφει τάσεις συμπεριφοράς όταν, στην προσπάθειά μας να παρηγορήσουμε ή να προσφέρουμε λύση (κι εν γένει οποιαδήποτε στήριξη) στο συνάνθρωπό μας… Καταλήγουμε να αγχωνόμαστε οι ίδιοι. Μάλιστα, πρόκειται για ένα είδος stressτο οποίο πιθανώς να μη μπορούμε να εκφράσουμε.
Πώς η εμπάθεια που δείξαμε κατέληξε σε άγχος;
Όπως συμβαίνει με το άγχος για καταστάσεις που βιώνουμε οι ίδιοι, έτσι και σε περιπτώσεις υπερβολικής “εμπάθειας”… Υπάρχουν κάποια “κόκκινα σημαιάκια” που μας προειδοποιούν. Ποια είναι αυτά;
01 (παρα)Είμαστε σε ετοιμότητα για τις ανάγκες των άλλων. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι οι περιπτώσεις όπου φροντίζουμε κάποιο μέλος της οικογένειας, όπως το να “τιναχτούμε” από τη θέση μας για να βοηθήσουμε το συγγενή μας με πρόβλημα αστάθειας. Σε μελέτες έχει παρατηρηθεί πως η αύξηση της κορτιζόλης που σημειώνεται εκείνη τη στιγμή είναι αντίστοιχη με εκείνη μίας μητέρας που ανταποκρίνεται στην ανησυχία του παιδιού της. Μμάλιστα αυτή η αύξηση είναι μεγαλύτερη στη μητέρα παρά στο ίδιο το παιδί.
02 Δυσκολευόμαστε να επικοινωνήσουμε.Όταν βιώνουμε μία κατάσταση παθητικού στρες, θα διαπιστώσουμε πως αδυνατούμε να μιλήσουμε για το εκάστοτε πρόβλημα,… Ιδίως το γιατί μας απασχολεί τόσο το πρόβλημα του συνανθρώπου μας. Όμως εφόσον αναγνωρίσουμε τι πυροδοτεί την κατάσταση του άγχους σε εμάς, καθώς και τα συναισθήματα που τη συνοδεύουν, είναι και πιο εύκολο να τη διαχειριστούμε.
03 Αποκοβόμαστε από την καθημερινότητά μας.Η κατάσταση μας επηρεάζει τόσο που δυσκολευόμαστε να συγκεντρωθούμε στη δουλειά μας ή σε υποχρεώσεις μας.
04 Το άγχος εκφράζεται σε ψυχοσωματικά συμπτώματα. Κόπωση, πονοκέφαλοι και γενικότερα η “αίσθηση βάρους” είναι χαρακτηριστικά συμπτώματα, ιδίως όταν σκεφτόμαστε το συνάνθρωπό μας με ανησυχία.
Μπορούμε να μετριάσουμε την επιρροή της κατάστασης;
Η απάντηση είναι οπωσδήποτε ναι κι η βάση είναι το να θέσουμε κάποια όρια. Συγκεκριμένα, πρέπει να μάθουμε πως δεν είναι απαραίτητο να είμαστε ο ήρωας της κατάστασης. Αν δε μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να διαχειριστεί την κατάσταση, εκ των πραγμάτων δε θα μπορούμε να στηρίξουμε και το συνάνθρωπό μας – κι αυτό είναι αποδεκτό.
Στη συνέχεια, είναι σημαντικό να μπορούμε να επικοινωνήσουμε το πρόβλημα σε κάποιον. Αυτός ο κάποιος μπορεί να είναι φίλος. συγγενής ή ακόμη κι ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας. Το να βιώνουμε το άγχος σιωπηλά και χωρίς στήριξη μπορεί να επηρεάσει ακόμη και τη σωματική μας υγεία αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό μας και οδηγώντας σε άλλες επιπλοκές.
Το να θέλουμε να στηρίξουμε το συνάνθρωπό μας είναι σίγουρα κάτι που μας τιμά. Και σαφώς είναι στη φύση μας να δείχνουμε εμπάθεια σε πολύ κοντινά μας πρόσωπα. Όμως για να γίνει αυτό, πρέπει πρώτα να είμαστε βέβαιοι πως μπορούμε να ανταποκριθούμε σε αυτό το κάλεσμα ανάγκης χωρίς να επιβαρυνθεί η δική μας ψυχολογία.
Πηγή: Huffington Post
Featured image: unsplash.com/@keenangrams