Η διάρκεια μιας ορθοδοντικής θεραπείας αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που λαμβάνονται υπόψιν από τους υποψήφιους ορθοδοντικούς ασθενείς. Κατά μέσο όρο η ορθοδοντική θεραπεία μίας φάσης με “σιδεράκια” διαρκεί 1,5 με 2 χρόνια. Η διάρκεια ωστόσο εξαρτάται από πολλές παραμέτρους και κυρίως από τη βαρύτητα του περιστατικού και από τους θεραπευτικούς στόχους που έχουν τεθεί.
Υπάρχουν ορθοδοντικά προβλήματα που είναι δυνατό να επιλυθούν ακόμα και σε λιγότερο από 6 μήνες, όπως ένας ήπιος συνωστισμός των κάτω προσθίων δοντιών, και άλλα που απαιτούν 2 χρόνια ή και παραπάνω, όπως οι περιπτώσεις στις οποίες εμπλέκονται έγκλειστοι κυνόδοντες. Επίσης, οι θεραπευτικοί στόχοι που έχουν τεθεί ενδέχεται να ποικίλουν, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά τη διάρκεια. Για παράδειγμα όταν ένας ασθενής με μια σοβαρή συγκλεισιακή ανωμαλία ενδιαφέρεται μόνο για το αισθητικό σκέλος της ορθοδοντικής, το οποίο εκφράζεται από την ευθυγράμμιση των προσθίων δοντιών του, τότε και πάλι η θεραπεία διαρκεί σαφώς λιγότερο συγκριτικά με το ενδεχόμενο της διόρθωσης του σοβαρού συγκλεισιακού του προβλήματος.
Εδώ και περίπου δύο δεκαετίες έχουν κάνει την εμφάνισή τους διάφοροι τύποι ορθοδοντικών αγκίστρων, που διαφέρουν ως προς το σχεδιασμό τους από τα συμβατικά άγκιστρα, και οι κατασκευαστές τους υπόσχονται ταχείες θεραπείες και αποφυγή εξαγωγών δοντιών. Τα άγκιστρα αυτά ονομάζονται αυτόδετα γιατί διαθέτουν δικό τους μηχανισμό για τη συγκράτηση του σύρματος. Οι κατασκευάστριες εταιρείες συνήθως συνιστούν τη συνοδή χρήση ορθοδοντικών συρμάτων που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τα αυτόδετα άγκιστρά τους. Η αλήθεια για τα συγκεκριμένα άγκιστρα βρίσκεται στις έγκυρες ορθοδοντικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα ορθοδοντικά περιοδικά κι έχουν ανακοινωθεί σε ορθοδοντικά συνέδρια.
Τα συμπεράσματα είναι σαφή και σταθερά:
Η ορθοδοντική θεραπεία με τα αυτόδετα άγκιστρα έχει μεν σαφώς ταχύτερη πρόοδο, ωστόσο η συνολική διάρκειά της δε διαφέρει από εκείνη της ορθοδοντικής με τα συμβατικά άγκιστρα. Απαιτεί μικρότερο αριθμό επισκέψεων στον ορθοδοντικό και μικρότερη διάρκεια αυτών των επισκέψεων. Αυτό δεν σημαίνει ότι αποφεύγονται οι εξαγωγές. Το ενδεχόμενο των εξαγωγών στην ορθοδοντική δεν εξαρτάται από το είδος των ορθοδοντικών αγκίστρων και των συρμάτων που χρησιμοποιούνται. Δεν είναι οι τεχνικοί παράγοντες εκείνοι οι οποίοι καθορίζουν το εάν θα γίνουν εξαγωγές ή όχι. Το είδος του συγκλεισιακού προβλήματος, η αισθητική του προσώπου, η ηλικία και οι προσδοκίες του ιδίου του ασθενή από την ορθοδοντική είναι τα βασικά κριτήρια
Πρέπει να επισημανθεί ότι η ευθυγράμμιση των δοντιών που είναι στραβά δεν αποτελεί χρονοβόρα διαδικασία και σπανίως διαρκεί περισσότερο από ένα χρόνο.
Αυτό που ενδέχεται να είναι πιο χρονοβόρο είναι η επίτευξη μιας λειτουργικά σωστής σύγκλεισης. Μόνο τότε η ορθοδοντική θεωρείται ολοκληρωμένη κι αυτό σε κάποιες περιπτώσεις απαιτεί περισσότερο χρόνο. Εάν ωστόσο ο στόχος είναι αποκλειστικά η ευθυγράμμιση των δοντιών είτε γιατί η οδοντική σύγκλειση ήταν εξαρχής σωστή είτε γιατί ο ασθενής δεν ενδιαφέρεται να τη διορθώσει, τότε σαφώς η ορθοδοντική μπορεί να είναι ταχεία και χωρίς εξαγωγές ανεξαρτήτως του τύπου του ορθοδοντικού αγκίστρου που θα χρησιμοποιηθεί.
Στην ορθοδοντική, όπως και σε όλες τις επιστήμες υγείας, δεν είναι δυνατό να εφαρμόζεται η ίδια θεραπεία σε όλους τους ασθενείς ανεξαρτήτως της φύσεως του προβλήματός του. Απαραίτητη είναι καταρχήν η σωστή διάγνωση και στη συνέχεια η κατάρτιση ενός εξατομικευμένου σχεδίου θεραπείας με βάση τις ανάγκες και προσδοκίες του κάθε ασθενή. Υπάρχουν πράγματι αρκετές περιπτώσεις όπου τα συστήματα με αυτόδετα άγκιστρα αποτελούν ένδειξη. ´Ομως καμία τεχνική, κανένα ορθοδοντικό σύρμα και κανένα ορθοδοντικό άγκιστρο δε δύναται να εφαρμοστεί σε όλους αδιακρίτως με μαγικά αποτελέσματα, γρήγορα, και χωρίς εξαγωγές. Η ορθοδοντική είναι επιστήμη και όχι τεχνική.
H αξιολόγηση μιας ορθοδοντικής θεραπείας γίνεται από την κλινική εξέταση του ασθενούς, τη σύγκριση αρχικών και τελικών ακτινογραφιών και τη σύγκριση αρχικών και τελικών φωτογραφιών που λαμβάνονται από συγκεκριμένες γωνίες λήψης. Η παράθεση ορισμένων μόνο -και όχι όλων- από τα παραπάνω στοιχεία, όπως για παράδειγμα μιας απλής κεντρικής φωτογραφικής λήψης, ενδέχεται να παραπλανήσει ως προς την ορθή αξιολόγηση του αποτελέσματος.
Γράφει ο Γιώργος Πολυχρονόπουλος, ορθοδοντικός και συνεργάτης του doctoranytime.gr