διαδικασία

από τη Φανή Βαγγελάτου–Λογοθεραπεύτρια*

Κάποια παιδάκια μπορεί να περάσουν πολύ εύκολα από την πάνα στην τουαλέτα, στην κατάλληλη ηλικία, ενώ για κάποια άλλα παιδιά αυτή είναι μια δύσκολη διαδικασία, η οποία ταλαιπωρεί και αγχώνει πολύ τους γονείς. Ιδιαίτερη δυσκολία συχνά αναφέρουν και οι γονείς των παιδιών με ειδικές ανάγκες, όμως η «κατάκτηση της τουαλέτας» είναι ένα πολύ σημαντικό αναπτυξιακό στάδιο για όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από τη δυσκολία που μπορεί να αντιμετωπίζουν. Αποτελεί δε ένα βήμα προς την ανεξαρτησία και δίνει στα παιδιά αυτοπεποίθηση, ειδικά όταν ετοιμάζονται να ενταχθούν στο σχολείο ή τον παιδικό σταθμό.
Τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης είναι συνήθως έτοιμα να περάσουν από την πάνα στην τουαλέτα μεταξύ δύο και τριών ετών. Ωστόσο, κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μόνο εσείς οι γονείς και το ίδιο το παιδί μπορείτε να καθορίσετε το σωστό χρόνο.
Για να ξεκινήσουμε να εκπαιδεύουμε το παιδί, πρέπει πρώτα να αποφασίσουμε αν είναι έτοιμο. Υπάρχουν κάποια βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε πρωτού βάλουμε ένα παιδάκι σε αυτή τη διαδικασία:
• Να έχει εξεταστεί ιατρικά προκειμένου να έχει διαπιστωθεί τυχόν διαταραχή στην κύστη ή στο έντερό του. Πρέπει το παιδί να είναι οπωσδήποτε υγειές πριν ξεκινήσουμε την εκπαίδευση.

• Η παρατήρηση είναι πολύ σημαντική. Πρέπει να αναφέρουμε στο γιατρό τυχόν αλλαγές στα ούρα του παιδιού (σύσταση, οσμή, κλπ), καθυστερημένη έναρξη ούρησης, πόνο ή σφίξιμο κατά τη διάρκεια, κλπ.

• Όταν το δέρμα καλύπτεται από πάνα για μεγάλο διάστημα, μπορεί να κοκκινίσει, να ερεθιστεί και να πονάει. Αυτό μπορεί να κάνει το παιδί να κρατάει τα ούρα του για να μην ερεθιστεί περισσότερο και πονέσει. Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τους ερεθισμούς και με την καθαριότητα της πάνας. Τα παιδιά μπορεί να «κρατιούνται» σε περιπτώσεις λερωμένης πάνας και μεγάλων ερεθισμών.

• Αν το παιδί τρομοκρατείται στην ιδέα της κένωσης έξω από την πάνα, τότε αυτό είναι σημάδι πως δεν είναι έτοιμο να ξεκινήσει την εκπαίδευση. Πολλές φορές, όταν τα παιδιά πιέζονται να εκπαιδευτούν στην τουαλέτα, δημιουργείται το αντίθετο αποτέλεσμα, η δυσκοιλιότητα. Επίσης, το παιδί μπορεί να νιώθει πόνο εξαιτίας πολύ σκληρών κοπράνων και γι’ αυτό το λόγο να μη θέλει να προσπαθήσει.

Όπως είναι φυσικό, έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, με την ιδέα του πόνου και του φόβου να κυριαρχούν και να εμποδίζουν το παιδί. Κάποιες φορές, η αλλαγή της διατροφής μπορεί να βοηθήσει. Ρωτήστε το γιατρό σας ποιες τροφές και φρούτα μπορούν να βοηθήσουν να μαλακώσουν τα κόπρανα του παιδιού σας.
Εφόσον έχουν γίνει οι απαραίτητες εξετάσεις και έχουμε αποκλείσει παθολογικές δυσκολίες, τότε υπάρχουν κάποια αναπτυξιακά σημάδια που μπορούν να μας βοηθήσουν να αναγνωρίσουμε πότε το παιδί θα είναι έτοιμο:

• Κινητικά: Να στηρίζει το κεφάλι του, να μπορεί να καθίσει χωρίς να χάνει την ισορροπία του, να μπορεί να περπατήσει χωρίς βοήθεια, να συμμετέχει/βοηθάει στο να βάλει και να βγάλει τα ρούχα του.

• Γνωστικά: Να μπορεί να αναζητάει και να ψάχνει αγαπημένα αντικείμενα (παιχνίδια), να μιμείται τους γονείς αλλά και άλλους, να μπορεί να παίξει συμβολικό παιχνίδι, να μπορεί να καθίσει απασχολημένο ήσυχα για πέντε λεπτά.

• Γλωσσικά: Να μπορεί να κατανοήσει απλές εντολές και συχνές φράσεις (π.χ. πού είναι η μανούλα;, κλπ), να μπορεί να επικοινωνήσει βασικές του ανάγκες με λέξεις, χειρονομίες ή άλλον τρόπο, να έχει ένα όνομα (που να λέει ή ν’ αντιλαμβάνεται) για τα τσίσα και τα κακά, να μπορεί να πει/δείξει αν το βρακάκι του είναι βρεγμένο ή στεγνό.

• Ειδικά: Να μπορεί να μείνει στεγνό για τουλάχιστον μία ώρα, να γνωρίζει τη χρήση της τουαλέτας ή του γιογιό, να καταλαβαίνει πότε είναι βρεγμένο ή λερωμένο, τα κόπρανά του να είναι σχηματισμένα και στέρεα.
Μη ξεχνάτε πως όσο καλύτερη είναι η παρατήρηση, τόσο πιο έγκυρα θα είναι τα συμπεράσματά σας για το αν το παιδί σας είναι έτοιμο ή όχι. Αφιερώστε χρόνο σε αυτό και καταγράψτε για κάποιο διάστημα τις παρατηρήσεις, προκειμένου να σιγουρευτείτε.
Στο επόμενο άρθρο, θα σας συμβουλέψουμε για το πώς μπορείτε να βοηθήσετε για τη γρήγορη εκπαίδευσή του.

*Η Φανή Βαγγελάτου είναι Λογοθεραπεύτρια-Ειδ. Παιδαγωγός M.A. Περισσότερες πληροφορίες στο:
www.planitis.eu ή εδώ

από την  Χρυσούλα Τράμπαρη, Πνευμονολόγο

Το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη ή η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη και τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού, μειώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος με συνέπεια την αύξηση των μολύνσεων ή έχει πιο άμεσες επιδράσεις μέσα από μηχανισμούς που ακόμη δεν είναι απόλυτα κατανοητοί στον επιστημονικό κόσμο.

Η έκθεση στον καπνό σε διαφορετικά στάδια της εγκυμοσύνης προκαλεί διαφορετικές συνέπειες, ενώ ο κίνδυνος είναι δοσοεξαρτώμενος. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει την πορεία της κύησης και κατά συνέπεια, την ανάπτυξη του εμβρύου. Σημαντικές είναι οι αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος κατά την εγκυμοσύνη, καθώς επηρεάζεται σημαντικά η αναπνευστική λειτουργία των νεογνών, αυξάνεται η συχνότητα των αναπνευστικών νοσημάτων κατά την παιδική ηλικία και ο κίνδυνος για χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια κατά την ενήλικη ζωή. Το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει τις αυτόματες αποβολές, την περιγεννητική θνησιμότητα, τις συγγενείς ανωμαλίες και τους πρόωρους τοκετούς, ενώ επιδρά αρνητικά και στην υγεία της εγκύου, καθώς αυξημένη παρουσιάζεται στις καπνίστριες η συχνότητα της αποκόλλησης του πλακούντα, του πρόδρομου πλακούντα, των αιμορραγιών και της πρόωρης ρήξης του θυλακίου. Ακόμη, το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη αυξάνει τις πιθανότητες γέννησης νεογνών με μικρό βάρος, μήκος σώματος και περίμετρο κεφαλής. Οι πιθανότητες να γεννηθούν νεογνά από καπνίστριες μητέρες με συγγενείς ανωμαλίες και καρδιοπάθειες διπλασιάζονται. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τις πιθανότητες γέννησης παιδιών που θα παρουσιάσουν κατά την παιδική ηλικία προβλήματα συμπεριφοράς, υπερκινητικότητα, προβλήματα συγκέντρωσης και χαμηλό νοητικό επίπεδο.

Ο θηλασμός κατά τους 6 πρώτους μήνες της ζωής του βρέφους μειώνει κατά 70% την πιθάνοτητα ανάπτυξης άσθματος ή αλλεργιών στην μετέπειτα ζωή. Οι ευεργετικές αυτές επιδράσεις του θηλασμού δεν υφίστανται για τα βρέφη των μητέρων που είναι καπνίστριες. Σύμφωνα με νέες μελέτες, οι μητέρες που θηλάζουν και καπνίζουν μπορεί να μειώνουν τη διάρκεια του ύπνου του βρέφους τους. Όσο μεγαλύτερη η δόση νικοτίνης στο γάλα, τόσο μεγαλύτερη η διαταραχή του ύπνου. Το γάλα μητέρων που καπνίζουν περιέχει ψηλές συγκεντρώσεις νικοτίνης.
Η νικοτίνη μειώνει την παραγωγή προλακτίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει την παραγωγή του μητρικού γάλακτος. Το μητρικό γάλα των γυναικών που καπνίζουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης περιέχει λιγότερα ευεργετικά στοιχεία από αυτά που περιέχει το μητρικό γάλα των γυναικών που δεν καπνίζουν. Στα ούρα των βρεφών των οποίων η μητέρα κατά την εγκυμοσύνη ή το θηλασμό κάπνιζε, η συγκέντρωση της νικοτίνης είναι υψηλή. Οι μητέρες είναι σημαντικό να γνωρίζουν πως τα υπολείμματα καπνού μένουν στα μαλλιά και στα ρούχα της μητέρας και το μωρό εκτίθεται σε αυτά. Ανάλογη κατάσταση περιγράφεται και σε μητέρες που ενώ οι ίδιες δεν καπνίζουν, υποβάλλονται σε παθητικό κάπνισμα. Το κάπνισμα πρέπει να απαγορεύεται αυστηρά σε κλειστούς χώρους όπου υπάρχουν βρέφη ή μικρά παιδιά.

H περιβαλλοντική έκθεση στον καπνό αυξάνει τη συχνότητα παθήσεων και διαταραχών του αναπνευστικού συστήματος στα βρέφη και στα παιδιά με γονείς καπνιστές. Το παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει αιφνίδιο βρεφικό θάνατο, ενώ ενδέχεται

να σχετίζεται με αυξημένη επίπτωση λευχαιμίας, λεμφώματος και εγκεφαλικών όγκων κατά την παιδική ηλικία. Επίσης, στα παιδιά συνδέεται αιτιολογικά με παθήσεις του κατώτερου αναπνευστικού, υποτροπιάζουσα μέση ωτίτιδα, εκκριτική μέση ωτίτιδα και την εκδήλωση άσθματος.

Το βρογχικό άσθμα και η σπαστική βρογχίτιδα, επιδεινώνεται στα πάσχοντα παιδιά κατά 67% από το κάπνισμα των γονέων, ενώ δεν ξεπερνά το 26% όταν δεν καπνίζουν οι γονείς.  Συμπτώματα της παιδικής νοσολογίας, όπως ο μακροχρόνιος βήχας, η απόχρεμψη και ο συριγμός που επιμένει συνδέονται με το κάπνισμα των γονιών.

*η Πνευμονολόγος, Χρυσούλα Τράμπαρη, συνεργάζεται με το doctoranytime.gr , που σας εξασφαλίζει μια πιο εύκολη καθημερινότητα για τη φροντίδα της υγείας σας, καθώς:
– Βρίσκετε τον κατάλληλο γιατρό αξιολογώντας πληροφορίες όπως βιογραφικό, εμπειρία, εξειδίκευση, κόστος επίσκεψης, αξιολόγηση άλλων ασθενών κ.α.
– Κλείνετε το ραντεβού σας δωρεάν & online οποιαδήποτε στιγμή και σε λιγότερο από 1΄
– Έχετε τον πλήρη έλεγχο της παρακολούθησης της υγείας σας, διατηρώντας το ιατρικό ιστορικό σας στην προσωπική σας σελίδα!