Πριν από 3 χρόνια παρακολούθησα για πρώτη φορά όπερα από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο Ηρώδειο και έτυχε να είναι η Tosca του Jiacomo Puccini. Και κάπως έτσι ερωτεύτηκα το φαινόμενο εκείνο που λέγεται όπερα. Είναι ένα είδος μουσικής , το οποίο λίγοι το αγαπούν και ακόμα πιο λίγοι το λατρεύουν στην Ελλάδα. Εγώ ανήκω στην δεύτερη κατηγορία και δεν κρύβω πως είναι κάτι το μαγικό ο συνδυασμός κειμένου με μουσική , σε ταξιδεύει σ’έναν κόσμο που πάντα ήθελες να ζήσεις αλλά που δεν καταφέρνεις να τον αγγίξεις ποτέ….Αυτό το αίσθημα μου δημιουργείται κάθε φορά που βλέπω μια καλή όπερα και εννοείται πως όλο αυτό εξαρτάται και από το λεγόμενο λιμπρέτο (το βιβλίο που περιέχει το κείμενο μιας όπερας). Το συγκεκριμένο έργο ομολογώ πως με είχε καθηλώσει, συγκριτικά με άλλες όπερες που έχω δει. Κια γι’αυτό φταίει σαφώς η εξαιρετική μουσική αλλά και αυτό που ήθελε να δημιουργήσει ο συνθέτης μέσα από αυτή, μια μουσική που έρχεται από την καρδιά και μιλάει στην καρδιά.
Υπόθεση
Η τρίπρακτη όπερα Τόσκα βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του Τζουζέπε Τζακόζα και Λουίτζι Ίλλικα , εμπνευσμένο απότο θεατρικό έργο Η Τόσκα (1887) του Γάλλου Βικτοριέν Σαρντού. Ο ζωγράφος και δημοκράτης Μάριο Καβαραντόσσι, εραστής της Τόσκας, συλλαμβάνεται εξαιτίας των πολιτικών φρονημάτων του από το Βαρόνο Σκάρπια, αρχηγό της αστυνομίας. Ο Σκάρπια προτίθεται να ελευθερώσει τον Καβαραντόσσι με αντάλλαγμα μια ερωτική συνεύρεση με την Τόσκα. Εκείνη υποκύπτει στον εκβιασμό, αλλά σκοτώνει τον βαρόνο όταν την πλησιάζει. Καταδιωκόμενη από την αστυνομία, αυτοκτονεί πέφτοντας από τις επάλξεις του φρουρίου των φυλακών όπου λίγο νωρίτερα έχει εκτελεστεί ο Καβαραντόσσι.
Λίγα λόγια για τον συνθέτη
Ο Τζιάκομο Πουτσίνι γεννήθηκε στη Λούκκα της βόρειας Ιταλίας στις 22 Δεκεμβρίου του 1858. Έως σήμερα παραμένει ένας από τους δημοφιλέστερους Ιταλούς συνθέτες όπερας, καθώς τα περισσότερα από τα έργα του περιλαμβάνονται σταθερά στο ρεπερτόριο των λυρικών θεάτρων του κόσμου.Η προσωπική γλώσσα του διαμορφώθηκε με μεγάλη σαφήνεια ήδη από την τρίτη όπερά του, Μανόν Λεσκώ(1893), ενώ τα επόμενα τρία έργα, Μποέμ(1896), Τόσκα (1900) και Μαντάμα Μπαττερφλάι(1904), αναγνωρίστηκε ως ο σημαντικότερος διάδοχος του Βέρντι. Η μελωδική μουσική και η έντονη θεατρικότητα που χαρακτηρίζουν τις όπερές του ανταποκρίθηκαν με επιτυχία στις απαιτήσεις της εποχής. Λόγω του αιφνίδιου θανάτου του , στις Βρυξέλλες το 1924, έμεινε ανολοκλήρωτο το τελευταίο του έργο, η όπερα Τουραντότ.
Η Τόσκα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο θέατρο Κονστάντσι της Ρώμης στις 14 Ιανουαρίου 1900. Τον κεντρικό ρόλο τον ερμήνευσε η ελληνικής καταγωγής Ρουμάνα υψίφωνος Χαρίκλεια Νταρκλέ-το γένος Χαρικλή-, επιλογή του ίδιου του Πουτσίνι, τον Καβαραντόσσι ο Εμίλιο ντε Μάρκι και τον Σκάρπια ο Εουτζένιο Τζιραλντόνι. Παρουσιάστηκε από το Γ’ ελληνικό Μελόδραμα κατά την καλλιτεχνική περίοδο 1916/17. Η Εθνική Λυρική Σκηνή συμπεριέλαβε στο ρεπερτόριό της στις 27 Αυγούστου του 1942( κατά την γερμανική κατοχή), με την Μαρία Κάλλας στον κεντρικό ρόλο.
Η Κατρίν Κλεμάν στην“ Όπερα ή η ήττα των γυναικών” είπε για την Τόσκα:
Τόσκα , ίλιγγος. Ο ίλιγγος μιας φωνής που βιώνει οπερατικά γεγονότα μέσα σε μια όπερα.Μια μοναχική γωνή γυναίκας που καθοδηγείται , επιταχύνεται , πιέζεται από άνδρες.Τόσκα ή η ζήλια και το τραγούδι σ’έναν τρελό αγώνα με τα γρήγορα πόδια του πάθους. Δε σταματά ποτέ να τρέχει, να μπαίνει να βγαίνει ,να ασθμαίνει, να πιέζεται.Κι όταν συμπτωματικά, δεν βρίσκεται επί σκηνής , η φωνή της , φωνή μιας πριμαντόνας , γεμίζει τον χώρο εκτός , και ξαφνικά όλα παραλύουν , τρυφερά σαν για μια στιγμή να ανστέλλει το πολιτικό δράμα και τις μηχανορραφίες των ανδρών γύρω της.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Μουσική διεύθυνση Λουκάς Καρυτινός
Σκηνοθεσία – σκηνικά – κοστούμια Ούγκο ντε Άνα
Σχεδιασμός προβολών Ideogramma S.R.L. – Σέρτζιο Μετάλλι
Φωτισμοί Βινίτσιο Κέλι
Διεύθυνση χορωδίας Αγαθάγγελος Γεωργακάτος
Διεύθυνση παιδικής χορωδίας Μάτα Κατσούλη
Αναβίωση σκηνοθεσίας Κατερίνα Πετσατώδη
Φλόρια Τόσκα: Δήμητρα Θεοδοσίου (14, 17/6)
Τσέλια Κοστέα (16, 18/6)
Μάριο Καβαραντόσσι: Ρομπέρτο Αρόνικα (14, 17/6)
Ρούμπενς Πελιτσάρι (16, 18/6)
Βαρόνος Σκάρπια: Δημήτρης Πλατανιάς (14, 16, 18/6)
Φραντσέσκο Λαντόλφι (17/6)
Τσέζαρε Αντζελόττι: Πέτρος Μαγουλάς (14, 16, 17, 18/6)
Νεωκόρος: Δημήτρης Κασιούμης (14, 16, 17, 18/6)
Σαρρόνε: Βαγγέλης Μανιάτης (14, 16, 17, 18/6)
Βοσκός: Χριστίνα Ασημακοπούλου (14, 16, 17, 18/6)
Δεσμοφύλακας: Χρήστος Αμβράζης (14, 16, 17, 18/6)
Σπολέττα: Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος (14, 16, 17, 18/6)
*Συμμετέχουν η Ορχήστρα, η Χορωδία, Μονωδοί και η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής αποστολής της
