Η χειραφέτηση της γυναίκας, επηρέασε την κοινωνική της θέση, εμπλουτίζοντάς την με εργασιακές, οικονομικές κι εν γένει κοινωνικές δραστηριότητες κι ευθύνες, με αποτέλεσμα ο μητρικός ρόλος να μην αποτελεί τον μοναδικό πια σκοπό της ύπαρξής της. Ρόλος που η πλειονότητα συνεχίζει να αναλαμβάνει αλλά για ένα μεγάλο ποσοστό, τούτη η βιολογική εκπλήρωση θα γίνει αργότερα στη ζωή: στο παρόν άρθρο λοιπόν θα γίνει λόγος για την εγκυμοσύνη μετά τα 45.
Οι βασικές δυσκολίες που εγείρονται σε μια τέτοια εγκυμοσύνη είναι κυρίως βιολογικές και σχετίζονται με την υπο-γονιμότητα: είναι γνωστό ότι η αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας μειώνεται μετά τα 35 έτη. Εκτός του αριθμού των ωαρίων που μειώνεται αισθητά, η ίδια η μήτρα αρχίζει να φθείρεται με αποτέλεσμα τον αναπόφευκτο περιορισμό της δυνατότητας σύλληψης όσο αυξάνεται η ηλικία. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η επιτυχημένη σύλληψη κι έκβαση της εγκυμοσύνης άνω των 40, προβλέπεται μόνο για το 10%.
Επίσης, σε αυτές τις ηλικίες, αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης διαφόρων επιπλοκών κατά την διάρκεια της κύησης. Μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες είναι η εκδήλωση διαβήτη και υψηλής αρτηριακής πίεσης. Ακόμη, όσον αφορά το έμβρυο, αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης χρωμοσωμικών ανωμαλιών. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τις στατιστικές, η πιθανότητα το βρέφος να γεννηθεί με σύνδρομο Down , είναι 1 στις 30 όταν η μητέρα είναι άνω των 45, 1 στις 106 άνω των 40, 1 στις 378 άνω των 35, 1 στις 952 άνω των 30 και 1 στις 1250 άνω των 25. Για την αποφυγή αυτών των χρωμοσωμικών και άλλων εκ γενετής ανωμαλιών, είναι απαραίτητος ο προγεννητικός έλεγχος με αμνειοπαρακέντηση και υπερηχογράφημα β’ επιπέδου. το οποίο συνίσταται στις υποψήφιες μητέρες κάθε ηλικίας κι επιβάλλεται για εκείνες άνω των 40 ετών. Ένας ακόμη κίνδυνος που σχετίζεται με το βρέφος είναι η διαπιστωμένη αύξηση του ενδεχόμενου αποβολής σε τέτοιες ηλικίες. Συχνά υπαίτιες για αυτό είναι πάλι οι διάφορες χρωμοσωμικές ανωμαλίες.
Σχετικά με τις επιπλοκές, να αναφερθεί και η αυξημένη πιθανότητα καισαρικής τομής αντί του φυσιολογικού τοκετού. Βέβαια, στις μέρες μας, πρόκειται για ένα σύνηθες χειρουργείο οπότε ο χαρακτηρισμός του ως επιπλοκή μοιάζει να είναι αυστηρός.
Είναι εύλογη η προσοχή και η φροντίδα που οφείλει να δείξει η υποψήφια μητέρα ώστε η κύηση και ο τοκετός να κυλήσουν ομαλώς. Υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει προκειμένου να αποφευχθούν ή να μειωθούν οι παραπάνω κίνδυνοι. Το σημαντικότερο είναι η επαφή με τον γιατρό της και οι συχνές επισκέψεις ώστε να ελέγχεται τακτικά η πορεία της υγείας της ίδιας και του εμβρύου. Προληπτικά, σε περίπτωση αδυναμίας σύλληψης εντός εξάμηνης προσπάθειας, η επίσκεψη στον γυναικολόγο κρίνεται απαραίτητη. Άλλες συμπεριφορές που συνιστώνται είναι η υγιεινή διατροφή, η φροντίδα της φυσικής κατάστασης, η προσοχή στο σωματικό βάρος, η αποφυγή ουσιών όπως το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Επίσης, ένας σημαντικός παράγοντας στη θετική έκβαση της κύησης που πρέπει να ληφθεί υπόψιν στην προκειμένη, είναι η διαχείριση του άγχους της γυναίκας για όλους τους κινδύνους που εγκυμονεί η κύηση σε αυτή την ηλικία. Είναι σπάνιο στις μέρες μας, η υποψήφια μητέρα να μην είναι ενήμερη για όσα αναφέραμε, οπότε η γνώση των παραπάνω δυσκολιών αποτελεί κατά πάσα πιθανότητα πηγή άγχους και ανησυχίας. Είναι πρωτεύουσας σημασίας η γυναίκα να μπορέσει να ελέγξει τούτο το στρες και αφού είναι σίγουρη για την απόφασή της, τότε να την πραγματώσει αφενός με τη σύνεση που αφορά τον ιατρικό έλεγχο της κύησης και την φροντίδα που η ίδια θα δείξει στο σώμα της, αφετέρου με την μέγιστη απόλαυση που μπορεί να της προσφέρει η ίδια η εγκυμοσύνη ως η συνειδητή επιλογή της δημιουργίας μιας ζωής και της ανατροφής αυτού του παιδιού. Σε αυτή την επιλογή άλλωστε, η επιστημονική πρόοδος τάσσεται στο πλευρό της, καθώς οι σύγχρονες ιατρικές εξελίξεις καθιστούν δυνατή την πρόληψη των δυσκολιών και την αντιμετώπιση κάποιων από αυτών, ιδίως της υπογονιμότητας. Για παράδειγμα, η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει εφαρμοσθεί επιτυχώς και κατά κόρον σε γυναίκες άνω των 45. Να σημειωθεί, ότι αυτή απαγορεύεται νομοθετικά σε γυναίκες άνω των 50.
Τέλος, είναι σημαντική η αναφορά άλλης μιας δυσκολίας: πρόκειται για την κοινωνική στάση απέναντι στη μεγαλύτερη ηλικιακά μητέρα. Συχνά, θεωρείται παράξενη μέχρι και “α-φύσικη” η απόφαση μιας γυναίκας να κάνει παιδί μετά τα 45. Στις μέρες μας βέβαια, όσο αυξάνεται το ποσοστό, τόσο λιγότερο “αφύσικο” θεωρείται.
Το ηλικιακό χάσμα μεταξύ μητέρας και παιδιού, μπορεί να καλυφθεί από τη συναισθηματική διαθεσιμότητα και ανταπόκριση της πρώτης απέναντι στο δεύτερο. Όσο πιο συνειδητή είναι η απόφαση της τεκνοποίησης, τόσο πιο συνειδητά αναλαμβάνεται ο γονεϊκός ρόλος.
Στοιχείο άκρως επιβοηθητικό για τον εφοδιασμό υπομονής και αντοχής για την απαιτούμενη επίδειξη φροντίδας κατά την διάρκεια της κύησης. Σκεπτόμενοι δε, την ενισχυμένη ύπαρξη εμπειριών από το σύνολο της ζωής, τότε φαίνεται πως η γυναίκα μετά τα 40 ανταποκρίνεται στον μητρικό της ρόλο με μεγαλύτερη ωριμότητα και υπευθυνότητα με αποτέλεσμα την ανατροφή ενός υγιούς παιδιού, όχι μόνο σωματικά αλλά και ψυχικά – συναισθηματικά.
Στοιχείο που οι σχετικές μελέτες μπορούν να επιβεβαιώσουν σε πείσμα της αρνητικά διακείμενης κοινής γνώμης. Επομένως, αν είσαι γυναίκα άνω των 40 κι αισθάνεσαι ότι ήρθε η στιγμή να αναλάβεις τον μητρικό σου ρόλο, τότε εμπιστέψου το βιολογικό σου ένστικτο, μίλα με τον γυναικολόγο σου και απόλαυσε κατά το δυνατόν την εγκυμοσύνη σου.
Περισσότερες πληροφορίες για την Μαρία Μάρκου, πατήστε εδώ
Περισσότερα άρθρα από την ψυχολόγο μας, Μαρία Μάρκου:
–Νέα γυναίκα και single mom, από την Μαρία Μάρκου
–Το τσιγάρο και πώς μαθαίνουμε να ζούμε με αυτό, από την Μαρία Μάρκου
–Κρίσεις πανικού; Don’t panic!,από την Μαρία Μάρκου
–Εφηβεία και σεξουαλικότητα, από τη Μαρία Μάρκου