Η ώρα έχει πάει 8:30 και η μητέρα καλείται να κοιμίσει το βρέφος, το μωρό, το παιδί. Το βρέφος κλαίει, το μωρό γκρινιάζει και το παιδί δε θέλει να πάει για ύπνο γιατί προτιμάει να δει κάτι στην τηλεόραση ή να παίξει λίγο ακόμα. Μπορεί άραγε το νανούρισμα ή το παραμύθι να βοηθήσει σε αυτές τις καταστάσεις του ύπνου;
Η μητέρα του βρέφους αρχίζει να σιγοτραγουδά ένα νανούρισμα «Κοιμήσου μωρό μου, κοιμήσου –ενώ τ΄αστέρια φυλούν τον ανάλαφρο ύπνο σου, χαρίζοντάς σου γλυκά όνειρα του Παραδείσου» . Το νανούρισμα – οι γλυκές μελωδίες, που πολλές φορές είναι και αυτοσχέδιες, συνοδεύεται από ένα ρυθμικό λίκνισμα του νεογνού και έχει ως στόχο να το χαλαρώσει και να του καταπραΰνει το νευρικό του σύστημα έως ότου αποκοιμηθεί τελείως. Στην αρχαία Ελλάδα σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πλάτωνα όταν ένα παιδί δυσκολευόταν να κοιμηθεί η μητέρα του αντί να κάνει ησυχία θα έπρεπε να το πάρει και να το νανουρίσει με γλυκόλογα και λίκνισμα. Σήμερα οι μοντέρνες μητέρες, συχνά επιλέγουν να νανουρίσουν τα παιδιά τους πατώντας το πλήκτρο “play” στο ηχοσύστημα και το παιδί νανουρίζεται μόνο του χωρίς χάδι και λίκνισμα. Η μελωδία αγάπης των γονιών αντικαθίσταται από συγχρονισμένα ηχητικά ακούσματα χωρίς όμως σωματική επαφή.
Tip: Η στοργή και η αγάπη της μητέρας μεταφέρεται μέσα από τα σιγοψιθυρισμένα λόγια της που συνήθως ομοιοκαταληκτούν και η τρυφερότητα στο χάδι της δημιουργεί τη μοναδική αίσθηση ασφάλειας στο βρέφος που τόσο πολύ την έχει ανάγκη και αργότερα θα το βοηθήσουν να ξεπεράσει τυχόν ανησυχίες, άγχη και φοβίες.
Όταν αργότερα το βρέφος γίνεται μωράκι και αρχίζει να καταλαβαίνει και να λέει τις πρώτες του λεξούλες η μητέρα αντικαθιστά το νανούρισμα με μικρές ιστορίες της καθημερινότητας. Η καθημερινότητα φαντάζει παραμυθένια στα μάτια του και μαθαίνει μέσα από αυτή, έτσι οι «αφηγήσεις» που πλάθονται από τη μητέρα πέρα από φαντασία μπορούν να περιλαμβάνουν και να αναφέρονται σε υπαρκτά καθημερινά πρόσωπα, γιατί η παιδική σκέψη δεν επιτρέπει την καθαρή διάκριση του πραγματικού από το φανταστικό. Αργότερα όσο το παιδί μεγαλώνει και ωριμάζει τα αυτοσχέδια παραμύθια μεταλλάσσονται σε παιδαγωγικές ιστορίες με ηθικό χαρακτήρα και τάση παραδειγματισμού σωστής συμπεριφοράς.
Tip: Σε αυτό το στάδιο το παραμύθι αποκτά θεατρικότητα με αλλαγή στο χρώμα της φωνής, παύσεις και τις απαραίτητες κινήσεις με το σώμα (χέρια, γκριμάτσες). Το περιεχόμενο καλό θα ήταν να είναι ευχάριστο και με ζωντάνια με καθόλου τιμωρητικό, αυστηρό ή φοβιστικό χαρακτήρα για ένα ήρεμο και γαλήνιο ύπνο αποδεσμευμένο από φόβους και άγχη.
Ψυχαναλυτικά, το παραμύθι στο τέλος της ημέρας λειτουργεί ως ανταμοιβή και καλό θα είναι να μην έχει καμία άλλη προέκταση. Είναι η στιγμή της χαλάρωσης και της ήπιας μετάβασης στην ύπνωση. Το κάθε παιδί δέχεται με χαρά τα παραμύθια, γιατί κατανοεί και εκτιμά το βάθος των αισθημάτων του, των ελπίδων και των θλίψεών του. Η σπουδαιότητα που μπορεί να έχει ένα παραμύθι σε κάποιο παιδί σε μια ορισμένη ηλικία εξαρτάται από το επίπεδο της νοητικής του ανάπτυξης και τις συνθήκες ζωής που επικρατούν την δεδομένη στιγμή. Εκτός από την συναισθηματική ωρίμανση που προσφέρει η αφήγηση ενός παραμυθιού υποσυνείδητα καταγράφονται εκφράσεις και τρόποι διατύπωσης που τα ακόλουθα χρόνια θα αποβούν καθοριστικοί για το γλωσσικό πλούτο του παιδιού.
Ανεξάρτητα με το τι θα επιλεγεί από τη μητέρα για να αποκοιμίσει το παιδί της , εκείνο που είναι ζωτικής σημασίας είναι η τυπικότητα της συνήθειαςκαι η σωματική επαφή.Είναι η στιγμή όπου παιδί και ενήλικας ενώνονται ως ένα μέσα σε μια ονειρική ατμόσφαιρα στοργής και αποδοχής. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται το χτίσιμο της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και εντείνεται η προσμονή του παιδιούγια τη βραδινή του συνήθεια. Τέλος, αυτό που αναμφισβήτητα επισφραγίζει τη διαδικασία του ύπνου είναι το γλυκό «φιλί τηςκαληνύχτας» από τους γονείς.
Tip: Η ζωή ξεκινά με το γλυκό νανούρισμα και συνεχίζεται με φανταστικά παραμύθια που σημασία δεν έχει ο τελικός θρίαμβος της αρετής, αλλά η ταύτιση των παιδιών με τους ήρωες. Μέσα από εσωτερικές δοκιμασίες, υποσυνείδητες μάχες και διαφόρου τύπου συναισθηματικές καταστάσεις εδραιώνονται οι ηθικές αξίες και έννοιες.
Παραμυθένια νανουρίσματα και όνειρα γλυκά….
Για περισσότερες πληροφορίες και για επικοινωνία με την Ψυχολόγο–Λογοθεραπεύτρια, Νικολοπούλου Έφη, πατήστε εδώ
