πολύ Archives

Έχετε παρατηρήσει ότι ακόμη και οι άνθρωποι που κατά τ’ άλλα έχουν «σπουδάσει» την ελληνική γλώσσα (συμπεριλαμβάνω και εμένα στη διαπίστωση) τείνουν να τη χρησιμοποιούν λανθασμένα ή να διαιωνίζουν λάθη άλλων;

Κι όμως, επειδή ουδείς αναμάρτητος συγκέντρωσα μερικά από τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε και ξεκαθαρίζω, μετά από έρευνα στο διαδίκτυο, ποια τελικά είναι η γραφή που έχει επικρατήσει και σε ποιον κανόνα βασίζεται.

1.Καταρχάς (και ξεκινώ επίτηδες από αυτό) πρέπει να εξηγήσουμε τη διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο καταρχάς (ή κατ’ αρχάς) και καταρχήν (ή κατ’ αρχήν). Οι δύο αυτές λέξεις δεν είναι συνώνυμες. Εννοιολογικά η λέξη καταρχάς (ή κατ’ αρχάς) σημαίνει αρχικώς/ στην αρχή, ενώ η λέξη καταρχήν (ή κατ’ αρχήν) σημαίνει κατά βάση/ κατά κανόνα/ in principio.

2.Τα αρχαιόκλιτα ουσιαστικά σε –υς σχηματίζουν τον πληθυντικό σε –ύες.

Ο μυς – οι μύες

Και αιτιατική πληθυντικού: οι μύες – τους μυς

3. Πολύ ή πολλή;

Όταν το πολύ προσδιορίζει επίθετο λαμβάνεται ως επίρρημα και είναι άκλιτο, δηλαδή:

Πολύ καλός ζωγράφος

Πολύ μεγαλύτερο κόστος

Ενώ όταν προσδιορίζει ουσιαστικό λαμβάνεται ως επίθετο και συμφωνεί σε πτώση και αριθμό με το ουσιαστικό που προσδιορίζει

Πολλή αγάπη

Πολύς κόσμος

Πολύ κρύο – αλλά πολλή ζέστη

4. Ποια επιρρήματα γράφονται με δύο λέξεις και ποια με μία;

Με περισσότερες από δύο γράφονται τα εξής: κατά λάθος, κατά τύχη, εν γένει, εν μέρει, εν τω μεταξύ, κατά βάθος.

Μονολεκτικά γράφονται οι: απαρχής, εξαρχής, εξάλλου, αφενός, αφετέρου, κατεξοχήν, προπάντων.

5. Ψηλός ή υψηλός;

Το επίθετο υψηλός χρησιμοποιείται πάντοτε μεταφορικά, ενώ το επίθετο ψηλός πάντοτε κυριολεκτικά.

Λέμε: υψηλά ιδανικά – αλλά: ψηλό αγόρι

6. Εταιρεία ή εταιρία;

Παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια πολλοί συνηθίζουν να γράφουν την εταιρεία με “ι”, η σωστή γραφή είναι με “ει”. Η λέξη προέρχεται από το αρχαίο ετερείος, δηλαδή εταίρος> εταιρείος> εταιρεία (για λόγους ηλεκτρονικής ευκολίας έχω γράψει τις λέξεις χωρίς πνεύματα και δασεία εκεί που στην πραγματικότητα χρειάζονταν. Ας μου επιτραπεί αυτή η δυνατότητα).

7. Συμπλεκτικά και διαζευκτικά γράφονται χωρίς κόμματα ανάμεσά τους.

Δηλαδή:

Είτε… είτε….

Ή… ή…

Μηδέ… ουδέ…

Ούτε… ούτε…

… και…

8. Επικεφαλής

Ενώ θεωρείται επίρρημα, στις πλείστες των περιπτώσεων χρησιμοποιείται ως άκλιτο ουσιαστικό.

Π.χ. Ο δημοσιογράφος μίλησε με τον επικεφαλής της ομάδας δράσης για την πράσινη ανάπτυξη.

Featured image: freepik.com/ @freepik

Πήγατε για ένα ποτό μετά το γραφείο και συνειδητοποιήσατε πως δεν θα οδηγήσετε για να επιστρέψετε σπίτι, και μιας και πετύχατε την happy hour στο αγαπημένο σας στέκι, είναι μια καλή ευκαιρία να το ρίξετε έξω. Και γιατί όχι άλλωστε; Αλλά η συχνή (και καθημερινή για πολλούς) κατανάλωση αλκοόλ, επιφέρει κάτι παραπάνω από απλά πρόστιμα στο αλκοτέστ.

1. Σίγουρα, το αλκοόλ, θα σας κάνει να αισθανθείτε καλά στην αρχή. Αλλά καθώς το σώμα σας καταστρέφει τις χημικές ουσίες που βρίσκονται μέσα σ’αυτό, η ισορροπία των νευροδιαβιβαστών που σταθεροποιούν τη διάθεση του εγκεφάλου σας μπορεί να διαταραχθεί. Βραχυπρόθεσμα, αυτό μπορεί να αλλάξει τη διάθεσή σας. Και με την πάροδο του χρόνου προκαλεί συρρίκνωση των εγκεφαλικών σας κυττάρων – κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όπως η κατάθλιψη.

2. Ένας από τους απλούστερους τρόπους για να διατηρήσετε το βάρος σας υπό έλεγχο είναι με το να μην πίνετε πολύ. Μελέτες δείχνουν ότι η πρόσληψη αλκοόλ μπορεί να αποτελέσει παράγοντα για την εμφάνιση παχυσαρκίας, ειδικά όταν καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες. Γιατί; Η απάντηση είναι επειδή το αλκοόλ περιέχει πολλές θερμίδες. Γι’αυτό το λόγο και απαγορεύεται στις δίαιτες. Επιπλέον, όσο περισσότερο πίνετε, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να καταναλώσετε περισσότερο φαγητό σε σύγκριση με όταν είσαστε νηφάλιοι.

3. Όταν διαταράσσονται οι νευροδιαβιβαστές δεν επηρεάζεται μόνο η διάθεσή μας. Μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια βραχυπρόθεσμης μνήμης και σε μακροχρόνια γνωστικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας, προειδοποιούν οι εμπειρογνώμονες. Μια γαλλική μελέτη που εξέτασε περισσότερα από 1 εκατομμύριο ενήλικες διαπίστωσε ότι, μεταξύ των 57.000 περιπτώσεων άνοιας που άρχισαν νωρίς, σχεδόν το 60% σχετίζονταν με χρόνια μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ.

4. Με την πάροδο του χρόνου, η βαριά κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει την αδυναμία και τη χαλάρωση του καρδιακού μυ. Αυτή η κατάσταση, που ονομάζεται αλκοολική καρδιομυοπάθεια, καθιστά πιο δύσκολο στην καρδιά σας να αντλεί με φρέσκο οξυγονωμένο αίμα σε όλο το σώμα σας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στα πόδια και ακανόνιστο καρδιακό παλμό.

5. Είναι η δουλειά του ήπατος να μεταβολίζει τα θρεπτικά συστατικά από τα πράγματα που τρώμε και πίνουμε. Αλλά με την υπερβολική κατανάλωση αυτό που πετυχαίνουμε είναι την υπερφόρτωσή του, προκαλώντας πλεονάζον λίπος. Αυτό το λίπος αποθηκεύεται στα ηπατικά κύτταρα, όπου συσσωρεύεται και σχηματίζει λιπώδη ηπατική νόσο. Όλα αυτά τα επιπλέον λίπη μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο για επιβλαβείς φλεγμονώδεις καταστάσεις όπως η αλκοολική ηπατίτιδα. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κίρρωση, όπου πλέον το συκώτι μας δεν είναι σε θέση να κάνει τη δουλειά του και στην πραγματικότητα αρχίζει να χειροτερεύει.

πολύ

ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ;