Αναβλητικός στην πράξη είναι αυτός που μεταφέρει σε άλλους χρόνους ή αδιόρατα στο μέλλον εργασίες και άλλες υποχρεώσεις που πρέπει να κάνει τώρα. Αυτή η στάση του, μοιραία, δημιουργεί προβλήματα και δυσφορία, τόσο στους άλλους, όσο και στον ίδιο.
Μεταθέτοντας διαρκώς για αργότερα κάποιες υποχρεώσεις μας, το μόνο που καταφέρνουμε είναι να γεμίσουμε τον εαυτό μας από άγχος και εσωτερική αρνητική στάση όσον αφορά τον τρόπο που βλέπουμε την ζωή. Ένας αναβλητικός γίνεται αναξιόπιστος στις σχέσεις του, στην δουλειά του και στους ανθρώπους που είναι γύρω του.
Γιατί όμως κάποιος καταλήγει να είναι αναβλητικός; Η απάντηση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Τι κρύβεται πίσω από τις διαρκείς αναβολές;
Η αναβλητικότητα πολλές φορές ξεκινά από την παιδική ακόμη ηλικία όταν έντονα παρεμβατικοί γονείς δεν αφήνουν το παιδί να γίνει πιο ενεργητικό και να πάρει πρωτοβουλίες.
Στην περίπτωση των ενηλίκων, ένας από τους κύριους λόγους είναι ότι το άτομο έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση και θεωρεί ότι δεν μπορεί να τα καταφέρει ή αντίθετα αν καταφέρει να πιάσει τον στόχο του, νομίζει ότι θα γεμίσει υποχρεώσεις και συνεχείς δεσμεύσεις.
Ένας ακόμη λόγος για την παραπομπή των υποχρεώσεων στο μέλλον είναι ότι το άτομο θεωρεί ότι δεν έχει καλή συναισθηματική κατάσταση. Οι άνθρωποι νομίζουν ότι αργότερα θα έχουν περισσότερη διάθεση για να πραγματοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους. Η καθυστέρηση αυτή, όμως, λειτουργεί ως άλλο μπούμερανγκ, αφού τελικά προκαλεί πολύ αρνητικά συναισθήματα, άγχος και έντονη πίεση.
Επιπλέον, όσοι φοβούνται ότι θα αποτύχουν στις διάφορες δράσεις τους προετοιμάζουν τον εαυτό τους για το ενδεχόμενο αυτό. Οι αναβλητικοί λένε ότι δεν είχαν αρκετό χρόνο για να κάνουν την εργασία τους, δικαιολογώντας έτσι τον εαυτό τους. Επίσης, αντιπαθούν τις δεσμεύσεις γιατί δεν θέλουν να βρίσκονται σε συναισθηματική πίεση. Πολλοί άνθρωποι για να μην ξεφύγουν από τη ζώνη βολής τους διαλέγουν τον εύκολο δρόμο από τον δύσκολο. Αυτούς θα μπορούσαμε να τους χαρακτηρίσουμε ως αναβλητικούς.
Ξεπερνιέται η αναβλητικότητα; Θεωρώ πως οι σύγχρονες ψυχοθεραπείες, ειδικότερα η γνωσιακή- συμπεριφορική, μπορούν να τροποποιήσουν αυτή την συμπεριφορά. Ένας βασικός τρόπος για να ξεπεραστεί η αναβλητικότητα είναι η δημιουργία ημερολογίου και γραπτής λίστας των υποχρεώσεων που έχει το άτομο. Είναι άλλο να βλέπεις γραμμένες τις υποχρεώσεις σου και άλλο να μπερδεύονται στο κεφάλι σου χωρίς να μπορείς να βάλεις μία σειρά.
Μια άλλη λύση για να ξεπεράσεις την αναβλητικότητα είναι να προσπαθείς να είσαι συνεπής στις υποχρεώσεις σου. Αν αυτές είναι πολλές, να θυμάσαι ότι δεν χρειάζεται να καταπιαστείς με όλες μαζί και να μπερδευτείς. Ιεράρχησέ τες και δεσμεύσου ότι θα φέρεις εις πέρας τουλάχιστον όσες πραγματικά επείγουν. Θα διαπιστώσεις ότι δεν έχουν όλες οι υποχρεώσεις την ίδια βαρύτητα και δεν δημιουργούν όλες το ίδιο άγχος. Μην διστάζεις να ζητήσεις βοήθεια από ανθρώπους που είναι έτοιμοι να την προσφέρουν και βέβαια δώσε μια ανταμοιβή στον εαυτό σου κάθε φορά που καταφέρνεις κάτι. Δεν πρέπει να κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας. Όλοι μπορούμε να καταφέρουμε αυτά για τα οποία έχουμε εκπαιδευτεί και αυτά για τα οποία έχουμε γνώση. Δεν κάνουν όλοι για όλα.
από τον Στάθη Μπαρτζώκα-Ψυχίατρο, ο οποίος αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών, εκπαιδεύτηκε στην Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία (Νοσοκομείο Αιγινήτειο) και στη Νευρολογία (Πολυκλινική Αθηνών), ενώ πήρε την ειδικότητα της ψυχιατρικής στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. Έχει συμμετάσχει σε περισσότερα από 100 συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σήμερα διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο Κολωνάκι αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά πληθώρα περιστατικών με κυριότερα αυτά που σχετίζονται με την κατάθλιψη.