συναισθήματα

από την Έρη Πιπεράκη – Κλινική Ψυχολόγο και Ειδική Παιδαγωγό*

Αναλογιστείτε ποια φράση θα χρησιμοποιούσατε για να καθησυχάσετε ένα παιδί όταν σας λέει ότι φοβάται: «Μη φοβάσαι εσύ είσαι δυνατός/η και μπορείς να τ’ αντιμετωπίσεις όλα» ή «Θέλεις να βρούμε μαζί τι είναι αυτό που σε κάνει να φοβάσαι και να το αντιμετωπίσουμε;»

Αρκετοί γονείς επιλέγουν την πρώτη φράση, θεωρώντας ότι η σιγουριά στην έκφρασή τους ηρεμεί το παιδί και του δίνει δύναμη, ενώ αν επιλέξουν τη δεύτερη φράση και προκαλέσουν το παιδί να μιλήσει περισσότερο γι’ αυτό που το φοβίζει, θα ενισχύσουν το φόβο του. Θεωρούν ότι είναι καλύτερα να υποτιμήσουν την ένταση του συναισθήματος, ώστε να μειώσουν την επίδραση που έχει στο παιδί κι έτσι να το εξαφανίσουν.

Παρ’ όλα αυτά, το συναίσθημα του φόβου υπάρχει, είναι μέρος της φυσιολογικής εξέλιξης των ζωντανών οργανισμών και μας συνοδεύει σ’ όλη μας τη ζωή, αφού όχι μόνο μας προστατεύει από δυσάρεστες καταστάσεις, αλλά μας βοηθάει ν’ αναπτύξουμε σταδιακά το συναίσθημα της ασφάλειας. Οι φόβοι των παιδιών, είναι φυσιολογικές αντιδράσεις σε γεγονότα που αισθάνονται ότι απειλούν την προσωπική τους ασφάλεια και τα κάνουν να βιώνουν διάφορα σωματικά συμπτώματα όπως ταχυκαρδία, στομαχικές ενοχλήσεις, εφίδρωση κ.ά. Οι φόβοι αυτοί, έρχονται και παρέρχονται καθώς αυτά μεγαλώνουν – συνήθως μέχρι τα 10-12 έτη οι παιδικοί φόβοι ξεπερνιούνται – αλλά η σοβαρότητά τους κρίνεται από τις συνέπειες που έχουν στην καθημερινότητα του κάθε παιδιού. Η ανάπτυξη των φόβων, επηρεάζεται από την ιδιοσυγκρασία του παιδιού αλλά και από τις περιβαλλοντικές συνθήκες και τις εμπειρίες που βιώνει. Στη σύγχρονη εποχή, που χαρακτηρίζεται από γενικότερη ανασφάλεια, οι φόβοι των παιδιών – και όχι μόνο – έχουν περισσότερες πιθανότητες να εξελιχθούν σε άγχος και αβεβαιότητα σχετικά με την ικανότητά τους ν’ ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση καταστάσεων που προκαλούν φόβο και όχι η αποφυγή τους, είναι αυτή που κάνει ένα άτομο να αισθανθεί ασφαλές και έτοιμο ν’ αντιμετωπίσει τις διάφορες προκλήσεις. Το μυστικό είναι: «γνωρίζω τους φόβους μου και μαθαίνω να τους αντιμετωπίζω». Αυτό πρέπει να ξεκινά από πολύ μικρή ηλικία, ώστε τα παιδιά να καταλάβουν ότι υπάρχουν τρόποι να χειριστούν καταστάσεις που τους τρομάζουν και ότι είναι ικανά να κυριαρχήσουν τους φόβους τους.

Το συναίσθημα του φόβου αντανακλάται τόσο με ψυχολογικές όσο και με σωματικές αντιδράσεις. Υπάρχουν καταστάσεις όπου εκφράζεται άμεσα, τόσο από παιδιά όσο και από ενήλικες, αλλά υπάρχουν και καταστάσεις όπου σωματοποιείται ή/και εκφράζεται μέσα από συναισθήματα θυμού ή λύπης. Το βέβαιο είναι ότι φόβος υπάρχει πάντα στις μεταβατικές καταστάσεις, όταν κάτι τελειώνει ή πρόκειται να τελειώσει και ν’ αρχίσει κάτι άλλο που μας είναι άγνωστο.

Φανταστείτε λοιπόν πόσες τέτοιες καταστάσεις βιώνει ένα παιδί κατά την διάρκεια της ανάπτυξης του σ’ έναν ενήλικα, που είναι απαραίτητο να έχει οπλιστεί με όλα τα εφόδια για να συνεχίσει ν’ αντιμετωπίζει τέτοιες μεταβατικές καταστάσεις αποτελεσματικά.

Ποια είναι όμως η πορεία που ακολουθεί η ανάπτυξη των φόβων κατά την παιδική ηλικία;

Μέχρι τον 7ο μήνα, το βρέφος δεν ανησυχεί όταν βρίσκεται με αγνώστους, αλλά μετά, αρχίζει σταδιακά να έχει αντιδράσεις που μπορούν να χαρακτηριστούν συνειδητός φόβος, αφού βλέπουμε ότι αντιδρά με διαφορετικό τρόπο απέναντι σε οικεία και μη οικεία πρόσωπα και γενικά σε κάτι πρωτόγνωρο και άγνωστο. Διανύοντας το 2ο χρόνο της ζωής του, αρχίζει να καταλαβαίνει ότι ενώ υπάρχουν πράγματα που μπορεί να ελέγξει π.χ κτυπά το τύμπανο και ακούγεται δυνατός ήχος, υπάρχουν κάποια άλλα που συμβαίνουν ξαφνικά χωρίς να τα έχει προκαλέσει π.χ ο θόρυβος από μια βροντή. Άρα ποιος ξέρει τι μπορεί να συμβεί ξαφνικά χωρίς να μπορεί να το ελέγξει;

Από τη στιγμή που κάθε παιδί καταλαβαίνει ότι μπορεί να κάνει πράγματα μόνο του, αρχίζει ν’ απομακρύνεται από τους γονείς του. Όμως συνυπάρχει η ανάγκη του για προστασία και ασφάλεια, που το οδηγεί στην αναζήτηση της επιβεβαίωσης ότι οι γονείς είναι εκεί. Πόσες φορές δεν έχουμε δει παιδιά να παίζουν και να γυρνούν το κεφάλι, μόνο και μόνο για να επιβεβαιώσουν ότι οι γονείς είναι κάπου εκεί κοντά. Αν δεν παίρνουν αυτή την επιβεβαίωση, τα παιδιά θ’ αναπτύξουν έντονα το φόβο ότι θα τα εγκαταλείψουν. Ο φόβος αυτός ενισχύεται και από την αντίδραση του παιδιού στις επιθυμίες των γονέων, γύρω στο 3ο έτος της ηλικίας του, όπου ταυτόχρονα δημιουργείται ο φόβος ότι οι γονείς θα θυμώσουν και θα το εγκαταλείψουν. Έτσι αρχίζει ο φόβος για τον ύπνο, αφού θεωρεί ότι τότε οι γονείς μπορεί να φύγουν και να ή ο φόβος για τον παιδικό σταθμό αφού θεωρεί ότι θα τ’ αφήσουν εκεί και δεν θα επιστρέψουν.

Το παιδί συνειδητοποιεί τους κινδύνους του περιβάλλοντος γύρω στην ηλικία των 4ων ετών. Έτσι αρχίζει να διστάζει να κάνει πράγματα που μέχρι πριν λίγο καιρό τα έκανε πχ δεν θέλει να βουτήξει στο νερό και στέκεται διστακτικά στην άκρη ενώ το προηγούμενο καλοκαίρι του άρεσε και το χαιρόταν. Οι φόβοι του γίνονται απροσδιόριστοι, φόβος για το σκοτάδι, για τους γιατρούς, για τους ασυνήθιστους θορύβους, για τις αρρώστιες, για τα έντομα αφού μέχρι την ηλικία των 7 ετών δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει αιτιακές σχέσεις.

Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;

Βασική αρχή είναι ν’ αναπτύξουν τα παιδιά δεξιότητες, με τις οποίες ν’ αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά καταστάσεις που τους προξενούν φόβο. Φυσικά για ν’ αναπτύξουν αυτές τις δεξιότητες, πρέπει να τους δώσουμε την ευκαιρία να δοκιμαστούν και να νιώσουν ότι ξεπερνούν τους φόβους τους.
•Απαραίτητη είναι η δημιουργία κλίματος ασφάλειας, μέσα στο οποίο τα παιδιά θα βιώσουν ότι οι γονείς είναι σταθερές φιγούρες και δεν θα τα εγκαταλείψουν παρ’ όλες τις αντιπαραθέσεις που μπορεί να έχουν μεταξύ τους.
•Σ’ ένα τέτοιο κλίμα ασφάλειας, καθορίστε μαζί με το παιδί μικρούς στόχους και βήματα για την αντιμετώπιση των φόβων του και ενισχύστε το να γνωρίσει σταδιακά το φοβικό αντικείμενο (να το πλησιάσετε μαζί, να ζωγραφίσετε το τέρας που φοβάται, να παίξετε μαζί του το κακό το δράκο, να προχωρήσετε μαζί στο σκοτεινό διάδρομο μέχρι το δωμάτιό του αλλά ν’ ανάψει μόνο του το φως για να καταλάβει ότι υπάρχουν λύσεις).
•Αναγνωρίστε και ονομάστε το φόβο του και μην τον υποτιμάτε, εμφανίζοντας ως ακίνδυνο το περιεχόμενο του φόβου του, γιατί μ’ αυτό τον τρόπο όχι μόνο ενισχύετε το έντονο συναίσθημά του, αφού του δείχνετε ότι τελικά φοβάται κάτι τόσο ασήμαντο, αλλά μαθαίνει και να ντρέπεται για τα συναισθήματά του.
•Βοηθήστε το παιδί να εκφράσει λεκτικά τα συναισθήματά του, ώστε μαζί να συζητήσετε τι άλλο θα μπορούσε να κάνει για ν’ αντιμετωπίσει αυτό που φοβάται.
•Δείξτε ότι κι εσείς φοβάστε και μοιραστείτε τους τρόπους που αντιμετωπίζετε τους φόβους σας. Το παιδί πρέπει να καταλάβει ότι και οι μεγάλοι φοβούνται αλλά παρ’ όλα αυτά τα καταφέρνουν. Άρα δεν είναι κάτι τόσο τραγικό να φοβάται κάποιος.
•Αποφύγετε τους χαρακτηρισμούς «φοβητσιάρης» ή «εύκολα φοβάσαι», αφού έτσι ο φόβος γενικεύεται σε όλες τις καταστάσεις. Αντίθετα δώστε στο παιδί να καταλάβει ότι ο φόβος του συνδέεται με τη συγκεκριμένη κατάσταση.

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι στο αρχικό ερώτημα «ποια φράση θα χρησιμοποιούσατε για να καθησυχάσετε το παιδί σας που φοβάται», η αντίδραση των γονιών που βοηθά το παιδί να καταλάβει ότι παίρνουμε στα σοβαρά τα συναισθήματά του και ότι θα σταθούμε δίπλα του, αφού υπάρχει τρόπος να κυριαρχήσει τους φόβους του, είναι αυτή που σταδιακά θα το οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πάντα θα υπάρχουν πράγματα που φοβόμαστε αλλά έχουμε και τα όπλα να τα αντιμετωπίσουμε.

*Για περισσότερες πληροφορίες για την κα Πιπεράκη, πατήστε εδώ

Γράφει η Δήμητρα Βαΐτσου

Πως νιώθουν τα παιδιά όταν μία νέα γυναίκα έρχεται στην οικογένεια;

Είναι πολύ υποκειμενικός ο τρόπος που εκδηλώνουν τα παιδιά την διάθεση τους, τα συναισθήματα τους απέναντι σ’ αυτή την γυναίκα. Σε κάθε ηλικιακή φάση πάντως υπάρχουν και διαφορετικές εκδηλώσεις. Σαφώς παίζει ρόλο η προετοιμασία του πατέρα προς τα παιδιά πριν παντρευτεί δεύτερη φορά, αρκετή συζήτηση και αρκετή υπομονή από την πλευρά του. Είναι μία ιδιαίτερη αλλά όχι δύσκολη κατάσταση, με κατάλληλους χειρισμούς επιμονή και συνέπεια η σχέση αυτή μπορεί να εξελιχθεί αρκετά ομαλά.
Τα παιδιά που ζουν με τον πατέρα είτε λόγω διαζυγίου, είτε λόγω απώλειας (θανάτου) αρχικά φοβούνται κάθε φορά που ο πατέρας τους μπορεί να βγαίνει έξω και ειδικά τον πρώτο καιρό που ακολουθούν αρκετά ραντεβού με την νέα σύντροφο.

*Στις πολύ μικρές ηλικίες τα παιδιά δεν έχουν την αίσθηση του χρόνου και δεν καταλαβαίνουν το πότε ή αν θα ξαναγυρίσει ο πατέρας τους.

*Τα μεγαλύτερα παιδιά βιώνουν και αυτά τις ίδιες αγωνίες αλλά σε ένα πιο συνειδητό επίπεδο. Η αναχώρηση του πατέρα μπορεί να αναβιώσει παλιότερα συναισθήματα στο παιδί, εγκατάλειψης και απώλειας. Ο Τζ. αναφέρει: «Τις πρώτες ημέρες του διαζυγίου των γονιών μου –ήμουν γύρω στα δώδεκα- ο πατέρας μου συχνά είχε μία γυναίκα, που έμενε σπίτι του όλη την νύχτα και την έβλεπα όταν την επισκεπτόμουν. Η παρουσία μου εκεί δεν τον εμπόδιζε. Έτσι, το πρωί τρύπωνα στην κρεβατοκάμαρα του πατέρα μου, κοίταζα την γυναίκα που ήταν ξαπλωμένη δίπλα του και έλεγα «Γεια, πως σε λένε;». Εκείνη μου έλεγε το όνομα της. Τότε εγώ παρατηρούσα: «Α, την προηγούμενη εβδομάδα την έλεγαν Μαίρη». Αυτό συνήθως είχε ως αποτέλεσμα να φεύγει η γυναίκα άρον-άρον έτσι είχα τον πατέρα μου όλο δικό μου. Ο μπαμπάς σύντομα κατάλαβε ότι, όταν τον επισκεπτόμουν, δεν ήταν προς το συμφέρον του να έχει καλεσμένη για όλη την νύχτα».

Η νέα γυναίκα –μητριά- που έρχεται να αφομοιωθεί στην νέα σύνθεση της οικογένειας υπάρχουν φορές που μπορεί να απογοητεύεται, να στεναχωριέται, να απελπίζεται για το πως είναι να χειριστεί την συμπεριφορά των παιδιών του συζύγου της. Με ασυνείδητο τρόπο τα παιδιά λειτουργούν και ως φροντιστές των γονέων τους δηλαδή τσεκάρουν και τεστάρουν τις αντοχές, την διαθεσιμότητα της νέας αυτής γυναίκας. Με κάποιον τρόπο την ωθούν να περνά κάποιες δοκιμασίες (όπως κάνουν και με τα παιχνίδια τους) για να δώσουν στο τέλος το τελικό τους οκ. Όταν ο αρχικός γάμος των γονέων ενός παιδιού πάψει να υπάρχει είτε από κάποιο διαζύγιο είτε απώλειας, το παιδί συνήθως κυριαρχεί επάνω στον έναν κυρίως γονέα και εναποθέτει σ’ εκείνον αρκετά πράγματα με συνέπεια αυτό αργότερα στην είσοδο ενός νέου συντρόφου να εκδηλώνονται συμπεριφορές απέχθειας, άρνησης, θυμού, ζήλιας. Ένα τετράχρονο αγόρι στον γάμο του πατέρα του και της μητριάς του έγραψε ένα γράμμα στον Θεό: «Αγαπητέ Θεέ, πήγα στον γάμο και τους είδα να φιλιούνται μέσα στην εκκλησία. Είναι σωστό αυτό; Νέιλ» (Eric Marshal – Stuart Hample)

Πως να χειριστεί η νέα γυναίκα την αρνητική στάση των παιδιών;
Όταν ο πατέρας ξαναπαντρεύεται (τι να δίνεται προσοχή):
1. Το παιδί να μην νιώσει τον γάμο ως απειλή.
2. Να μην αισθανθεί ανταγωνιστικά προς τον σύντροφο του πατέρα ή της μητέρας του, προσπαθώντας να διεκδικήσει την αγάπη του γονιού του.
3. Παύει να διατηρεί την ενδόμυχη ελπίδα που έτρεφε μετά τον χωρισμό των γονιών του ότι κάποια στιγμή θα γίνει επανασύνδεση.
Τι μπορεί να κάνει η νέα σύντροφος:
1. Η νέα σύντροφος επωμίζεται ένα δύσκολο ρόλο πρέπει να αντιμετωπίσει την επιφυλακτικότητα του παιδιού.
2. Όταν το νέο ζευγάρι αποκτήσει παιδί πολύ άμεσα οι δυσκολίες μπορεί και να μην λείψουν, οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, χρειάζεται προσοχή και ωριμότητα για να μην πληγωθεί το παιδί. (Καππάτου Α. 1999)
Τι είναι χρήσιμο να αποφευχθεί:
1. Να είναι ιδιαίτερα επιεικής με το παιδί του συντρόφου τους..
2. Να παρεμποδίζουν την σχέση του παιδιού με το φυσικό γονιό.
3. Να αλλάζουν συμπεριφορά όταν αποκτούν δικό τους παιδί.
4. Να λένε: «αν ήμουν η μητέρα σου ή ο πατέρας σου θα έκανα αυτό, ή θα το έκανα αλλιώς…»
5. Να συγκρίνουν την συμπεριφορά του ή τις επιδόσεις του στο σχολείο με εκείνες του δικού τους παιδιού (εάν υπάρχει).
Οτιδήποτε την απασχολεί, την προβληματίζει είναι χρήσιμο να το μοιράζεται με τον σύντροφο της και από κοινού να ορίζουν το πως θα το χειριστούν Εάν νιώθει η ίδια εισβολέας στην ζωή τους ή ότι ήρθε για να αντικαταστήσει κάτι, ε, τότε μ’ αυτό το στοιχείο θα συστηθεί στα παιδιά και εκείνα θα της φερθούν αντίστοιχα. Οι στέρεες βάσεις θα έχουν τοποθετηθεί αρκετά πριν επέλθει ο γάμος, σ’ εκείνο το διάστημα λοιπόν έχουν όλο τον χρόνο να γνωριστούν, να μιλήσουν για τους εαυτούς της, εκείνη ως ενήλικη να ακούσει –ακόμα και να δεχθεί κάποιες φορές- τις άμυνες των/του παιδιού/ων και να προσπαθήσουν να κάνουν γέφυρες μαζί τους. Χρειάζεται να έχει ξεκαθαρίσει μέσα της την θέση και την ύπαρξη σ’ αυτή την νέα της οικογένεια και αυτό να το στηρίζει δυναμικά. Σαφώς και θα υπάρξουν φάσεις δύσκολες αλλά ανάλογα την ηλικία του παιδιού και τα βιώματα του εάν προκύπτει κάτι που την ίδια την δυσκολεύει να το χειριστεί χρήσιμο και ωφέλιμο είναι να μιλήσει σε εκείνον, (σύζυγο) σε ανθρώπους που είναι ειδικοί σε ζητήματα παιδιών για να βοηθήσει καταρχήν η ίδια την θέση της, αλλά και την ομαλότερη επαφή και επικοινωνία με το παιδί.
Ο ρόλος του πατέρα
Ίσως είναι από τους πιο δύσκολους με πολύ δουλειά ρόλος. Χρειάζεται να προετοιμάσει και να διαχειριστεί οτιδήποτε γίνεται στο σπιτικό του. Καταρχήν τον εαυτό του, τα παιδιά του, τους οικείους του, την νέα του σύντροφο. Οι ποιο συνηθισμένες «νάρκες» στα θεμέλια μίας σχέσης είναι οι απόλυτα κατηγορηματικές δηλώσεις, όπως «Έτσι, είμαι εγώ μην προσπαθήσεις να με αλλάξεις». Ένα πρόσωπο που δηλώνει κατηγορηματικά «Αυτή είναι η μητριά σου, είτε το θέλεις είτε όχι…» όπως καταλαβαίνουμε μόνο αρνητικές συνέπειες μπορεί να επιφέρει.
Όταν απευθύνονται ταυτόχρονα στον πατέρα/ σύζυγο το παιδί και η νέα του γυναίκα σε ποιον «πρέπει» να απαντήσει πρώτα; Η απάντηση ιδίως τον πρώτο καιρό όντως μπορεί να δώσει λαβή για καβγάδες. Ούτως η άλλος σε κάποιον θα χρειαστεί να απαντήσει πρώτα. Με ευλυγισία με εύστοχο χιούμορ εάν ο πατέρας απαντήσει στην γυναίκα του, μπορεί χαριτολογώντας να ικετεύσει για έλεος, ή μπορεί να ακολουθήσει την προσέγγιση ότι έχει μόνο δύο αφτιά και ένα μυαλό, ότι οι ενήλικοι προηγούνται και ότι κανείς δεν διακόπτει τον άλλον. Βεβαίως χρειάζεται αυτό να αλλάζει σειρά κάποιες φορές, διότι το παιδί εύκολα μπορεί να νιώσει απορριπτέο. Ακόμα και τα παιδιά οφείλουν να δεχτούν, να μάθουν ότι σ’ αυτόν τον κοινό χώρο όπου ζουν όλοι υπάρχει και ένα άλλο μέλος που θα το σεβαστούν όπως τον πατέρα τους και θα μοιράζονται μαζί του πράγματα, σκέψεις όταν εκείνα νιώσουν έτοιμα. Εάν υπάρχει ένα παιδί η δυαδική σχέση και η έντονη προσκόλληση και αποκλειστικότητα παύει να υπάρχει, η δυναμική της οικογένειας χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί με νέους κανόνες και όρια. Αρκεί αυτά να μην εξοστρακίσουν την βασική καθημερινότητα των συνηθειών που έχει το παιδί. Τα παιδιά από τον προηγούμενο γάμο αντιμετωπίζουν δυσκολίες και οι γονείς είναι να παρατηρούν και να σέβονται αυτή τους την δυσκολία της νέας πραγματικότητας. Μία νέα σχέση ή ένας δεύτερος γάμος είναι μία δύσκολη κατάσταση που είναι να αντιμετωπίσουν τα παιδιά έπειτα από εκείνη του διαζυγίου των γονιών του. Αυτή η αλλαγή για όλους έχει ένα ρίσκο για τα παιδιά αλλά και για τους νέους συντρόφους. (Καππάτου Α. 1999).
Είναι σημαντικό να αναφερθεί την προσοχή που είναι να δίνει ο γονέας όταν έχει γιο στην εφηβεία και ιδίως στην φάση προς την μετεφηβεία. Εάν η νέα σύζυγος χρονικά ή ηλικιακά είναι περισσότερο κοντά στον νεαρό γιο σε κάποιες τέτοιες περιπτώσεις όπως αρκετές φορές γίνεται μπορεί υπάρχουν κρυφές συγκρούσεις, μυστικά, θυμοί, άρνηση ιδίως από την πλευρά του νέου. Επειδή σχεδόν τίποτα δεν μπορούμε να προκαθορίσουμε και να προβλέψουμε μπορούμε να είμαστε έτοιμοι για όλα και στην αντίστοιχη φάση απλά να είμαστε έτοιμοι για το πως θα το χειριστούμε. Οι άνθρωποι προχωρούν, εξελίσσονται, ωριμάζουν σ’ όλη την πορεία της ζωής τους. Η σύζευξη ενός δεύτερου γάμου είναι προχώρημα και για τον πατέρα και για το παιδί αλλά και για την νέα μητέρα.

Η Δήμητρα Βαΐτσου είναι  Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας BSc και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία και συνεργάζεται με το  doctoranytime.gr , που σας εξασφαλίζει μια πιο εύκολη καθημερινότητα για τη φροντίδα της υγείας σας, καθώς:
– Βρίσκετε τον κατάλληλο γιατρό αξιολογώντας πληροφορίες όπως βιογραφικό, εμπειρία, εξειδίκευση, κόστος επίσκεψης, αξιολόγηση άλλων ασθενών κ.α.
– Κλείνετε το ραντεβού σας δωρεάν & online οποιαδήποτε στιγμή και σε λιγότερο από 1΄
– Έχετε τον πλήρη έλεγχο της παρακολούθησης της υγείας σας, διατηρώντας το ιατρικό ιστορικό σας στην προσωπική σας σελίδα!

Σοφία Τσιώρη και Ιωάννα Κορδαλή

από τη Σοφία Τσιώρη-Ψυχολόγο*

«Ξάπλωσα και τον περίμενα. Κοιτούσα το ρολόι κι έβαζα στο μυαλό μου στοιχήματα σε πόσα λεπτά θα έρθει να κοιμηθεί δίπλα μου. Τα λεπτά περνούσαν και πλέον έκλειναν τα μάτια μου. Κοιμήθηκα με την ελπίδα να δω το πρόσωπό του δίπλα μου το πρωί. Όμως δεν ήρθε, προτίμησε τον καναπέ μας…»

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο μιας ασθενούς μου. Ο λόγος που είναι ο πρόλογος αυτού του άρθρου είναι γιατί θέλω να επισημάνω την σημασία μικρών απλών πραγμάτων που ζητάμε καθημερινά από τον άνθρωπό μας. Σε μία κοινωνία που όλα και όλοι τρέχουν γύρω μας και ο χρόνος πλέον μας υπενθυμίζει μόνο πόσες ανειλημμένες υποχρεώσεις έχουμε, μας κάνει πολλές φορές να ξεχνάμε τις επιθυμίες και τις ανάγκες του συντρόφου μας. Κάποια στιγμή όμως το «σε ξέχασα» γίνεται «σε έχασα» μέσα στην τυποποιημένη καθημερινότητα που έχει δημιουργήσει το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης. Δεν σταματάει όμως εκεί..Οι σχέσεις με την σειρά τους δείχνουν να χάνουν το χρώμα τους, την έντασή τους, την ομορφιά τους. Παραιτούμαστε πολύ εύκολα ο ένας από τον άλλον μόλις εμφανιστούν οι πρώτοι κακοί οιωνοί στο προσκήνιο. Δεν μένουμε ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες, κυριαρχεί το «εγώ» αντί να δώσουμε μία ευκαιρία στο «εμείς». Φεύγουμε από το συντροφικό κρεβάτι επειδή τσακωθήκαμε και τα εγωιστικά συναισθήματα δίνουν στην σχέση έναν χαρακτήρα πεδίου μάχης.

Τι συμβαίνει? Αγαπάμε επιφανειακά? Τα συναισθήματα είναι μέτρια? Πού είναι όλα τα όμορφα λόγια που λέγαμε στους νεανικούς μας έρωτες? Γιατί δεν λέμε «σ’αγαπάω» την ώρα που ο σύντροφός μας το έχει ανάγκη και προτιμάμε να φερθούμε αλαζονικά? Γιατί δεν πιστεύουμε στο «εμείς»?

Νομίζω ότι σε όλους μας είναι αντιληπτό ότι τα διαζύγια έχουν αυξηθεί ποσοστιαία τις τελευταίες δεκαετίες. Πιο βιαστικές επιλογές? Είμαστε επιπόλαιοι? Ίσως απλά ξεχάσαμε να μιλάμε ο ένας με τον άλλον. Σ’αυτό εδώ ακριβώς το σημείο θα ήθελα να σας δώσω κάποιες συμβουλές για την καλύτερη επικοινωνία σας με τον σύντροφό σας:

* Μιλήστε μεταξύ σας! Παροτρύνετε ο ένας τον άλλον να μιλάτε για τα απλά καθημερινά πράγματα που σας απασχολούν μέχρι και για τους έντονους προβληματισμούς και τις ανησυχίες σας. Είναι πολύ σημαντικό σε μία σχέση να υπάρχει εύφορο έδαφος αμοιβαίας υποστήριξης και κατανόησης.

* Μοιραστείτε στιγμές! Προσπαθήστε να αξιοποιήσετε τον καθημερινό σας χρόνο συντροφικά. Για παράδειγμα, περιμένετε τον άνθρωπό σας να δειπνήσετε μαζί. Πράγματα που μπορεί να είναι «κοινά» μην τα κάνετε «μοναχικά».

* Δώστε χώρο στο διαφορετικό. Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, κουβαλούν τις νοοτροπίες των οικογενειών τους και είναι λογικό να μην συμφωνούν σε όλα. Μην αντιδράτε υπερβολικά, με τσακωμούς που πολλές φορές μένουν ανεξίτηλοι στο μυαλό μας. Aν διαφωνείτε σε κάτι εκφράστε το συναίσθημα που σας προκαλεί αντί να προβείτε σε επικριτικούς χαρακτηρισμούς. Μην ξεχνάτε ότι δεν είστε αντίπαλοι, είστε σύντροφοι και η συμμαχία δύο διαφορετικών ανθρώπων μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα.

* Ερωτευθείτε από την αρχή! Διεκδικήστε ξανά ο ένας τον άλλον με απλές καθημερινές πράξεις. Φλερτάρετε ξανά και χαρίστε σ’εσάς μία δραπέτευση, ίσως μία εκδρομή ή μία νυχτερινή έξοδο που μπορούν να τονώσουν την ερωτική πλευρά της σχέσης σας.

* Κάντε έρωτα! Χαϊδέψτε τον σύντροφό σας, αγκαλιάστε τον και δείξτε του πώς να σας ικανοποιήσει. Πολλά ζευγάρια απομακρύνονται σεξουαλικά επειδή δεν γνωρίζουν ο ένας τα «κουμπιά» του άλλου. Μην ντρέπεστε να τον κατευθύνετε, ίσως και ο ίδιος να το αναζητά. Επίσης, παρουσιάζονται καθημερινά σεξουαλικά προβλήματα όπως στυτικές δυσλειτουργίες, πρόωρη εκσπερμάτιση και μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Μιλήστε ο ένας με τον άλλον, δείξτε κατανόηση κι εφόσον έχετε την θέληση μπορείτε να τα λύσετε με την βοήθεια ειδικών σε θέματα σεξουαλικής υγείας. Το σεξ εξάλλου είναι κάτι που αφορά και τους δυο σας.

* Μην παραμελείτε τον εαυτό σας. Το υγιές «μαζί» μπορεί να δημιουργηθεί μόνο όταν τα «εγώ» και το «εσύ» κρατούν την υγιή ανεξαρτησία τους και δεν παρουσιάζουν εξαρτητικές συμπεριφορές μεταξύ τους. Μην εγκαταλείπετε πράγματα που σας γεμίζουν ατομικά, είτε είναι η δουλειά σας είτε ένα χόμπι. Για να είστε καλά με τον σύντροφό σας πρέπει να είστε εσείς «ΟΚ» με τον εαυτό σας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τα λόγια μίας 92χρονης γυναίκας που είχε στην ζωή της έναν πολύ ευτυχισμένο γάμο. «Δεν θυμάμαι ούτε ένα βράδυ που να μην ξάπλωσα δίπλα του. Μπορεί να ήμασταν τσακωμένοι αλλά ήξερα ότι όταν θα ξαπλώσουμε όλα τα προβλήματα θα σβηστούν μέσα στην αγκαλιά του». Αγαπήστε αληθινά, αγκαλιάστε σφιχτά, κάντε έρωτα, μην φοβάστε να πείτε «σε αγαπάω» και η ζωή θα σας χαρίσει πραγματικούς συνταξιδιώτες.

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με το “Κέντρο Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής”  που διατηρούν  οι:

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]