Με τον ίδιο τρόπο που το σώμα προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί μας όταν του λείπουν κάποια θρεπτικά συστατικά, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορεί να μας εφιστήσει την προσοχή όταν το άγχος κυριαρχεί στη ζωή μας. Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να παρατηρήσουμε;
01 Δερματικές παθήσεις. Το stress έχει συσχετιστεί ουκ ολίγες φορές με επιπλοκές στο δέρμα εξαιτίας της κορτιζόλης που απελευθερώνεται. Η κορτιζόλη αυξάνει με τη σειρά της ουσίες που δημιουργούν φλεγμονές στα κύτταρα του δέρματος και δε μιλάμε απλά για εκνευριστικά σπυράκια ακμής. Το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε παθήσεις όπως ψωρίαση κι έκζεμα. Κάτι τέτοιο φυσικά επιβαρύνει την αίσθηση αυτοπεποίθησης και προκαλεί περισσότερο άγχος.
02 Πεπτικές διαταραχές. Ο εγκέφαλος και το πεπτικό σύστημα συνδέονται μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου. Είναι εύκολο, επομένως να κατανοήσουμε πως όταν ο εγκέφαλος βρίσκεται υπό πίεση λόγω άγχους, τότε το πεπτικό σύστημα διαταράσσεται – και φυσικά μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο. Το stress μπορεί να επηρεάσει τα βακτήρια που εδρεύουν στο πεπτικό σύστημα μειώνοντας τον πληθυσμό των “καλών” βακτηρίων και αυξάνοντας εκείνον των παθογενών οργανισμών. Σε αυτήν την περίπτωση βοηθά η λήψη κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος προβιοτικών που μπορεί να εξισορροπήσει τη χλωρίδα του πεπτικού συστήματος περιορίζοντας σχετικές επιπλοκές λόγω άγχους.
03 Δυσανεξία σε τροφές. Μία πεπτική διαταραχή που συνδέεται με το stress είναι η εντερική διαπερατότητα (“leaky gut”) κατά την οποία κύτταρα που δομούν την πεπτική οδό καταστρέφονται επιτρέποντας σε πρωτεΐνες τροφών να περάσουν στο κυκλοφορικό σύστημα. Έτσι το ανοσοποιητικό μπερδεύεται και αντιμετωπίζει ως “εχθρικές” αυτές τις ουσίες, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται φλεγμονές όποτε καταναλώνουμε κάποιες συγκεκριμένες τροφές, προκαλώντας δυσανεξία του οργανισμού σε αυτές.
04 Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό. Η κορτιζόλη περιορίζει τη λειτουργία των λευκοκυττάρων, δηλαδή των κυττάρων που αντιμετωπίζουν παθογόνους οργανισμούς όπως τα μικρόβια και τους ιούς. Αυτός ο περιορισμός μας κάνει πιο επιρρεπείς σε λοιμώξεις, ενώ αυξάνεται κι ο χρόνος ίασης από αυτές. Σύμφωνα με έρευνες, άτομα που βιώνουν στρεσογόνες καταστάσεις μπορούν να παρουσιάσουν ευκολότερα συμπτώματα κρυολογήματος.
05 Αυτοάνοσα νοσήματα. Πρόκειται για το επόμενο στάδιο της επιρροής του άγχους στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Καθώς το stress αποδιοργανώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, το χρόνιο stress μπορεί να κάνει το σώμα να στραφεί στην κυριολεξία εναντίον του καταστρέφοντας ιστούς μέσω των φλεγμονών που δημιουργούνται. Με λίγα λόγια, το χρόνιο άγχος μπορεί να οδηγήσει σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα (νόσος Hashimoto) ή ακόμη και σκλήρυνση κατά πλάκας.
06 Αϋπνία. Εκτός του ότι το άγχος προκαλεί ένα συνεχές αίσθημα (ανεξήγητης; ) κόπωσης, πολλές φορές το άγχος μπορεί να μας εμποδίσει να αποκοιμηθούμε ή να κάνουμε έναν πλήρη κύκλο ύπνου. Οι ορμόνες του στρες μπορούν να δημιουργήσουν αίσθημα υπερδιέγερσης, διαταράσσοντας την ισορροπία του ύπνου. Φυσικά αυτό δημιουργεί φαύλους κύκλους, καθώς είναι πολύ δυσκολότερο να ανταποκριθούμε σε μία στρεσογόνο κατάσταση όταν είμαστε κουρασμένοι.
07 Ανησυχία και κατάθλιψη. Και οι δύο παθήσεις είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το άγχος, ενώ πολλές φορές μπορούν να οδηγήσουν και σε κρίσεις πανικού. Το δε χρόνιο άγχος μπορεί να οδηγήσει και σε μειωμένη λειτουργία της μνήμης, καθώς η κορτιζόλη μειώνει τη δραστηριότητα του ιππόκαμπου (της περιοχής του εγκεφάλου που διαχειρίζεται τη μνήμη) κι αυξάνει εκείνη της αμυγδαλής, της περιοχής του εγκεφάλου που διαχειρίζεται την ανησυχία, ακόμη και το φόβο.
08 Μειωμένη libido. Η κορτιζόλη (ποια άλλη; ), τα οιστρογόνα, η προγεστερόνη κι η τεστοστερόνη αποτελούνται από τις ίδιες χημικές βάσεις. Όταν, λοιπόν, τα επίπεδα της κορτιζόλης είναι αυξημένα, αυτόματα μειώνονται οι ορμόνες του sex προκειμένου να εξισορροπηθούν τα επίπεδα αυτών των χημικών ενώσεων, με αποτέλεσμα η διάθεση για sex να μειώνεται κατακόρυφα.
09 Υπογονιμότητα. Υπάρχει η υποψία πως το άγχος έχει σχέση περίπου με το 30% των περιπτώσεων υπογονιμότητας και δεν είναι λίγες φορές όπου η αντιμετώπισή του αύξησε τις πιθανότητες σύλληψης. Μειώνοντας τα επίπεδα της κορτιζόλης, αυξάνονται οι πρωτεΐνες στη μήτρα κάνοντας το περιβάλλον πιο φιλόξενο για γονιμοποίηση του ωαρίου καθώς αυξάνεται παράλληλα κι η ροή του αίματος στη μήτρα.
Επιγραμματικά, αντιμετωπίζοντας το άγχος όχι μόνο καταφέρνουμε να διαχειριζόμαστε με περισσότερη νηφαλιότητα τις εκάστοτε καταστάσεις. Ακόμη πιο σημαντικό είναι πως προσέχουμε το σώμα μας ώστε να προστατεύσουμε την υγεία μας σε πολλά επίπεδα.
Photo credits: @yrss (unsplash)
