υπόθεση

The K-magazine:Πώς εμπνευστήκατε να γράψετε αυτο το βιβλίο;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Το έναυσμα για το “Μονοπάτια της Μνήμης” ήταν ένας θρύλος της Λέσβου που πρωτοάκουσα όταν ήμουν μικρή. Οι διαφορετικές εκδοχές του μιλούσαν για μία γυναίκα που βοήθησε τους Γερμανούς στην κατοχή και μετά τιμωρήθηκε. Ίσως της έκοψαν το χέρι, ίσως την κρέμασαν, ίσως της αξιζε, ίσως πάλι όχι… Όσα στόματα, τόσες εκδοχές. Μέσα στα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας και ιδιαίτερα στα γεγονότα που οι μνήμες είναι ακόμα ζωντανές –ανταλλαγή πληθυσμών, πόλεμος, κατοχή, εμφύλιος– υπάρχουν και χιλιάδες ιστορίες ανθρώπων. Ήθελα να αναστήσω με την πένα μία από αυτές τις θαμμένες και κομματιασμένες ιστορίες που κείτονται μεταξύ μύθου και πραγματικότητας.

The K-magazine:Πώς το έχει δεχτεί το κοινό;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Στις μέρες μας, που το βιβλίο και η ανάγνωση δεν είναι προτεραιότητα, δεν είναι εύκολο να γίνει γνωστός στο κοινό ένας καινούργιος συγγραφέας – ίσως και να είναι ζήτημα συγκυριών και τύχης για να γίνει. Έτσι, είναι πάντοτε ευχάριστο να δέχεσαι email (και ευτυχώς όχι μόνο ένα!) από αναγνώστες που δείχνουν να έχουν απολαύσει την ανάγνωση του βιβλίου.

The K-magazine: Υπήρχε κάποιος αναγνώστης ή αναγνώστρια που ταυτίστηκε ή σας έστειλε κάποιο γράμμα που σας συγκίνησε ή σας “άγγιξε”;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Κάθε γράμμα η επικοινωνία που έχω με κάποιον που διάβασε το βιβλίο με συγκινεί. Θυμάμαι όμως το γράμμα μίας κοπέλας που είχε πάει διακοπές στη Λέσβο, η οποία μου ανέφερε ότι αναζητούσε να συνατήσει τη Ματίνα και την Στέλλα στα σοκάκια ενός χωριού. Επίσης, μία γειτόνισσα της γιαγιάς μου είπε ότι δεν έπρεπε να αλλάξω το όνομα του χωριού! Ή, ένας άλλος αναγνώστης που μου είπε ότι περιμένει να παρακολουθήσει τη συγγραφική μου εξέλιξη…

The K-magazine:Ετοιμάζετε κάποιο άλλο βιβλίο;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Ναι! Το μόνο που θα σας πω είναι ότι φεύγουμε από το γαλάζιο Αιγαίο και πάμε στον λασπωμένο, μυστήριο ποταμό του Μισσισσιππί.

The K-magazine:Έχοντας ζήσει και μεγαλώσει στο εξωτερικό, πώς βλέπετε την κρίση στην Ελλάδα;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Δεν αξίζει στην Ελλάδα αυτή η κατάσταση. Προσωπικά μου φαίνεται σαν να είναι ένα μεγάλο ψέμα και ότι η Ελλάδα συνεχίζει να είναι δημιουργική, περήφανη, με όλες τις αξίες και τα ιδανικά που μας έρχονται από το παρελθόν. Ωστόσο, “τεχνικά” η κρίση υπάρχει, αλλά νομίζω ότι τελικά η χώρα μας θα το ξεπεράσει. Κάθε άλλη κατάληξη θα ήταν άδικη.

The K-magazineΑν έπρεπε να γράψετε μερικές λέξεις για την Ελλάδα, πώς θα την “χαρακτηρίζατε”;

Ευφροσύνη Καμάτσου: Είναι ένα μέρος που έχει τη δύναμη να εκπλήσσει.

ΥΠΟΘΕΣΗ:
Το βιβλίο τα “Μονοπάτια της Μνήμης” (εκδ. Λιβάνη) της Ευφροσύνης Καμάτσου έχει ως θέμα την αποκατάσταση της αλήθειας μέσα από την αποκάλυψη ενός οικογενειακού μυστικού στην κλειστή κοινωνία ενός ελληνικού χωριού.

Το μυθιστόρημα ξεκινάει το καλοκαίρι του 1980 στο χωριό της Αγίας Κυριακής όπου η κυρία Στέλλα φιλοξενεί τις δύο εγγονές της, τη Μαρία και την Κατερίνα. Στο χωριό επικρατεί ένα παράδοξο φαινόμενο: τα κόκαλα της νεκρής εδώ και 40 χρόνια Ματίνας, την οποία μισούσε όλο το χωριό, δεν έχουν ακόμη αποσυντεθεί στον τάφο της. Μια μέρα που τα δύο κορίτσια παίζουν στο νεκροταφείο, η μικρή Κατερίνα πέφτει κατά λάθος μέσα στον ανοιχτό τάφο της Ματίνας και μένει αναίσθητη για αρκετή ώρα. Στο διάστημα αυτό, ο λογισμός της γιαγιάς της γυρίζει στο παρελθόν, στην πραγματική ιστορία της Ματίνας.

Η Στέλλα ήταν το μοναδικό παιδί του ιατρού, καθώς η μητέρα της είχε πεθάνει στη γέννα. Συντετριμμένος από το χαμό της αγαπημένης του γυναίκας, ο ιατρός θεωρούσε υπεύθυνο το κοριτσάκι και δεν του πρόσφερε αγάπη. Ωστόσο, το αυστηρό ύφος του ιατρού άρχισε σταδιακά να αλλάζει όταν στη ζωή τους εμφανίστηκε από το πουθενά ένα ορφανό κορίτσι, η Ματίνα, που σχεδόν «υιοθέτησε» η εύπορη οικογένεια. Η Ματίνα με τον πρόσχαρο, αυθόρμητο και δυναμικό χαρακτήρα της κατάφερε να κερδίσει τις καρδιές όλων: η Στέλλα απέκτησε μια αδελφή, ενώ ο ιατρός της έδειχνε μια ιδιαίτερη αδυναμία. Καθώς όμως περνούσαν τα χρόνια, η αρμονική σχέση των δύο κοριτσιών ανατράπηκε, καθώς η Στέλλα άρχισε να ζηλεύει τη Ματίνα και να τη βλέπει ανταγωνιστικά απέναντι στον πατέρα της.

Ο ιατρός πάντρεψε τη Στέλλα με έναν πλούσιο αλλά πολύ μεγαλύτερό της γαμπρό, ενώ η Ματίνα δεν ήθελε να παντρευτεί αλλά να γίνει μαμή. Πράγματι, ο ιατρός δέχτηκε να την εκπαιδεύσει για μαία και γρήγορα οι δυο τους ξεκίνησαν έναν κρυφό ερωτικό δεσμό. Η Ματίνα μένει έγκυος και για να καλύψει την εγκυμοσύνη της, παντρεύεται έναν φτωχό μέθυσο. Έρχεται το 1940 και ξεσπάει ο πόλεμος, οι Γερμανοί εισβάλλουν στο χωριό και οι κάτοικοι περνούν δύσκολες ώρες πείνας και κατοχής. Η Ματίνα, προκειμένου να σώσει το μωρό που κουβαλάει και να εξασφαλίσει τροφή, συνεργάζεται με τον κατακτητή. Η Στέλλα η οποία καραδοκούσε να εκδικηθεί τη «θετή» αδελφή της διέδωσε στο χωριό ότι η Ματίνα ήταν φίλη των Γερμανών. Το «λαϊκό δικαστήριο» του χωριού ψάχνοντας να βρει αποδιοπομπαίο τράγο για τη δυστυχία του εκτέλεσε τη Ματίνα.

Μέσα από αυτό το νοερό ταξίδι στο χρόνο, η Στέλλα συνειδητοποίησε πως το άσβεστο μίσος της όλα αυτά τα χρόνια ήταν άδικο και ότι όφειλε μια συγγνώμη για τη δολοφονία της Ματίνας. Αλλά, μετά από μία ζωή, δύσκολα αλλάζει κανείς…

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα….
Η Ευφροσύνη Καμάτσου γεννήθηκε στο Natchez, Μισσισσίππι, το 1975, και έλκει την καταγωγή της από τη Λέσβο. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Wesleyan των ΗΠΑ. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Cambridge. Ζει στην Αθήνα και διδάσκει στο Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Το Μονοπάτια της Μνήμης είναι το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο.