Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της μεγάλης Σαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς που ουσιαστικά ξεκινούν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.
Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας «καθαρίζουν» ό,τι απέμεινε από τα μη νηστήσιμα φαγητά της Αποκριάς. Σε άλλα μέρη όπως για παράδειγμα στην Ήπειρο οι νοικοκυρές καθαρίζουν με σταχτόνερο τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη της Αποκριάς μέχρι να αστράψουν και ασβεστώνουν τα πεζοδρόμια.
Τα φαγητά της ημέρας είναι νηστήσιμα, ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς. Οι γιορτάζοντες τα «Κούλουμα» τρώνε άζυμο άρτο/ λαγάνες ενώ καταναλώνουν κυρίως νηστίσιμα φαγητά τα λεγόμενα σαρακοστιανά όπως για παράδειγμα ταραμοσαλάτα, τουρσιά, χταπόδι ξιδάτο, χαλβά του μπακάλη και πολλά άλλα με αποκορύφωμα των τελευταίων ετών ( μέχρι πρότινος τουλάχιστον ) «εθνικό» μας πιάτο, εκείνο της αστακομακαρονάδας… Βέβαια ποτέ δεν κατάλαβα τι σόι νηστεία είναι η συγκεκριμένη.
Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας είναι το πέταγμα του Χαρταετού, με τα ποίκιλα σχέδια και χρώματα, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη Φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.
Η έντονη αθυροστομία και η καυστική σάτιρα είναι από τα χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας σε πολλούς εορτασμούς της ανα την επικράτεια, όπως για παράδειγμα ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, του Κουτρούλη ο γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας και το Μπουρανί στον Τύρναβο.
Όπως και να χει η Καθαρά Δευτέρα είναι, άλλη μια, ευκαιρία να μαζευτούμε όλοι μαζί γύρω από το οικογενειακό τραπέζι και να τσουγκρίσουμε τα ποτήρια μας με τους αγαπημένους μας ανθρώπους.
