ψυγείο

Δεν είμαστε λίγοι εμείς που πάντα όταν μαγειρεύουμε υπολογίζουμε τουλάχιστον μία επιπλέον μερίδα, πολύ απλά επειδή κάποια μέρα μπορεί να μην προλάβουμε να μαγειρέψουμε για την επομένη. Έτσι το υπόλοιπο φαγητό πάει στο ψυγείο κι όταν το βγάζουμε για να το φάμε αργότερα το… μυρίζουμε για παν ενδεχόμενο. Όμως η μύτη μας δε μπορεί να τα προβλέψει όλα.

               Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι τροφικές δηλητηριάσεις που εκδηλώνονται με πυρετό, εμετό, πόνο στο στομάχι και διάρροια, προκαλούνται από παθογόνα βακτήρια όπως η σαλμονέλα και το E. coli. Ωστόσο τα βακτήρια που αλλοιώνουν τα τρόφιμα αναπτύσσονται εξαιτίας ενός συνδυασμού παραγόντων, όπως η υγρασία, η έκθεση στο φως, το οξυγόνο, η ζέστη κι η θερμοκρασία, αλλά και μη παθογόνους μικροοργανισμούς όπως η μούχλα και οι μύκητες.

               Βεβαίως κανείς μας δε θέλει να περάσει την ταλαιπωρία μίας τροφικής δηλητηρίασης κι εδώ είναι που ένα απλό τρικ, ο κανόνας 2-5-4* μπορεί να μας προφυλάξει.

               Τι μας λέει αυτός ο κανόνας;

               Το περίσσευμα πρέπει να τοποθετείται στο ψυγείο μέσα σε δύο (2) ώρες από την ώρα που τελειώσαμε το μαγείρεμα τοποθετημένο σε σκεύος βάθους το πολύ πέντε (5) εκατοστών και να καταναλώνεται το αργότερο μέσα σε τέσσερις (4) μέρες. Με αυτόν τον κανόνα το φαγητό προστατεύεται, καθώς η θερμοκρασία όπου μπορούν να αναπτυχθούν τα παθογόνα βακτήρια είναι μεταξύ 5°C και 60°C, ενώ το ρηχό σκεύος μειώνει την επιφάνεια που θα κάλυπτε ο πληθυσμός τους σε άλλη περίπτωση – κι άρα μειώνεται κι ο πληθυσμός τους. Επίσης χρησιμοποιούμε αεροστεγή τάπερ ή σακουλάκια και φροντίζουμε πάντα η θερμοκρασία του ψυγείου να είναι πάντα προγραμματισμένη στο ανώτερο των 4°C.

               Μπορούμε, όμως να χρησιμοποιήσουμε και την κατάψυξή μας για να φυλάξουμε τα περισσεύματά μας, αρκεί αυτή να είναι ρυθμισμένη το πολύ στους -17°C. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, πρέπει να θυμόμαστε πως μόλις το φαγητό ξεκινήσει να αποψύχεται, ο πληθυσμός των βακτηρίων θα αρχίσει να αυξάνεται. Έτσι το ανώτατο περιθώριο που έχουμε για να καταναλώσουμε το φαγητό είναι οι δύο ημέρες.

               Ποιος είναι ο χρόνος “ζωής” των φαγητών στην κατάψυξη;

-Σούπες, βραστά φαγητά (πχ στιφάδο), σάλτσες και μαγειρεμένο κρέας: 3 μήνες

-Κοτόπουλο: 4 μήνες (το κοτόπουλο είναι πιο ευάλωτο στην ανάπτυξη μικροοργανισμών, οπότε θέλει ιδιαίτερη προσοχή κατά την απόψυξη και το ζέσταμα)

-Ψάρια : 6 μήνες

Τέλος, οι παραπάνω κανόνες δεν ισχύουν για αρτοσκευάσματα όπως κέικ και brownies. Αυτά πρέπει να διατηρούνται σε αεροστεγές σκεύος και σε θερμοκρασία δωματίου και να καταναλώνονται το αργότερο σε επτά ημέρες. Αν, παρ’ όλα αυτά, τύχει και περισσέψει κάποιο τέτοιο γλύκισμα, τότε το τυλίγουμε σφιχτά σε πλαστικό και προτού το βάλουμε στην κατάψυξη το τοποθετούμε σε πλαστική σακούλα.

               Θα συμφωνήσουμε πως είναι παράνοια να καταλήγει στα σκουπίδια το φαγητό που περισσεύει, ειδικά στις εποχές που ζούμε, γι’ αυτό κι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε να το αποθηκεύουμε σωστά. Άλλωστε, κανείς δεν απήλαυσε ποτέ τις συχνές επισκέψεις στο μπάνιο, σωστά;

Όταν στρεφόμαστε σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, απαραίτητες είναι και οι μετατροπές στη λίστα με τα ψώνια μας. Αυτές οι μετατροπές είναι πολύ ευκολότερες όταν φροντίζουμε στη λίστα να περιλαμβάνονται οι κατάλληλες τροφές κι όχι απαραίτητα οι πιο “trendy”. Οι κατάλληλες τροφές είναι τόσο απλές που, ενίοτε, τις παραβλέπουμε.

01 Τα αυγά είναι μία από τις πιο εύκολα προσβάσιμες πηγές θρεπτικών συστατικών και πρωτεΐνης και μπροούν να προστεθούν στο πρωινό μας, στις σαλάτες μας, στα σνακ μας ή ακόμη και στο κυρίως γεύμα μας. Επίσης, όταν είναι βρασμένα, είναι ακόμη πιο εύκολη η χρήση τους σε σαλάτες και διατηρούνται για μία εβδομάδα στο ψυγείο. Ωστόσο, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας των κρόκων σε χοληστερόλη, σε περιπτώση αυξημένου ρίσκου καρδιοπάθειας κι ανάλογα με τον κίνδυνο, το ανώτατο επιτρπτό όριο είναι δύο έως τέσσερις κρόκοι τη βδομάδα. Ειδάλλως, ένα αυγό την ημέρα μπορεί πάντα να προστεθεί στο πιάτο μας.

02 Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά πρέπει να αποτελούν το ένα τρίτο της διατροφής μας, επομένως πρέπει πάντα να βρίσκονται στη λίστα με τα ψώνια του σούπερ μάρκετ. Και γιατί όχι; Είτε καταναλώνονται ωμά, βρασμένα ή ψητά, μπορούν να συνοδεύσουν το κάθε μας πιάτο. Τα δε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως το σπανάκι, μπορούν να γίνουν και βάση για smoothies.

03 Είχαμε μιλήσει αναλυτικά για τη διατροφική αξία των μούρων, τα οποία μας εξοπλίζουν με απαραίτητα αντιοξειδωτικά και βιταμίνες, όπως τη C. Τα απολαμβάνουμε με γιαούρτι και δημητριακά στο πρωινό μας, σε φρουτοσαλάτες ή smoothies, αλλά είναι έξοχα και σκέτα!

04 Στο εξωτερικό το “greek yogurt” θεωρείται διατροφικός θησαυρός. Είναι δυνατόν, λοιπόν, εμείς να το αγνοούμε που το έχουμε στα χέρια μας ανά πάσα στιγμή; Πλούσιο σε χρήσιμα για τη λειτουργία του πεπτικού μας συστήματος προβιοτικά και σε πρωτεΐνες, ένα γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση σε πρωινά μπολ και smoothies, αλλά και να αντικαταστήσει σάλτσες και sauces.

05 Το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, ο σολομός αλλά και τρόφιμα όπως η κινόα είναι εξαιρετικές πηγές άπαχων πρωτεϊνών. Μάλιστα υπάρχουν προϊόντα, όπως burgers γαλοπούλας, τα οποία χρειάζονται ελάχιστο χρόνο προετοιμασίας. Έτσι μπορούμε να έχουμε σε μικρό διάστημα ένα νόστιμο και ταυτόχρονα θρεπτικό γεύμα.

Και τώρα που ολοκληρώσατε την ανάγνωση, ελέξτε πάλι τη λίστα με τα ψώνια σας… τα έχετε γράψει όλα τα απαραίτητα;

Πριν από λίγο καιρό, μία νέα μελέτη έδειξε ότι τα συρτάρια φρούτων και λαχανικών των οικιακών ψυγείων περιέχουν βακτήρια σε επίπεδα έως… 785 φορές υψηλότερα από το όριο ασφαλείας…
Ο δρ Χάμφρι,καθηγητής Ασφαλείας & Επιστήμης Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, εξηγεί ποιοι είναι οι κίνδυνοι που κρύβονται στο ψυγείο μας και πως μπορούμε να προστατευθούμε.

* Λανθασμένες αντιλήψεις. «Πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι το ψύχος σκοτώνει τα βακτήρια», λέει ο δρ Χάμφρι. «Αυτό όμως που στην πραγματικότητα κάνει είναι να επιβραδύνει τον πολλαπλασιασμό τους, με αποτέλεσμα ένα μολυσμένο τρόφιμο που θα αλλοιωνόταν σε λίγες ώρες σε θερμοκρασία δωματίου, να αλλοιώνεται σε λίγες μέρες εντός ψυγείου».

Υπάρχουν όμως και βακτήρια που δεν επηρεάζονται διόλου από το ψύχος. «Η λιστέρια, που υπάρχει συχνά σε τρόφιμα όπως το μαλακό τυρί, το κρύο κρέας, το πατέ και τα καπνιστά ψάρια, αναπτύσσεται πολύ καλά σε θερμοκρασίες -1 έως 4 βαθμών Κελσίου», προσθέτει ο καθηγητής.

Συνεπώς, έχει πολύ μεγάλη σημασία να βάζουμε τα τρόφιμα στο ψυγείο μέσα σε 2 ώρες από τη στιγμή που τελειώνει το μαγείρεμά τους ή, αν είναι νωπά, αμέσως μόλις τα αγοράσουμε από το σούπερ μάρκετ.

* Λάθος θερμοκρασία. Οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε αρκετά κρύο ψυγείο, τονίζει ο δρ Χάμφρι. «Η συνιστώμενη θερμοκρασία είναι κάτω από 5 βαθμούς Κελσίου, αλλά το μέσο οικιακό ψυγείο έχει θερμοκρασία 6 βαθμών Κελσίου ή υψηλότερη», λέει. «Το ιδανικό είναι να έχουμε θερμόμετρο ψυγείου, το οποίο θα πρέπει να δείχνει μονίμως 4 βαθμούς Κελσίου».

Για να διατηρηθεί η ψύξη, εξάλλου, ο δρ Χάμφρι συνιστά να μην αφήνουμε καθόλου ανοιχτή την πόρτα του ψυγείου (το ανοιγοκλείσιμο πρέπει να είναι ακαριαίο, τονίζει) και να μην βάζουμε το φαγητό καυτό στο ψυγείο, διότι θα ανεβάσει τη θερμοκρασία του.

* Γεμάτο ψυγείο. Τα σύγχρονα ψυγεία γεμίζονται πολύ περισσότερο απ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια, διότι τα περισσότερα τρόφιμα χρειάζονται ψύξη μόλις τα προμηθευτούμε ή τα ανοίξουμε. Όταν, όμως, το ψυγείο γεμίζει ασφυκτικά, πρέπει να χαμηλώνουμε το θερμοστάτη, ειδάλλως τα τρόφιμα δεν θα παγώσουν αρκετά.

* Δεν το καθαρίζουμε συχνά. Ο δρ Χάμφρι τονίζει πως για να μην έχει βακτήρια το ψυγείο, πρέπει να το καθαρίζουμε μία φορά την εβδομάδα με πολύ ζεστό νερό και απολυμαντικό. Αν το ψυγείο έχει ειδική θέση για ωμό κρέας, πρέπει να την καθαρίζουμε κάθε 2-3 μέρες.

* Βάζουμε το κρέας ψηλά. Η επιμόλυνση ενός τροφίμου από άλλο αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες δηλητηρίασης, κατά τον δρα Χάμφρι. Για να την αποφύγουμε, πρέπει πάντοτε να βάζουμε το ωμό κρέας στο χαμηλότερο ράφι του ψυγείου, μέσα σε κλειστό δοχείο ή σε ταψί, ώστε να μην στάξουν οι χυμοί του στα άλλα τρόφιμα.

Αμέσως εξάλλου μόλις βάλουμε το κρέας στο δοχείο ή στο ταψί, πρέπει να σαπουνίσουμε καλά τα χέρια μας πριν το βάλουμε στο ψυγείο, ώστε να μην μολύνουμε εξωτερικά το δοχείο. Το δοχείο ή το ταψί είναι απαραίτητα και για τα συσκευασμένα κρέατα, διότι μπορεί να είναι εξωτερικά μολυσμένα με επικίνδυνα βακτήρια όπως το καμπυλοβακτηρίδιο, κατά τον δρα Χάμφρι.

* Βάζουμε πολλά τρόφιμα μαζί. Κάθε τρόφιμο, είτε μαγειρεμένο είτε ωμό (π.χ. τυρί, ζαμπόν), πρέπει να τοποθετείται σε ξεχωριστό δοχείο που θα κλείνει καλά, συνιστά ο καθηγητής.

Το μαγειρεμένο ψάρι, λ.χ. , πρέπει να φυλάσσεται σε ξεχωριστό δοχείο από τις μαγειρεμένες πατάτες ή τα καρότα, διότι καθένα από αυτά αλλοιώνεται με διαφορετικό ρυθμό.

* Δεν πλένουμε τα φρούτα και τα λαχανικά. «Συνηθίζουμε να παραβλέπουμε τον ρόλο των φυτικών προϊόντων στην εξάπλωση βακτηριακών λοιμώξεων, αλλά γεγονός παραμένει πως και από αυτά μπορούμε να πάθουμε τροφική δηλητηρίαση», υπογραμμίζει ο δρ Χάμφρι.

Και συνιστά να πλένουμε καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα βάλουμε στο ψυγείο, σε ξεχωριστό, καλά κλεισμένο χώρο, όπου μόνο αυτά θα μπαίνουν.

* Τρώμε το φαγητό μετά από πολλές μέρες. Τα επεξεργασμένα τρόφιμα (λ.χ. γάλα μακράς διαρκείας, κονσέρβες κ.τ.λ.) περιέχουν ολοένα λιγότερα συντηρητικά, γι’ αυτό και τα περισσότερα αναγράφουν πως μετά το άνοιγμα πρέπει να καταναλώνονται εντός τριών ημερών.

«Ο κανόνας αυτός πρέπει να τηρείται ευλαβικά και όχι να βασιζόμαστε στη μυρωδιά ενός τροφίμου για να αποφασίσουμε εάν είναι ασφαλές ή όχι», συνιστά ο δρ Χάμφρι.

Πηγή: http://ygeia.tanea.gr

Οι περισσότερες γυναίκες, ή και άνδρες, συνδυάζουν τα ψώνια τους με άλλες εξωτερικές δουλειές, πράγμα που σημαίνει ότι τα τρόφιμα που έχουν αγοράσει παραμένουν για αρκετή ώρα εκτός ψύξης. Πόσο σωστό είναι αυτό; Πόσο εύκολα χαλάνε οι αγαπημένες μας τροφές;

Το φρέσκο γάλα
Το διάστημα που μπορείς να αφήσεις το γάλα εκτός ψύξης υπολογίζεται περίπου στη μία ώρα. Εάν σκοπεύεις να καθυστερήσεις να γυρίσεις σπίτι μετά από τα ψώνια προτίμησε γάλα υψηλής παστερίωσης, που συχνά πριν το άνοιγμά του δε χρειάζεται ψυγείο.

Το τυρί
Τα συσκευασμένα τυριά αντέχουν σαφώς περισσότερη ώρα, καθώς και μία ώρα να μείνουν έξω δεν παθαίνουν κάτι. Τα φρέσκα τυριά όμως, μπορείς να τα αφήσεις για μία ώρα το πολύ εκτός ψυγείου μόνο αν σκοπεύεις να τα καταναλώσεις την ίδια μέρα.

Το γιαούρτι
Είναι λιγότερο ευαίσθητο από τα άλλα γαλακτοκομικά. Ωστόσο, μία ώρα εκτός ψυγείου μειώνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής του.

Τα λιπαρά ψάρια
Τα λιπαρά ψάρια είναι ευαίσθητα στον αέρα και στη ζέστη, γι’ αυτό θα πρέπει μέσα σε μισή ώρα να έχουν ήδη μπει στο ψυγείο. Αν οι σαρδέλες μείνουν έξω για δύο ώρες θα πρέπει να καταναλωθούν την ίδια ημέρα.

Τα αλλαντικά
Τα αλλαντικά σε φέτες αν δεν είναι σε κενό αέρος ή συσκευασμένα, μην τα αφήσετε στο αυτοκίνητο για περισσότερο από μία ώρα. Ιδιαίτερα η γαλοπούλα και το προσούτο είναι οι πιο ευάλωτες τροφές.

Το κρέας
Το κρέας είναι μία τροφή που χαλάει σχετικά εύκολα. Το κρέας που αγοράζεται μέσα σε μεμβράνη αντέχει για περισσότερο από μία ώρα. Στον κιμά θα πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή, ενώ καλό θα ήταν αν είναι άψητος να μπαίνει κατευθείαν στο ψυγείο.

Πηγή: Περιοδικό Shape