Τα τραγούδια του ντύνουν χρόνια τώρα κάθε μας στιγμή. Και μας ταξιδεύουν, ενώ αναζητούμε το δικό μας όνειρο στη “Σαλονίκη”, “με μία πιρόγα”, ενώ μία “Ρόζα μας κοιτάζει μουδιασμένους”. Τη στιγμή που ψάχνουμε το δικό μας δίδυμο φεγγάρι, μια που δε βρίσκουμε πού πουλάν’ καρδιές. Πολλοί είπαν πως το ελληνικό τραγούδι έγινε φτωχότερο την άνοιξη του 2012. Αν το ξανασκεφτούμε, όμως… είμαστε σίγουροι γι’ αυτό; Γιατί η πορεία του Δημήτρη Μητροπάνου δείχνει άλλα.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1948 στην Αγία Μονή στα Τρίκαλα και τον μεγάλωσε η μητέρα του. Τον πατέρα του δεν τον γνώρισε, καθώς μέχρι τα δεκαέξι τον θεωρούσε νεκρό, ενώ στην πραγματικότητα εκείνος ζούσε στη Ρουμανία ως κυνηγημένος για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Προσπαθώντας να ενισχύσει τα οικονομικά της οικογένειας, από μικρός δούλευε είτε στις κορδέλες κοπής ξύλων είτε βοηθώντας στην ταβέρνα του θείου του. Όταν το 1964 τελείωσε την Τρίτη Γυμνασίου, έφυγε να ζήσει με έναν άλλο θείο του στην Αθήνα, όπου σχεδόν αμέσως άρχισε να δουλεύει ως τραγουδιστής.
Μία τυχαία συνάντηση του Δημήτρη Μητροπάνου με το Γρηγόρη Μπιθικώτση ήταν ο λόγος που ο πρώτος γνώρισε και ξεκίνησε τη συνεργασία του με το Γιώργο Ζαμπέτα. Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ζαμπέτας ήταν δάσκαλος για εκείνον, αλλά και πατέρας, ενώ δε ζήτησε ποτέ αντάλλαγμα από τον τότε νεαρό Δημήτρη για τη βοήθειά του.
Δύο χρόνια μετά, το 1966, οι δρόμοι του Δημήτρη Μητροπάνου και του Μίκη Θεοδωράκη διασταυρώνονται. Κι ήταν οι συγκυρίες, το κισμέτ…; Ό,τι κι αν ήταν αυτό, ο Μητροπάνος βρέθηκε στις συναυλίες του Θεοδωράκη το 1967 σε Ελλάδα και Κύπρο να ερμηνεύει το «Άξιον Εστί» και τη «Ρωμιοσύνη».
Αν κι ουσιαστικά το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε ο Μητροπάνος είναι η «Χαμένη Πασχαλιά», αυτό εξαιτίας της λογοκρισίας επί Χούντας δεν κυκλοφόρησε. Τη «Χαμένη Πασχαλιά», όμως, ακολουθεί το 1971 ο πρώτος του 45άρης δίσκος με τίτλο το όνομά του, που περιλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη, σε μουσική Γιώργου Ζαμπέτα και στίχους Ηλία Ηλιόπουλου.
Ένα χρόνο μετά, ο Δημήτρης Μητροπάνος συνεργάζεται με το συνθέτη Δήμο Μούτση και τον ποιητή και στιχουργό Μάνο Ελευθερίου και κυκλοφορεί ο «Άγιος Φεβρουάριος» που για πολλούς είναι ένας μεγάλος σταθμός της ιστορίας του λαϊκού τραγουδιού. Στο δίσκο περιλαμβάνονται τραγούδια όπως το «Άλλος για Χίο Τράβηξε» και το «Στη Σμύρνη και στο Αϊβαλί».
Δεκαετία του ‘70
Από εκείνη τη χρονιά κι ύστερα, είναι δυνατή πια η αίσθηση πως ο Δημήτρης Μητροπάνος ήρθε στην ελληνική μουσική σκηνή για να μείνει και σχεδόν κάθε χρόνο κυκλοφορεί κι από ένας δίσκος. Το 1973 κυκλοφορεί ο «Δρόμος για τα Κύθηρα» («Αντροκαλώ σε, Χάροντα» και «Σαράντα Οργιές η Πίκρα Μου»), το 1975 τα «Σκόρπια Φύλλα» σε συνεργασία με τον Απόστολο Καλδάρα και τη Σώτια Τσώτου και το «Παράπονο» το 1978 σε μουσική και στίχους του Τάκη Μουσαφίρη. Κι αυτά είναι μόνο ένα δείγμα μίας πολύ γεμάτης δισκογραφίας για μία μόνο δεκαετία.
Δεκαετία του ‘80
Το 1981 ηχογραφεί τα «Συναξάρια» σε συνεργασία με το Γιώργο Χατζηνάσιο και τα ελληνικά ραδιόφωνα κατακλύζονται από τραγούδια όπως το «Θεσσαλονίκη, Σαββατόβραδο κι Απρίλης» και το «Μια Παρέα Είμαστε». Έχουν ήδη κυκλοφορήσει οι δίσκοι «Τα Λαϊκά της Νύχτας» και τα «14 Χασάπικα» (1982) κι οι «Λαϊκές Στιγμές» το 1983 όταν το 1984 συναντιέται και πάλι με το Μίκη Θεοδωράκη. Αυτή τη φορά στην «παρέα» είναι κι ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και μαζί αναλαμβάνουν τα «Πικροσάββατα» κι ο κόσμος «χάνεται» σε μελωδίες όπως αυτή:
Μέχρι το τέλος της δεκαετίας έχουν κυκλοφορήσει μεταξύ άλλων «Τα Νυχτέρια Μας» το 1985, τα «Καινούρια Χρώματα» το 1988 και το «Πριν Τελειώσει Η Νύχτα» το 1989.
Ακόμη το 1988 αποδεικνύει πως η ερμηνεία του μπορεί να «εξυπηρετήσει» ένα ακόμη μεγαλύτερο εύρος μουσικής και με το Λάκη Παπαδόπουλο κυκλοφορούν το «Για να Σ’ εκδικηθώ». Κι ας είμαστε ειλικρινείς… έστω μία φορά που ράγισε η καρδιά μας, αυτό το τραγούδι το βάλαμε όλοι μας στη διαπασών!
Δεκαετία του ‘90
Το 1991 ηχογραφεί το δίσκο «Πάρε Αποφάσεις» σε μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου, δίνοντας μία νέα διάσταση στο σύγχρονο λαϊκό τραγούδι και την ίδια χρονιά επιβεβαιώνει αυτό που είπαμε πριν περί εύρους μουσικής. Κι αυτό γίνεται όταν βρίσκεται στο στούντιο με το Νίκο Πορτοκάλογλου κι ηχογραφούν το «Κλείνω Κι Έρχομαι». Το 1993 κυκλοφορεί ο δίσκος «Ο Μητροπάνος Τραγουδάει Σπανό», με αποτέλεσμα ο Μητροπάνος να μεγαλώνει τη «λίστα» με όλους τους σημαντικούς συνθέτες με τους οποίους θα μπορούσε κανείς να συνεργαστεί. Το 1994 κυκλοφορούν δύο δίσκοι, το «Η Εθνική Μας Μοναξιά» και το «Παρέα Μ’ έναν Ήλιο» σε συνεργασία με τους Μάριο Τόκα και Φίλιππο Γράψα, με τα «Λαδάδικα» να είναι ακόμα και σήμερα ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια.
Το 1997, έπειτα από μία σειρά επετειακών δίσκων που περιλαμβάνουν τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Δημήτρη Μητροπάνου, κυκλοφορεί κι ο δίσκος «Στου Αιώνα την Παράγκα» με τη μουσική να υπογράφει ο Θάνος Μικρούτσικος και στίχους – μεταξύ άλλων – ο Άλκης Αλκαίου κι η Λίνα Νικολακοπούλου. Ποια τραγούδια ξεχωρίζουν αμέσως; Το «Λούνα Παρκ», «Τα Πλοία των Ερώτων» και φυσικά… η «Ρόζα»!
Την επόμενη χρονιά σε συνεργασία και πάλι με το Θάνο Μικρούτσικο, αλλά και με το Λάκη Λαζόπουλο, ο Δημήτρης Μητροπάνος ηχογραφεί τρία τραγούδια για το δίσκο «Ψάξε Στ’ όνειρό Μας», ενώ τέλη του 1998 ο Δημήτρης Μητροπάνος κυκλοφορεί το δίσκο «Του Έρωτα και Της Φυγής».
Το 1999 ο Δημήτρης Μητροπάνος θα συναντηθεί στη σκηνή του Ηρώδειου με το Δήμο Μούτση, τη Δήμητρα Γαλάνη και τη σοπράνο Τζούλια Σουγλάκου για δύο εμφανίσεις για το Φεστιβάλ Αθηνών, με την παράσταση να ηχογραφείται και να κυκλοφορεί σε ένα διπλό CD.
Το 2001 κυκλοφορεί ο δίσκος «Στης Ψυχής το Παρακάτω» σε μουσική του Δημήτρη Παπαδημητρίου, δημιουργώντας ένα ξεχωριστό μουσικό σύνολο για τη λαϊκή πορεία του Μητροπάνου. Το 2004 ηχογραφεί το διπλό CD «Υπάρχει και το Ζεϊμπέκικο» κι είναι στην ουσία το σύνολο των live εμφανίσεων του Μητροπάνου με το Θέμη Αδαμαντίδη και το Δημήτρη Μπάση στην Ακτή Πειραιώς που σαν κεντρικό άξονα είχαν… τι άλλο; Το ζεϊμπέκικο! Και τότε είναι που ακούσαμε και την εκπληκτική ερμηνεία του «Ερωτικού»!
Το 2005 ο δίσκος «Πες μου Τα Αληθινά Σου» σε συνεργασία με το Στέφανο Κορκολή έρχεται για να επιβεβαιώσει και πάλι τη μεγάλη «γκάμα» τραγουδιών που μπορούσε να ερμηνεύσει ο Δημήτρης Μητροπάνος. Ενδεικτικά είναι το «Θες» σε στίχους Ρεβέκκας Ρούσση, το «Σβήσε το Φεγγάρι» και το «Δέκα Χρόνια» σε στίχους Νίκου Μωραΐτη.
Το 2009 κι έπειτα από το «Για την Καρδιά Ενός Αγγέλου» το 2007 και το «Στη Διαπασών» το 2008 κυκλοφορεί ο δίσκος «Τα Τραγούδια της Ζωής μου». Πρόκειται για την ηχογράφηση της συναυλίας του στο Ηρώδειο το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς, όπου όσοι δεν κατάφεραν να παρευρεθούν έχουν τη δυνατότητα να ακούσουν τον αγαπημένο τραγουδιστή να ερμηνεύει κομμάτια όπως το «Καλοκαίρια και Χειμώνες», το «Αν Είσαι Πλάι Μου» σε μία εμφάνιση – μεγάλο κεφάλαιο της πορείας του.
Τελευταία φορά που ο Δημήτρης Μητροπάνος βρέθηκε για τις ανάγκες του album – αφιερώματος στο Μάριο Τόκα με τίτλο «Ήλιος Κόκκινος», για το οποίοηχογράφησε τρία τραγούδια, το «Της Μοναξιάς οι Σκλάβοι», το «Γράψε Μου Κάτι» και το «Υπάρχουν Κάτι Μελωδίες». Το τραγικό είναι πως αυτές οι ηχογραφήσεις έγιναν λίγες μέρες πριν το θάνατό του, καθώς στις 17 Απριλίου άφησε την τελευταία του πνοή.
Αν κι ο θάνατός του προκάλεσε θλίψη όχι μόνο στον καλλιτεχνικό κύκλο, αλλά κυρίως στο κοινό που τον αγάπησε για το ταλέντο του, για τα τραγούδια του και κυρίως για την ψυχή του, έρχομαι τελικά να αναρωτηθώ… Έγινε όντως πιο φτωχό το ελληνικό τραγούδι, ή μήπως ο Δημήτρης Μητροπάνος άφησε μία μεγάλη παρακαταθήκη, η οποία θα ζει σε βάθος χρόνου; Όσο το σκεφτόμαστε όλοι αυτό, σας αποχαιρετώ με ένα από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια…
