από τη Σεβαστή Μάκρα– Ψυχολόγος
Το να ενισχύσουμε την αυτοεκτίμηση των παιδιών δεν σημαίνει ότι τους λέμε συνεχώς πόσο θαυμάσια είναι. Αυτό που χρειάζονται είναι να πιστεύουμε σ’ αυτά και να τους δείξουμε ότι μπορούν να εμπλακούν στα πράγματα, να έχουν τη διάθεση να το κάνουν ακόμα κι αν δεν πετύχουν.
- Κατανόηση/ ενσυναίσθηση. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σε δραστηριότητες που αφορούν το σχολείο και όχι μόνο. Ας δώσουμε το μήνυμα, ότι καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και ότι μπορούμε να τους στηρίξουμε και να τους καθοδηγήσουμε.
- Αγάπη. Η αγάπη και η εκδήλωση της είναι αναπόσπαστο στοιχείο της αυτοεκτίμησης. Δείξτε στο παιδί σας ότι είστε περήφανοι γι’ αυτό. Η εκδήλωση της αγάπης όμως δεν είναι μόνο η αγκαλιά. Ακόμα κι ένα βλέμμα γεμάτο κατανόηση, το χτύπημα στον ώμο, το ότι βρίσκεστε κοντά στο παιδί και δίνετε σημασία στις ανάγκες τους, η άνευ όρων αποδοχή σε αντίθεση με την αγάπη υπό όρους, είναι στοιχεία απ’ όπου το παιδί μπορεί να αντλήσει την αγάπη σας.
- Εμπιστοσύνη. Ένα από τα σημαντικά πράγματα που θέλουν τα παιδιά να κερδίσουν από τους γονείς τους είναι η εμπιστοσύνη. Αν εμπιστεύεστε τα παιδιά σας εκείνα θα νιώσουν υπεύθυνα και θα σκεφτούν πριν πάρουν αποφάσεις. Αν δεν μπορείτε να δείτε τα παιδιά σας σαν υπεύθυνα άτομα, τότε αυτά το πιο πιθανόν να μην έχουν αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό τους για να πετύχουν τους στόχους τους.
- Προσφορά επιλογών. Τα παιδιά συνήθως δεν κατανοούν τις φράσεις :
« Πίστεψε με, το έχω περάσει αυτό ή το έχω κάνει αυτό. Μην το κάνεις κι εσύ». Η αναζήτηση του εαυτού μέσα από τη δοκιμή και την πλάνη χτίζει την αξία των παιδιών. Προσφέρετε την ευκαιρία για συμμετοχή σε τομείς όπως είναι το σχολείο, το νοικοκυριό, τις κοινωνικές εκδηλώσεις και τις αποφάσεις της οικογένειας. Έτσι το παιδί μπορεί να αποκτήσει τις απαιτούμενες δεξιότητες για τη ζωή όπως και θετική ενίσχυση για τις επιλογές που κάνει.
- Θετική ανατροφοδότηση. Συνήθως λέμε στα παιδιά τι κάνουν λάθος και ελάχιστες φορές τι κάνουν σωστά. Το να πορευόμαστε με την οπτική των δυνατοτήτων, τονίζει και τις θετικές πλευρές του ατόμου. Γιατί να μην συμπεριφερόμαστε και στα παιδιά με τον ίδιο τρόπο; Δώστε θετική ενίσχυση για τις καλές συμπεριφορές και θα ακολουθήσει και η μείωση των αρνητικών. Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ενισχύουμε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά και όχι όλη την προσωπικότητα.
- Μην συγκρίνετε τα αδέλφια μεταξύ τους. Τα αδέλφια συχνά βρίσκονται σε θέση να ανταγωνίζονται μεταξύ τους, εξαιτίας των συγκρίσεων που γίνονται. Τα παιδιά έχουν ανάγκη να αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστά άτομα μέσα από μια μοναδική οπτική που αφορά τις δικές τους δυνατότητες και τη δική τους προσωπικότητα.
- Θέστε ρεαλιστικούς στόχους. Αφήστε τα παιδιά να δοκιμάσουν διαφορετικά πράγματα, να επιτύχουν και μετά να αποτύχουν. Αφήστε τα να έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν διαφορετικά αθλήματα ή εξωσχολικές δραστηριότητες. Όταν θέτουμε στόχους που είναι πέρα από τις δυνατότητες, απογοητεύονται. Δουλέψτε μαζί με τα παιδιά για τον καθορισμό των στόχων στις δικές τους δραστηριότητες και υποστηρίξτε τους.
- Ανοικτή και ελεύθερη επικοινωνία. Όπως και στις περισσότερες σχέσεις, είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε την ανάγκη για ανοικτή και ελεύθερη επικοινωνία. Επιτρέψτε στα παιδιά να εκφράσουν τα θετικά και αρνητικά τους συναισθήματα σ’ ένα άνετο και δεκτικό περιβάλλον. Προσπαθήστε να τους δίνετε αρκετό χρόνο για να μιλήσουν και αντιμετωπίστε αυτά που θα σας πουν με κατανόηση και περίσκεψη, προσέγγιση που ενδυναμώνει την προσωπική ανάπτυξη και αποτρέπει την αρνητική αυταξία. Ακούστε ενεργητικά το παιδί σας, έχετε οπτική επαφή, παρατηρείστε τον τόνο της φωνής, τη στάση του σώματος, επιβεβαιώστε ότι καταλαβαίνετε αυτά που λέγονται και δώστε ανατροφοδότηση.
- Λειτουργήστε ως πρότυπο. Σε τι επίπεδο βρίσκεται η δική σας αυτοεκτίμηση; Αν εσείς δεν πιστεύετε στις ικανότητες σας θα είναι δύσκολο να καθοδηγήσετε τα παιδιά σας. Να είστε θετικοί και ρεαλιστές. Χρησιμοποιείστε στρατηγικές επίλυσης των προβλημάτων που μπορούν να υιοθετήσουν και τα παιδιά και εξηγήστε τους της διαδικασία.
Η ‘γλώσσα’ της αυτοεκτίμησης. Χρησιμοποιείστε φράσεις που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση των παιδιών, όπως «Ευχαριστώ που με βοήθησες» «Πολύ καλή ιδέα». Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε φράσεις όπως «Πόσες φορές στο είπα;» ή «Είσαι χαζός», που έχουν αρνητική επίδραση στην αυτοεκτίμηση των παιδιών. Συχνά μπερδεύεται η ενίσχυση με την προσβολή. Είναι καλύτερο να πούμε «Είμαι ευχαριστημένος που το έκανες» απ’ το να πούμε «Καιρός ήταν» ή «Σου ταιριάζει το μπλε χρώμα» απ’ το να πούμε «Επιτέλους έβαλες και κάτι άλλο από τα μαύρα ρούχα που εσύ και οι φίλοι σου φοράτε». Αποφύγετε τις υπερβολικές κρίσεις, τα ταπεινωτικά σχόλια και το χλευασμό.- Δώστε χρόνο. Οι αλλαγές δεν μπορούν να γίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη. Κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς. Η εκμάθηση μιας νέας δεξιότητας απαιτεί χρόνο και εξάσκηση. Πόσο μάλλον για μια συναισθηματική δεξιότητα όπως είναι η αυτοέκτιμηση. Χρειάζεται αρκετή υπομονή.
- Οι δικές σας ανάγκες και αδυναμίες ως γονείς. Οι ρεαλιστικές προσδοκίες δεν αφορούν μόνο τα παιδιά αλλά και το δικό σας έργο ως γονείς. Αναγνωρίστε τις ικανότητες σας και δουλέψτε τις αδυναμίες σας. Δεν χρειάζεται να έχετε όλες τις απαντήσεις, εστιάστε στους τομείς που χρειάζονται περισσότερη προσοχή, δεν είναι δυνατόν να διεκπεραιωθούν όλα ταυτόχρονα.
Η Σεβαστή Μάκρα είναι ψυχολόγος και συνεργάζεται με το doctoranytime.gr που σας εξασφαλίζει μια πιο εύκολη καθημερινότητα για τη φροντίδα της υγείας σας, καθώς:
– Βρίσκετε τον κατάλληλο γιατρό αξιολογώντας πληροφορίες όπως βιογραφικό, εμπειρία, εξειδίκευση, κόστος επίσκεψης, αξιολόγηση άλλων ασθενών κ.α.
– Κλείνετε το ραντεβού σας δωρεάν & online οποιαδήποτε στιγμή και σε λιγότερο από 1΄
– Έχετε τον πλήρη έλεγχο της παρακολούθησης της υγείας σας, διατηρώντας το ιατρικό ιστορικό σας στην προσωπική σας σελίδα!
