Η αλήθεια είναι πως τα τελευταία χρόνια το έχω στερηθεί κάπως το θέατρο, για προσωπικούς λόγους για τους οποίους δε χρειάζεται να σας ζαλίζω. Όταν, όμως, καταφέρνω να μπω στη θεατρική αίθουσα, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα βγω από αυτήν τουλάχιστον προβληματισμένη. Κι όχι, δεν το λέω με την αρνητική έννοια, αλλά με εκείνη του ότι αυτό που είδα να ξεδιπλώνεται στη σκηνή έκανε το μυαλό μου να δουλέψει με… τουρμπίνες.
Σε ένα αυστηρό πολιτικό καθεστώς, άγνωστο στο θεατή, ο συγγραφέας Χατούριαν (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) συλλαμβάνεται από τους αστυνόμους Τουπόλσκι (Νίκος Κουρής) και Άριελ (Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος). Στην αρχή θεωρεί πως κρατείται με την κατηγορία πως χρησιμοποιεί την τέχνη του για πολιτική αντίσταση. Στην πορεία, όμως ανακαλύπτει πως κάποιες από τις ιστορίες που έγραψε έγιναν κάτι σαν «οδηγός» με αποτέλεσμα τις δολοφονίες δύο μικρών παιδιών, ενώ την ίδια στιγμή ένα ακόμη κοριτσάκι αγνοείται. Ο Χατούριαν προσπαθεί να πείσει τους αστυνομικούς πως αυτός απλά γράφει τις ιστορίες. Το γεγονός, όμως, πως στις ιστορίες αυτές πρωταγωνιστούν παιδιά με φρικτά βιώματα κι οι ομοιότητές τους με τα εγκλήματα κάθε άλλο παρά συμπτωματικό φαίνεται. Και μέσα σε όλα αυτά, έρχεται κι η κατάθεση του μικρότερου αδερφού του Χατούριαν, του Μίκαλ (Γιώργος Πυρπασόπουλος) που υποστηρίζει τις κατηγορίες εναντίον του απελπισμένου Χατούριαν, ενώ οι εξελίξεις θα φέρουν όλους τους χαρακτήρες αντιμέτωπους με απρόσμενες αλήθειες.
Ο «Πουπουλένιος» («The Pillowman») είναι ένα θεατρικό έργο που ολοκλήρωσε το 2003 έπειτα από περίπου δέκα χρόνια – οπότε και του είχε έρθει η πρώτη ιδέα – ο Αγγλοϊρλανδός συγγραφέας Martin McDonagh. Το 2004 το έργο κερδίζει το βραβείο Laurence Olivier από την Εταιρεία Θεάτρου του Λονδίνου ως το καλύτερο έργο της σαιζόν (είχε κάνει πρεμιέρα στο Βασιλικό Θέατρο του Λονδίνου με πρωταγωνιστές το Jim Broadbent και David Tennant), ενώ το 2005 βραβεύεται και με Tony Award (Broadway, με τους Billy Crudup και Jeff Goldblum). Η έμπνευση για τον «Πουπουλένιο» προήλθε από την προσπάθεια του McDonagh να γράψει παιδικά παραμύθια, μόνο για να ανακαλύψει πως αυτά κρύβουν κάτι πιο σκοτεινό έχοντας στο χαρακτήρα τους «κάτι που δεν ταιριάζει».
Αυτό που φτάνει τελικά στο θεατή δεν είναι απλά μία αλληγορία που τονίζει την απορία «πού σταματά η τέχνη και πού σταματά η ζωή;». Κι η αλήθεια είναι πως παρά το χαρακτηρισμό «μαύρη κωμωδία» που αποδίδεται στο έργο, δύσκολα μπορεί να κατηγοριοποιήσει κανείς τον «Πουπουλένιο». Έχει πολιτικά και κοινωνικά μηνύματα. Έχει ένα σκοτεινό τύπο χιούμορ, το οποίο, όμως, οι εξελίξεις με τις συνεχείς τους ανατροπές το μεταμορφώνουν σε καυστικό σαρκασμό που το νιώθεις σα γροθιά στο στομάχι. Προσωπικά εγώ ένιωσα κάτι πολύ περισσότερο: σαν κάποιος να άνοιξε το κεφάλι μου κι άρχισε να «ανακατεύει» το μυαλό μου για να το κάνει να αναλύσει όσα έβλεπα με μία οπτική που υπό άλλες συνθήκες ίσως και να αγνοούσα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως μέσα από την εξέλιξη της πλοκής, ο McDonagh εξαπολύει ένα δριμύ «κατηγορώ» σε όσους «τιμωρούν» με τον τάδε ή δείνα τρόπο την παιδική ηλικία, είτε με πράξεις είτε όταν παριστάνουμε τους «μεγάλους».
Την ίδια στιγμή είναι μία όμορφη υπενθύμιση πως όλοι μας, μικροί και ΚΥΡΙΩΣ μεγάλοι – επιθυμούμε να ακούμε πιο συχνά αυτό το ταξιδιάρικο «Μια φορά κι έναν καιρό…». Μεγάλο ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα παίζει η ευρηματική σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, ο οποίος δεν περιορίστηκε απλά να «στήσει» επί σκηνής κατά πώς έπρεπε εαυτόν και συμπρωταγωνιστές, αλλά ο τρόπος που παρουσίαζε τις ιστορίες του Χατούριαν – οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πλοκή – με ένα είδους «βωβού» θεάτρου – κουκλοθεάτρου, έκανε ακόμη πιο ζωντανή την ιστορία, φέρνοντας το θεατή ακόμα πιο κοντά στα γεγονότα.
Οι ερμηνείες
Θα μου επιτρέψετε να μην επεκταθώ μεμονωμένα σε κάθε ηθοποιό, καθώς ειλικρινά, οι ερμηνείες τους ήταν τόσο άμεσες, τόσο καθηλωτικές. Ο καθένας τους ξεδιπλώνει το χαρακτήρα του με τέτοιο τρόπο που τονίζεται τόσο η μοναδικότητα όσο κι η πολυπλοκότητά του.
Η παράσταση θα φιλοξενείται μέχρι τις 3 Μαΐου στο θέατρο Αριστοτέλειο (Εθνικής Αμύνης 2, 2310-262051). Εισιτήρια μπορείτε να προμηθευθείτε από τα ταμεία του θεάτρου, τα καταστήματα ΓΕΡΜΑΝΟΣ είτε από το Tickethour (210-8938111 & www.tickethour.com ).
Μετάφραση – Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης
Σκηνικά – Κοστούμια: Αθανασία Σμαραγδή
Εικονογράφηση – Πρόσθετα Σκηνικά: Φίλιππος Φωτιάδης
Μουσική: Μίνως Μάτσας
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Βοηθός Σκηνοθέτη: Έλενα Σκούλα
Διανομή
Χατούριαν:
