Μία συζήτηση με τον ταλαντούχο ηθοποιό, Χάρη Μαυρουδή, που συμμετέχει για δεύτερη χρονιά στην -τιμημένη με το Βραβείο «Κάρολος Κουν»- παράσταση “Οιδίπους Τύραννος” του Σοφοκλή, μας μεταφέρει από τις ηθικές αξίες του παρελθόντος στην επικαιρότητα του σήμερα…
Μιλήστε μου λίγο για τους ρόλους σας και για τον τρόπο που τους προσεγγίσατε.
Έχω τη χαρά φέτος να συμμετέχω στην παράσταση Οιδίπους Τύραννος. Ένα εκ των σπουδαιότερων κατά την άποψή μου αρχαίων δραμάτων. Αυτό που κάνει αυτό το έργο τόσο σπουδαίο, είναι πως ζούμε σε μια εποχή που η αδικία, η ανισότητα, η αλαζονεία της εξουσίας, η πενία επιχειρημάτων, η παραίτηση του κόσμου, η μοιρολατρία και η συγκέντρωση της εξουσίας σε όλο και πιο αυταρχικές ηγεσίες, είναι κοινά στοιχεία του σήμερα με αυτά που ο Σοφοκλής καταπιάνεται στο έργο του. Αυτή η πραγματικότητα είναι τα στοιχεία προσέγγισης των ρόλων μου, δηλαδή του κορυφαίου στον χορό και του Αγγέλου/βοσκού που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας προκειμένου να αρχίσει να λύνεται το νήμα της ιστορίας. Η σκηνοθεσία της παράστασης άξια έφερε στον Θανάση Σαράντο το βραβείο σκηνοθεσίας “Κάρολος Κουν”, οπότε η προσέγγισή μου είναι και βασισμένη στην προσέγγιση του σκηνοθέτη μας, ο οποίος προσπάθησε να αναδείξει το ανθρώπινο πρόσωπο πίσω από κάθε πράξη που συντελείται στο έργο μας.
Τι κάνει τη συγκεκριμένη τραγωδία τόσο επίκαιρη;
Ο Οιδίπους Τύραννος είναι ένα έργο πολλών επιπέδων. Ανέλυσα και προηγουμένως κάποια στοιχεία που αναδεικνύουν την επίκαιρη σημασία του. Θέλω όμως να σταθώ ίσως στο πιο σημαντικό: τη μοιρολατρία. Σήμερα είναι νομίζω κοινώς αποδεκτό γεγονός πως ο κόσμος έχει απομακρυνθεί από την ενασχόλησή του με την Πολιτική. Αυτό έχει διαφορετικές αιτίες αναλόγως και με τις πολιτικές αφετηρίες των ανθρώπων. Από τη μια η εδραίωση του καπιταλιστικού συστήματος, έχει ριζωθεί στις συνειδήσεις των πολιτών αποδεχόμενοι μοιρολατρικά πως η ανισότητα είναι στοιχείο δομικό και αναπόφευκτο της ίδιας της ύπαρξης της κοινωνίας και από την άλλη η αριστερά τουλάχιστον στην Ευρώπη, δεν έχει καταφέρει να πείσει την πλειοψηφία των πολιτών για μια ρεαλιστική αντιπρόταση, ικανή να ορθώσει σύγχρονο λόγο και όραμα που θα απαντήσει στο αδιέξοδο των ανθρώπων. Αυτή η αποστροφή προς την πολιτική έχει προκαλέσει εκτός της απογοήτευσης, την πεποίθηση πως τίποτα δεν αλλάζει και πως μέσω του ατομικισμού μπορεί μόνο να υπάρξει μια σωτηρία από την ολοένα και πιο δυσβάσταχτη προσπάθεια επιβίωσης. Όταν όμως η κοινωνία δεν συντάσσεται σε έναν κοινό σκοπό αλλά μεμονωμένα προσπαθεί να αντιδράσει, συντρίβεται στα συμφέροντα της καθεστηκυίας εξουσίας και το μόνο που πράττει είναι η απραξία της μοιρολατρίας. Έτσι και ο κεντρικός ήρωας του Σοφοκλή, αποδεχόμενος την ισχύ ενός χρησμού, οδηγείται στην αυτοεκπληρούμενη προφητεία και την αυτοκαταστροφή του.
Ο Οιδίποδας θέλει να σώσει τον λαό του, κάνει τα πάντα γι’ αυτό και στο τέλος ανακαλύπτει πως η πηγή του κακού είναι ο ίδιος. Λείπει η αυτογνωσία στους σημερινούς ηγέτες;
Οι σημερινοί ηγέτες απομακρύνονται από την κοινωνία και αδυνατούν να αντιληφθούν τα αδιέξοδα και την διάσταση των αναγκών και των αιτημάτων της. Αυτό φυσικά δεν είναι τωρινό «επίτευγμα» αλλά διαχρονικό. Δεν είναι νομοτελειακό αλλά είναι το σύνηθες. Ίσως για αυτό σε κάποιες χώρες υπάρχει και ο συνταγματικός περιορισμός στον αριθμό των θητειών που κάποιος μπορεί να παραμένει στην εξουσία. Όταν απομακρύνεσαι από την κοινωνία που σε δημιούργησε, μεταλλάσσεσαι σε κάτι διαφορετικό και αντιλαμβάνεσαι τον εαυτό σου ως κάτι ανώτερο. Σταματάς να νιώθεις και να αποδέχεσαι τις αδυναμίες σου, το πεπερασμένο των δυνατοτήτων σου και αδυνατείς να αντιληφθείς αυτό που έχεις γίνει. Ίσως μάλιστα να απομακρύνεις και τους κοντινούς σου ανθρώπους που από αγάπη προσπαθούν να σε αφυπνίσουν. Αυτό δεν γίνεται μόνο σε όσους έχουν ηγετική θέση στην κοινωνία αλλά και με όσους έχουν οποιαδήποτε εξουσία. Ακόμα και στον επαγγελματικό τους χώρο.
Είναι μοιραία η αλαζονεία στους έχοντες εξουσία;
Η μονολεκτική απάντηση είναι πως όχι! Η πραγματικότητα όμως δείχνει πως οι περισσότεροι άνθρωποι που ασκούν εξουσία, υποκύπτουν στην αλαζονεία και την έπαρση. Θεωρώ πως αυτό συμβαίνει γιατί δεν διαθέτουν τις βάσεις αυτές, που θα τους προστατέψουν από το δηλητήριο της εξουσίας. Πιστεύω πως ευθύνη φέρουν και όσοι βρίσκονται κοντά τους επειδή προκειμένου να εξασφαλίσουν οφέλη από την εξουσία, συμπεριφέρονται υποτακτικά, με κολακεία και δουλοπρέπεια, θολώνοντας την κρίση του έχων εξουσία και επί της ουσίας, εκμαυλίζοντάς τον!
Μπορεί ένας άνθρωπος να ξεφύγει από το πεπρωμένο του;
Δεν πιστεύω στο πεπρωμένο. Πιστεύω στη βούληση. Ναι είναι πραγματικότητα πως η αφετηρία και η ταξική καταγωγή μας, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το «πεπρωμένο» μας. Ζούμε μάλιστα σε μια περίοδο που η παιδεία αποκτά όλο και περισσότερο ταξικά χαρακτηριστικά δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την όποια «διαφυγή». Αν βρεθούν όμως στη ζωή μας κάποιοι φωτεινοί άνθρωποι που θα μας δείξουν μια άλλη προοπτική και παλέψουμε για αυτήν, θεωρώ πως έστω και με λιγότερα μέσα, ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να επιλέξει το δικό του πεπρωμένο. Επειδή όμως πιστεύω στη συλλογική προσπάθεια και όχι στον ατομικισμό, θεωρώ πως χρέος της κοινωνίας είναι η διεκδίκηση αυτών των συνθηκών, που θα εξαλείφουν τους παράγοντες που εν μέρη προκαθορίζουν τις επιλογές και τη διαδρομή μας.
Εκτός από την υποκριτική, ασχολείστε πολλά χρόνια με τα κοινά. Πώς αποφασίσατε να εμπλακείτε με την πολιτική και ποια η μεγαλύτερη ηθική σας νίκη μέχρι σήμερα;
Νομίζω πως πάντα ήμουν πολιτικό ον ακόμα και πριν ασχοληθώ με τον τρόπο που σήμερα συμμετέχω στα κοινά. Η πολιτική έχει μια διασταλτική έννοια στο μυαλό μου και αφορά την στάση και την ευθύνη του καθενός μας στα ζητήματα που αφορούν τον τρόπο διαχείρισης της ζωής μας. Όταν αυτό αφορά την συλλογική μας δράση ονομάζεται πολιτική. Και από μικρός πίστευα πως η συμμετοχή μας σε αυτή τη διαδικασία είναι μονόδρομος. Διαφορετικά μπορεί να μην εξορίζεσαι όπως συνέβαινε μερικές χιλιάδες χρόνια νωρίτερα, αλλά εξαιρείς τον εαυτό σου από κάθε δυνατότητα συνδιαμόρφωσης του παρόντος και του μέλλοντος.
Πριν από 5 χρόνια λοιπόν περίπου συντάχθηκα μαζί με ανθρώπους που είχαν ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία στην διαμόρφωση της πολιτικής σε τοπικό επίπεδο στον Δήμο Χαλανδρίου. Με ανθρώπους με κοινή πολιτική αντίληψη, αξίες και ήθος και προσπάθησα να συμβάλλω και εγώ σε αυτή την κοινή προσπάθεια. Στις πρώτες εκλογές που συμμετείχα ήμουν ο τελευταίος εκλεγμένος στο ψηφοδέλτιο αλλά ο Δήμαρχος μου έδωσε τη δυνατότητα να αναλάβω την αντιδημαρχία Αθλητισμού και εξυπηρέτησης των πολιτών, ενώ μετά τις τελευταίες εκλογές ανέλαβα την ευθύνη του Περιβάλλοντος και της Πολιτικής Προστασίας.
Αυτά τα χρόνια είδα την πόλη μου να αλλάζει προς το καλύτερο, να αναβαθμίζεται η ποιότητα της ζωής μας, δώσαμε πιστεύω έναν αγώνα προκειμένου οι πολίτες να συμμετέχουν όλο και πιο ενεργά και να δημιουργούμε σταθερά τις υποδομές προκειμένου να κατακτήσουμε ως κοινωνία ζητήματα που τα προηγούμενα χρόνια ήταν εκτός κάθε προσδοκίας. Αυτός ο κοινός μας αγώνας, είναι μια συλλογική ηθική νίκη. Σε προσωπικό επίπεδο όμως θεωρώ πως η ευαισθησία, η ευγένεια και το ήθος που διαμορφώνουν τα δυο μου παιδιά που σήμερα είναι 18 και 16 χρονών, είναι η μεγαλύτερη ηθική νίκη. Και αυτό μπορεί να είναι και πολιτική!
Γιατί η διαμόρφωση μιας κοινωνίας είναι πολιτικό ζήτημα και συντελείται μέσα από τις επόμενες γενιές.
Info:
«Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή. Σκηνοθεσία, δραματουργική επεξεργασία και ερμηνεία του ομώνυμου ρόλου, Θανάσης Σαράντος. Από 18 Νοεμβρίου και για 15 μόνο παραστάσεις στο «Από Μηχανής» Θέατρο.
Προπώληση: more.com Προσφορά προπώλησης: 10 €