Tag:

Ιωάννα Κορδαλή

Attachment Parenting : Πως θα βοηθήσω το μωρό μου να γίνει ένας ευτυχισμένος ενήλικας; από την Ιωάννα Κορδαλή

Το Attachment Parenting δεν είναι μια καινούρια έννοια αλλά έχει μία μακρά ιστορία επιστημονικής έρευνας και θεωρείται μία από τις πιο διαδεδομένες θεωρίες προσωπικότητας παγκοσμίως. Τα τελευταία 30 χρόνια οι έρευνες της Mary Salter Ainsworth και των συνεργατών της, οι θέσεις του Bowlby και τα πειράματα της Main πάνω στις διαπροσωπικές σχέσεις ενηλίκων την έχουν τοποθετήσει στο επίκεντρο των θεωριών για την προσωπικότητα και τις σχέσεις.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα πειράματα του Harlow στην δεκαετία του 1950 ανέτρεψαν τα μέχρι τότε δεδομένα καθώς αποδείκνυαν ότι τα μωρά επιζητούν την επαφή με τη μάνα, το άγγιγμα της και την τρυφερότητα πιο πολύ απ’ ότι το φαγητό. Τα μωρά μαϊμουδάκια που χρησιμοποίησε για τα πειράματα του, έδειχναν να προτιμούν την αγκαλιά και το χάδι από τη τροφή όταν τους δινόταν η επιλογή. Ο ψυχίατρος Bowlby κατέγραψε τις βασικές αρχές τις θεωρίας αυτής και άρχισαν να την εφαρμόζουν σε ορφανοτροφεία παιδιών που είχαν χάσει τους γονείς τους στον πόλεμο. Εκεί, τα παιδιά που αντιμετώπιζαν ψυχολογικά και αναπτυξιακά προβλήματα έδειξαν μεγάλη καλυτέρευση όταν αναγνωρίστηκε η ανάγκη τους για φυσική επαφή και όχι μόνο για φαγητό.

Εκείνη που άρχισε να μελετάει συστηματικά το Attachment theory και να παρουσιάζει αποδείξεις ήταν η Ainsworth που εγκαινίασε μια πειραματική μέθοδο γνωστή ως ‘Strange Situation’. Τα πειράματα αυτά είχαν τρία στάδια, στο πρώτο στάδιο η μάνα έπαιζε σ’ ένα δωμάτιο με το μωρό, στο δεύτερο στάδιο έφευγε από το δωμάτιο και στο τρίτο στάδιο γυρνούσε μετά από λίγα λεπτά. Η Ainsworth κατέγραφε πως αντιδρούσαν τα παιδιά όταν έφευγε η μητέρα αλλά και πως αντιδρούσαν όταν εκείνη επέστρεφε στο δωμάτιο. Με βάση αυτές τις παρατηρήσεις η Ainsworth κατηγοριοποίησε σε ασφαλή και ανασφαλή τα μωρά ανάλογα με το είδος της επαφής με την μητέρα. Τα μωρά με ασφαλή δεσμό ένιωθαν τη μάνα σαν μια ασφαλή βάση από όπου μπορούσαν να εξερευνήσουν το δωμάτιο, δεν γινόντουσαν πολύ αναστατωμένα όταν εκείνη έφευγε και την υποδέχονταν χαρούμενα. Σε αντίθεση, τα παιδιά με ανασφαλή δεσμό, είτε αδιαφορούσαν για τη μητέρα όταν γύριζε, είτε έκλαιγαν απαρηγόρητα όσο εκείνη έλειπε είτε έδειχναν έναν συνδυασμό αυτών των μοτίβων.

Το πιο σημαντικό σημείο αυτών των πειραμάτων ήταν οι αποδείξεις ότι η συμπεριφορά του παιδιού στο πείραμα μπορούσε να προβλέψει την ποιότητα της προσαρμογής τους στο περιβάλλον στην ενήλικη ζωή.

[quote_right]Τα παιδιά με ασφαλή δεσμό είχαν την τάση να είναι πιο ισορροπημένοι ως έφηβοι και ως ενήλικες, ενώ να παιδιά με ανασφαλή δεσμό έδειχναν να έχουν περισσότερες δυσκολίες σχετικά με την προσαρμογή τους στο περιβάλλον, την εικόνα για τον εαυτό τους, τις φιλικές και ερωτικές τους σχέσεις.
[/quote_right]
Αυτό που προτείνει η συγκεκριμένη προσέγγιση είναι η έμφαση στην ποιότητα της σχέσης ανάμεσα στο μωρό και τους γονείς, την ανάγκη για φυσική επαφή και άγγιγμα. Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να αποτελούν για το μωρό μια ασφαλή βάση που θα τα βοηθά να εξερευνήσουν περαιτέρω το περιβάλλον και οι προσδοκίες τους θα πρέπει να συναντούν τις ανάγκες του μωρού. Το Attachment Parenting προϋποθέτει οι γονείς να είναι κοντά στο μωρό τους σωματικά αλλά και συναισθηματικά, να έχουν τις συναισθηματικές τους κεραίες ανοιχτές ώστε να μπορούν με τον καιρό να διακρίνουν τα μη λεκτικά σήματα που δίνει το παιδί ανάλογα με τις ανάγκες του. Το Attachment Parenting είναι μια διαπαιδαγωγική προσέγγιση εστιασμένη στις ανάγκες του μωρού και όχι τον γονιών.

Πιο συγκεκριμένα το Attachment Parenting προτείνει 4 βασικά σημεία που είναι τα ακόλουθα:

1) Έχουμε το μωρό πάνω μας όσο πιο πολύ μπορούμε χρησιμοποιώντας το μάρσιπο και την αγκαλιά μας. Δεν διστάζουμε να χαϊδέψουμε το μωρό όταν εκείνο δείχνει να το έχει ανάγκη. Πολλοί γονείς διστάζουν να έχουν το μωρό τους πολύ ώρα αγκαλιά ή να το χαϊδεύουν από φόβο μήπως το κακομάθουν. Η αλήθεια είναι πως ποτέ κανείς δεν έπαθε κάτι από την πολλή αγκαλιά και είναι αδύνατον να κακομάθεις ένα βρέφος. Ακόμα και αν συνηθίσει και επιζητά την αγκαλιά πιο συχνά είναι καλύτερο να το κακομάθουμε από το να νιώθει αποστερημένο. Τα συχνά χάδια δημιουργούν ασφάλεια στο μωρό και το κάνουν να νιώθει αγαπητό. Η αγάπη αυτή που εισπράττει το βοηθάει να βιώνει τον εαυτό του ως κάποιον που αξίζει να αγαπιέται και που έχει αξία. Η αίσθηση αυτή στη μετέπειτα ζωή του βοηθά στην αυτό-εικόνα του, στην αυτοπεποίθηση του, στον τρόπο που αντιμετωπίζει το περιβάλλον και στις διαπροσωπικές του σχέσεις.

2) Θηλάζουμε το μωρό όσο πιο πολύ καιρό μπορούμε και το θηλάζουμε όταν θέλει αυτό και όχι ανάλογα με το πρόγραμμα μας. Το μωρό χρησιμοποιεί τη θηλή όχι μόνο για να τραφεί αλλά και για να παρηγορηθεί ακόμη και για να νιώσει την επαφή με τη μάνα. Είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι ο θηλασμός σύμφωνα με την ζήτηση του παιδιού βοηθάει στην παραγωγή του γάλακτος. Αν για τους όποιους λόγους ο θηλασμός δεν έχει εγκατασταθεί ταΐζουμε το μωρό με το μπιμπερό κρατώντας το κοντά να ακούει την καρδιά. Ακόμη και με το μπιμπερό ταΐζουμε το μωρό όταν εκείνο θέλει και όχι βάση προγράμματος. Αντιμετωπίζουμε τη σίτιση του μωρού ως κάτι που μπορεί να έχει πρόσβαση ανά πάσα στιγμή και για όσο εκείνο θέλει.

3) Κοιμόμαστε μαζί με το μωρό. Ο ήχος του χτύπου της καρδιάς και η μυρωδιά της μητέρας του λειτουργούν ηρεμιστικά. Έρευνες έχουν δείξει ότι η συν-κοίμηση βοηθάει το μωρό να ρυθμίζει την αναπνοή του με την αναπνοή της μητέρας και μειώνει τον κίνδυνο για το σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Στην Κίνα που τα μωρά κοιμούνται κατεξοχήν με τους γονείς το σύνδρομο αυτό είναι τόσο σπάνιο που δεν υπάρχει καν ορολογία. Η συν-κοίμηση βοηθάει πολύ στην εγκατάσταση του θηλασμού.

4) Προσπαθούμε να διαβάζουμε τα σήματα του μωρού. Το μωρό πριν κλάψει μας το δείχνει με τον τρόπο του. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να είναι ανοικτοί και να παρατηρούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους. Όταν προλαμβάνουμε το κλάμα του μωρού, αποφεύγουμε να δώσουμε το μήνυμα ότι μπορεί να ζητάει αυτά που θέλει με το κλάμα, γιατί ενεργούμε πριν αυτό κλάψει. Έρευνες έχουν δείξει ότι όταν αφήνουμε ένα μωρό να κλαίει τα επίπεδα των ορμονών του στρες ανεβαίνουν πολύ και τείνουν να παραμένουν υψηλά για πολύ ώρα αργότερα. Το στρες εμποδίζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, και του ανοσοποιητικού συστήματος. Το να αφήνουμε το μωρό να κλαίει για να μην το κακομάθουμε ή για να εκτονωθεί μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση του καθώς το μωρό νιώθει αβοήθητο. Θεωρητικοί προτείνουν ότι όταν τα μωρά νιώθουν αβοήθητα εσωτερικεύουν μια εικόνα για τον εαυτό τους που της λείπει αξία και το περιβάλλον αντιλαμβάνεται ως εχθρικό και απρόθυμο να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.

Αυτός ο τρόπος διαπαιδαγώγησης μπορεί να μην είναι τόσο εύκολος για τους γονείς γιατί απαιτεί πολύ από το χρόνο τους. Οι γονείς καλούνται να βάλουν λίγο στην άκρη τις δικές τους ανάγκες και υποχρεώσεις και να αφοσιωθούν στο παιδί τους τουλάχιστον για τον πρώτο χρόνο. Το Attachment Parenting έχει όμως και πολλά οφέλη για τους γονείς, καθώς τα μωρά που μεγαλώνουν με αυτό τον τρόπο κλαίνε λιγότερο, έχουν λιγότερο στρες, και δυνατό ανοσοποιητικό σύστημα. Ακόμη, γίνονται πιο υγιή και πιο αυτάρκη όταν μεγαλώνουν, διατηρούν μια όμορφη εικόνα για τον εαυτό τους και έχουν αρκετά υψηλή αυτοεκτίμηση. Τα παιδιά και οι ενήλικες με ασφαλή δεσμό τείνουν να κάνουν πιο υγιείς φιλικές και ερωτικές σχέσεις.

Παρατίθεται το παρακάτω link για όποιον θέλει να διαβάσει περισσότερα σχετικά με το Attachment Parenting.

Miller, P.M. & Commons, M.L. (2010). The Benefits of Attachment Parenting for Infants and Children: A Behavioral Developmental View, Behavioral Development Bulletin, Vol. 10. ‘http://www.baojournal.com/BDB%20WEBSITE/BDB-no-10/A01.pdf

Περισσότερες πληροφορίες για την ψυχολόγο Ιωάννα Κορδαλή, μπορείτε να διαβάσετε εδώ

01/10/2014 0 comment

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

10 Πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τα νεογέννητα, από την Ιωάννα Κορδαλή

written by The K-magazine

από την Ιωάννα Κορδαλή-Ψυχολόγος

1) Τα ανθρώπινα μωρά γεννιούνται νωρίτερα από αυτά των άλλων θηλαστικών:
Συγκεκριμένα, τα μωρά γεννιούνται 9 μήνες πιο νωρίς σε σχέση με τις κινητικές τους ικανότητες (τα περισσότερα θηλαστικά περπατούν λίγες ώρες μετά τη γέννα) και 18 μήνες νωρίτερα σε σχέση με την οστική τους ανάπτυξη. Ένα μωρό που γεννήθηκε στην ώρα του έχει ανεπτυγμένο το 25% του εγκεφάλου του σε σχέση με αυτό του ενήλικα και η μεγαλύτερη ανάπτυξη θα πραγματοποιηθεί τα 5 πρώτα χρόνια. Βασικό ρόλο στην ομαλή εγκεφαλική ανάπτυξη παίζει η διάδραση με τους γονείς αλλά και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας ή της κοινότητας.

2) Τα μωρά χρειάζεται να μείνουν στη μήτρα τουλάχιστον 37 εβδομάδες: Πριν τις 37 εβδομάδες η ανάπτυξη του αναπνευστικού συστήματος δεν έχει ολοκληρωθεί και μπορεί να χρειαστεί να μείνουν στη θερμοκοιτίδα ή να πάρουν κορτιζόνη. Στην περίπτωση που είναι απαραίτητη η πρόκληση τοκετού ή η καισαρική είναι σημαντικό να καταφέρει η μητέρα να φτάσει τουλάχιστον τις 37 εβδομάδες κύησης.

3) Τα γαντάκια στα χέρια του μωρού, του προκαλούν στρες:
Αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού η αφή είναι από τις πιο ανεπτυγμένες του αισθήσεις. Κατά τη διάρκεια της ενδομήτριας ζωής το έμβρυο χρησιμοποιεί την αφή του και αυτό το βοηθά να ηρεμεί. Όταν γεννιέται μέσω της αφής επιχειρεί να εξερευνήσει το περιβάλλον. Το να μπορεί να ακουμπήσει τον εαυτό του αλλά και άλλα αντικείμενα και ανθρώπους το κάνει να νιώθε ασφάλεια. Λίγες γρατζουνιές στο πρόσωπο δεν είναι τόσο βλαβερές σε σχέση με το άγχος που βιώνουν από την στέρηση της αφής.

4) Δεν μπορεί κανείς να κακομάθει ένα παιδί κατά τη διάρκεια τουλάχιστον του πρώτου χρόνου: Κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου ζωής οι ανάγκες του μωρού είναι συνυφασμένες με τα θέλω του. Τα μωρό χρειάζεται να φάει και γι αυτό κλαίει για φαγητό, το μωρό χρειάζεται την αγκαλιά και γι αυτό την αποζητά. Μετά το πρώτο έτος το μωρό διεκδικεί πράγματα που δεν τα χρειάζεται. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε στο νου μας ότι δεν υπάρχει τρόπος να κακομάθουμε ένα παιδί κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου ζωής.

5) Τα μωρά ξέρουν πότε και πόσο θέλουν φάνε: Τους πρώτους μήνες της ζωής του παιδιού δεν έχει νόημα να προσπαθούμε να τους επιβάλουμε πρόγραμμα φαγητού. Εκείνα ξέρουν κάθε πότε χρειάζονται να φάνε και πόσο. Η επαφή με το μητρικό στήθος σηματοδοτεί για εκείνα το φαγητό αλλά τη χρησιμοποιούν και για παρηγοριά όταν πονάνε ή όταν κάτι τους συμβαίνει. Μη στερείτε αυτή την επαφή από τα παιδιά και αφήστε τα να απολαύσουν την ασφάλεια που τους δίνει χωρίς χρονοδιάγραμμα τουλάχιστον για τις πρώτες 8 εβδομάδες. Μετά από αυτό το διάστημα βρίσκουν μόνα τους το πρόγραμμα τους και ο χρόνος που χρειάζονται στο στήθος μειώνεται σημαντικά καθώς έχουν νιώσει την ασφάλεια που χρειάζονται τις πρώτες εβδομάδες.

6) Το άγγιγμα και τα χάδια είναι για το μωρό τόσο σημαντικά όσο ο ύπνος και το φαΐ: Τα πειράματα του Harlow τη δεκαετία του 60 με μικρούς χιμπατζήδες έδειξαν τη σημαντικότητα της αγκαλιάς. Σε αυτά τα πειράματα τα μωρά χιμπατζήδων προτιμούσαν την αγκαλιά από το φαί ακόμη κι αν αυτό σήμαινε ότι θα έμεναν νηστικά. Ο ψυχαναλυτής Γιωσαφάτ υποστηρίζει ότι το χάδι της μάνας βοηθά τα μωρά να αντιληφθούν τα φυσικά όρια του κορμιού τους. Ακόμη, η επαφή με το δέρμα λειτουργεί ηρεμιστικά για τα μωρά.

7) Τα μωρά χρειάζονται νιώσουν τη στοργική αγάπη: Αν τα μωρά δεν νιώσουν τη στοργή τότε ο εγκέφαλος τους δεν θα αναπτυχθεί πλήρως. Ο αναπτυξιακός ψυχολόγος Urie Bronfenbrenner υποστήριζε ότι τα μωρά λειτουργούν καλύτερα όταν τουλάχιστον ένας ενήλικας είναι τρελός για εκείνα. Τα μωρά είναι κοινωνικά πλάσματα και φαίνεται να περιμένουν στοργική αγάπη και από άλλους ανθρώπους εκτός από τη μαμά και τον μπαμπά.

8) Τα μωρά είναι έτοιμα για παιχνίδι από τη στιγμή που γεννιούνται: Το παιχνίδι είναι η βασική λειτουργία για να εξελίξουν κοινωνικές δεξιότητες και αυτοέλεγχο. Μέσω του παιχνιδιού μαθαίνουν τρόπους να επικοινωνούν, να δείχνουν την αγάπη τους αλλά και να νιώθουν αγαπητά. Το πρώτο παιχνίδι των γονιών με το παιδί είναι τα λογάκια και τα τραγουδάκια κοιτάζοντας το μωρό στα μάτια. Μετά από τις πρώτες εβδομάδες αρχίζουν και ανταποδίδουν το χαμόγελο.

9) Τα μωρά προειδοποιούν πριν αρχίσουν να κλαίνε: Τα μωρά χρησιμοποιούν γκριμάτσες και ήχους προκειμένου να δείξουν ότι κάτι τα δυσαρεστεί. Είναι σημαντικό οι γονείς παρατηρώντας προσεχτικά με τον καιρό ν’ αρχίσουν ν’ αντιλαμβάνονται τα σημάδια των παιδιών. Είναι δύσκολο για εκείνα να σταματήσουν το κλάμα άπαξ και το ξεκινήσουν. Η αναγνώριση των σημάτων των παιδιών προλαμβάνει το κλάμα τους.

10) Τα μωρά αποθηκεύουν τις εμπειρίες τους από την αρχή της ζωής τους στην μνήμη τους. Αυτές οι αναμνήσεις έχουν επιρροή στην ενήλικη ζωή τους: Σύμφωνα με τη θεωρία του Bowlby το είδος της σχέσης του μωρού με τη μητέρα, το κατά πόσο εκείνη είναι διαθέσιμη όταν εκείνο την έχει ανάγκη και κατ’ επέκταση το πόσο ασφαλές νιώθει μέσα σε αυτή τη σχέση θα επηρεάσουν την εξέλιξη του χαρακτήρα τους, την επιλογή του συντρόφου τους αλλά και το είδος του γονιού που θα γίνουν αργότερα. Η θεωρία αυτή του Bowlby έχει επιβεβαιωθεί από πάρα πολλές έρευνες τόσο σε μωρά όσο και σε ενηλίκους.

Δίνετε στα μωρά σας όλη την προσοχή και προσπαθήστε να είστε διαθέσιμοι για αυτά ειδικά κατά τη διάρκεια του πρώτου χρόνου. Τα όρια θα έχετε καιρό να τα βάλετε στα μετέπειτα αναπτυξιακά στάδια. Τα μωρά είναι γενετικά προγραμματισμένα να μεγαλώνουν μέσα σε κοινωνίες και να περιμένουν να ικανοποιούνται οι ανάγκες τους από τους γύρω τους. Ο θηλασμός, το σχεδόν συνεχές άγγιγμα, η φυσική παρουσία του γονιού, η άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες του μωρού καθώς και το παιχνίδι είναι πολύ σημαντικές λειτουργίες για την ανάπτυξη του εγκεφάλου αλλά και για τη συναισθηματική ανάπτυξη.

Περισσότερες πληροφορίες για την Ιωάννα Κορδαλή, μπορείτε να διαβάσετε εδώ

31/03/2014 0 comment

PSYCHO & SEX

ΓΟΝΕΑΣ: «Γηράσκω αεί διδασκόμενος», σεμινάρια από την Ιωάννα Κορδαλή & Σοφία Τσιώρη

written by The K-magazine

Ο ρόλος του γονέα είναι μία εξαιρετικά δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία γεμάτη συναισθήματα, σκέψεις, νέες εμπειρίες, επιτυχίες, αποτυχίες, όνειρα, φόβους… Είναι πολλές οι στιγμές που οι γονείς αισθάνονται ανασφαλείς και αβέβαιοι σε αυτό το ταξίδι, με αποτέλεσμα να είναι λίγες οι φορές που αισθάνονται ικανοποίηση με την εκτέλεση των γονικών τους καθηκόντων.

Ο Ίασμος οργανώνει ομάδες γονέων με κύριο εκπαιδευτικό στόχο τη διεύρυνση των γνώσεων σε θέματα που αφορούν στην ψυχική υγεία, τη διαπαιδαγώγηση και την κοινωνικοποίηση των παιδιών τους. Οι οικογενειακοί δεσμοί και η σημασία τους για την ανάπτυξης αυτόνομης προσωπικότητας, ο σχολικός εκφοβισμός, οι παιδικές κι εφηβικές φοβίες είναι ενδεικτικά κάποια από τα θέματα που θα συζητηθούν στο σεμινάριο, δίνοντας την ευκαιρία στους γονείς να κατανοήσουν και να αποκωδικοποιήσουν τόσο τη συμπεριφορά των παιδιών τους, όσο και των ίδιων.

Επιπλέον στόχος του σεμιναρίου είναι μαζί να δημιουργήσουμε έναν χώρο εμπιστοσύνης όπου οι γονείς θα έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να τις αξιοποιήσουν με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο. Μέσα από δημιουργικές ασκήσεις και με την ενεργό συμμετοχή των ίδιων των γονέων, θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τον ρόλο των σχέσεων μέσα στο οικογενειακό πλαίσιο, καθώς και τον αντίκτυπό που έχουν στον ψυχισμό των παιδιών.

Το σεμινάριο απευθύνεται σε γονείς με παιδιά σε προ-εφηβική και εφηβική ηλικία (12-18 ετών) και θα διεξάγεται κάθε Δευτέρα, ξεκινώντας από τη Δευτέρα 7 Απριλίου 2014.

Το κόστος συμμετοχής είναι 80 ευρώ ανά μήνα και οι συμμετέχοντες μπορούν να επιλέξουν πρωινές ή απογευματινές ώρες (12:00-13:30 ή 18:30-20:00).

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη θεματολογία επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.iasmos.eu, ενώ μπορείτε να δηλώσετε συμμετοχή στα τηλέφωνα: 6933349021 – 6942010767 – 2106126439 ή στο [email protected].

Οι συναντήσεις θα διεξάγονται στο κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής Ίασμος, Πίνδου 2 στην Άνω Πεύκη (πλησίον ηλεκτρικού σταθμού ΚΑΤ).

Θεματολογία του σεμιναρίου:
• Όρια και κανόνες στην εφηβεία
• Συναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού
• Σχολικός εκφοβισμός
• Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ανάπτυξη και ταυτότητα
• Οικογενειακοί δεσμοί και η σημασία τους για την ανάπτυξη αυτόνομης προσωπικότητας
• Παιδί και διαζύγιο
• Παιδικές και εφηβικές φοβίες
• Ο γονιός από μία άλλη οπτική γωνία

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με:

Ιωάννα Κορδαλή – Σύμβουλος ψυχικής υγείας. BSc Ψυχολογία MSc Ψυχική Υγεία

Ειδίκευση στην Συστημική- Οικογενειακή Θεραπεία, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεαραπεύτρια, 6942010767, [email protected]

«Να είσαι γονιός σημαίνει… να οδηγείς τη νέα γενιά και να συγχωρείς την προηγούμενη»

28/03/2014 0 comment

PSYCHO & SEX

Ιδεοληψίες & Ψυχαναγκασμοί, από την Σοφία Τσιώρη

written by The K-magazine

από την Σοφία Τσιώρη- Συμβουλευτική Ψυχολόγο

Οι έμμονες ιδέες είναι επίμονες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις που εισβάλλουν στο μυαλό μας παρά τη θέληση μας και τις οποίες συνήθως βρίσκουμε εξαιρετικά δύσκολο να αγνοήσουμε. Πριν τις τοποθετήσουμε σε ένα πλαίσιο «διαταραχής» είναι πολύ σημαντικό να επισημανθεί ότι μερικές από αυτές είναι πολύ συνηθισμένες, καθημερινές και δεν χαρακτηρίζονται πάντα σαν προβληματικές. Όλοι μας κάποια στιγμή είχαμε τέτοιες σκέψεις. Πριν φύγετε για την δουλειά σας πόσες φορές ελέγξατε αν έχετε σβήσει τα φώτα, αν βγάλατε το σίδερο από την πρίζα , αν κλείσατε τις βρύσες ή αν κλειδώσατε την πόρτα του σπιτιού σας? Πολλές από αυτές τις σκέψεις λοιπόν είναι καθημερινές και δεν εμπλέκονται όλες στην Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή.

Τι είναι όμως η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή;
Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΨΔ) ανήκει στις αγχώδεις διαταραχές και πολλές φορές μπορεί να χαρακτηρισθεί ως χρόνια. Το άτομο που πάσχει από ΙΨΔ παγιδεύεται από μιά σειρά επαναληπτικών σκέψεων (ιδεοληψίες – obsessions) και συμπεριφορών (ψυχαναγκασμοί – compulsions), που ο ίδιος ο πάσχων αναγνωρίζει ότι είναι υπερβολικές ή παράλογες, αλλά νιώθει αναγκασμένος να σκέφτεται ή να δρα με τον τρόπο αυτό, γιατί διαφορετικά βιώνει έντονο άγχος.

Πιο συγκεκριμένα…
Πιο πάνω έδωσα κάποια παραδείγματα αρνητικών σκέψεων που σε όλους μας κάποια στιγμή εισέρχονται ανεπιθύμητα. Οι περισσότεροι από εσάς βρίσκετε τον τρόπο να τις αγνοήσετε και να περιορίσετε την επαναλαμβανόμενο έλεγχό τους. Στην περίπτωση της ΙΨΔ, το άτομο δεν καταφέρνει να αγνοήσει τις σκέψεις αυτές και τις «ντύνει» με ένα διαφορετικό νόημα. Θεωρεί ότι οι σκέψεις του έχουν τη δύναμη να προκαλέσουν κακό ή ν’αποτρέψουν δυσάρεστα γεγονότα από το να συμβούν. Πιστεύοντας ότι η σκέψη του έχει τη δύναμη να προκαλέσει μια συγκεκριμένη πράξη, το άτομο οδηγείται στο να υπερπροσπαθεί να αποτρέψει τα γεγονότα αυτά μέσα από ψυχαναγκασμούς και συμπεριφορές αποφυγής. Η αίσθηση ευθύνης και ελέγχου των σκέψεων και οι επακόλουθες προσπάθειες ν’αποτραπεί το κακό είναι το επίκεντρο της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Συμπτώματα της ΙΨΔ
1) Ιδεοληψίες
Οι ιδεοληψίες είναι επαναλαμβανόμενες και ανεπιθύμητες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις οι οποίες βιώνονται συχνά κατά την διάρκεια της διαταραχής ως παρείσακτες και ακατάλληλες. Προκαλούν έντονο άγχος ή δυσφορία και βιώνονται συνήθως ως «ξένες» προς την προσωπικότητα του πάσχοντα (πώς μπορώ εγώ να σκέφτομαι κάτι τέτοιο? ) . Το άτομο προσπαθεί να καταπιέζει αυτές τις σκέψεις ή να τις εξουδετερώνει με κάποια άλλη σκέψη ή πράξη. Πάντα όμως αναγνωρίζει ότι είναι προϊόν της δικιάς του σκέψης, ακόμη και αν δεν συμφωνεί μαζί τους.
Συχνές ιδεοληψίες:
• Φόβος μόλυνσης απο βρωμιά, μικρόβια, ιούς κτλ.
• Αμφιβολίες για την πρόκληση βλάβης (π.χ ότι ξέχασε την πόρτα ξεκλείδωτη)
• Ανάγκη για ακρίβεια, συμμετρία και τάξη
• Σεξουαλικές σκέψεις ή εικόνες
• Σκέψεις και εικόνες επιθετικότητας και βίας
• Θεωρητική συζήτηση με τον εαυτό για διάφορα θέματα συνήθως άλυτα που ονομάζεται ιδεομηρυκασμός (π.χ. ποιό να είναι το νόημα της ζωής?).

2) Ψυχαναγκασμοί
Οι ψυχαναγκασμοί είναι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές ή νοερές πράξεις τις οποίες το άτομο αισθάνεται να εξωθείται να εκτελέσει σε αντίδραση προς μία ιδεοληψία . Αυτές οι συμπεριφορές αποσκοπούν στην μείωση της δυσφορίας και του άγχους που βιώνει το άτομο ή στην αποτροπή μίας τρομακτικής κατάστασης. Χαρακτηριστικά οι καταναγκασμοί απαιτούν πολύ χρόνο, πράγμα που τους διαχωρίζει από φυσιολογικές επαναληπτικές συμπεριφορές.
Συχνοί ψυχαναγκασμοί :
• Ψυχαναγκαστικός έλεγχος (π.χ όταν ελέγχει κανείς εάν κλείδωσε την πόρτα επανειλημμένα)
• Ψυχαναγκαστικό πλύσιμο και καθαριότητα του σώματος (πλύσιμο χεριών – αυτό μπορεί να παίρνει τόση διάρκεια που το άτομο να παθαίνει δερματίτιδες και τα χέρια του να ερεθίζονται) ή του σπιτιού.
• Επαναλαμβανόμενες πράξεις (ανεβοκατέβασμα της σκάλας πολλές φορές)
• Νοερές τελετουργίες όπως το να λέει συγκεκριμένες λέξεις, φράσεις, προσευχές με συγκεκριμένο τρόπο
• Ψυχαναγκασμοί τάξης και συμμετρίας

Οι ασθενείς με ΙΨΔ εμφανίζουν άλλα τρία χαρακτηριστικά :
*Αντίσταση: Οι περισσότεροι προσπαθούν να αντισταθούν στις ιδεοληψίες και τους ψυχαναγκασμούς τους. Αρκετοί είναι σε θέση να ελέγχουν τα συμπτώματά τους κατά τις ώρες της δουλειάς τους ή το σχολείο, ή όταν είναι έξω από το σπίτι. Όσο περνά ο καιρός η αντίσταση φαίνεται να μειώνεται και με αυτόν τον τρόπο η ΙΨΔ γίνεται πιο σοβαρή και εμφανής.
*Ντροπή και μυστικότητα: Οι ασθενείς συχνά προσπαθούν να κρύψουν το πρόβλημά τους, με αποτέλεσμα να μην αναζητούν ιατρική βοήθεια, παρά μόνο έπειτα από πολλά χρόνια. Πολλοί ασθενείς έχουν καταφέρει με αυτόν τον τρόπο να κρύψουν την συμπτωματολογία τους από το περιβάλλον τους αλλά φυσικά με ένα μεγάλο τίμημα, να προσαρμόσουν την ζωή τους μέσα στο πλέγμα των ιδεοληψιών-ψυχαναγκασμών. Συνεπώς, εμφανίζουν συχνά κατάθλιψη.
*Χρονιότητα: Η ΙΨΔ συνήθως είναι χρόνια διαταραχή, που μπορεί να κρατήσει ακόμη και δεκαετίες. Τα συμπτώματά της μπορεί να παρουσιάζουν περιόδους υφέσεων και εξάρσεων.

Πού οφείλεται?
Τα τελευταία πέντε χρόνια η ΙΨΔ έχει μελετηθεί εκτεταμένα με αποτέλεσμα να αμφισβητηθούν αρκετές προαναφερθείσες αιτίες της διαταραχής. Η αντίληψη ότι η ΙΨΔ έχει τις ρίζες της στην αυστηρότητα του οικογενειακού περιβάλλοντος και στην ενοχοποίηση του παιδιού από απαιτητικούς γονείς φαίνεται να μην επιβεβαιώνεται πάντα από έρευνες. Κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και κάποιες άλυτες, εσωτερικές συγκρούσεις ίσως συμβάλλουν στη δημιουργία των συμπτωμάτων αλλά οι υποθέσεις αυτές δεν επιβεβαιώνονται πάντοτε από τα νέα δεδομένα που έχουμε από τον χώρο των νευροβιολογικών παραγόντων. Σήμερα πιστεύουμε ότι τον πρωταρχικό ρόλο στην διαταραχή παίζουν οι βιολογικοί παράγοντες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ψυχολογικοί παράγοντες δεν χρήζουν παρακολούθησης. Το κυριότερο στοιχείο υπέρ της βιολογικής βάσης της ΙΨΔ προκύπτει από την καλή ανταπόκριση των ασθενών σε μια ειδική κατηγορία φαρμάκων που επιδρούν στην ουσία σεροτονίνη, που υπάρχει στον εγκέφαλο και αποτελεί έναν από τους βασικούς νευρομεταβιβαστές του.

–Θεραπεία
Εάν κάποιος πάσχει από ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, είναι σημαντικό να ξέρει πως είναι αντιμετωπίσιμη κι ότι με την κατάλληλη βοήθεια μπορεί να θεραπευτεί. Γι’αυτόν τον λόγο, η αναζήτηση ψυχοθεραπευτή και ψυχιάτρου είναι απαραίτητη.

–Ψυχοθεραπεία
Η Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία έχει μελετηθεί και έχει βρεθεί να παρουσιάζει σημαντικό θεραπευτικό αποτέλεσμα στην ΙΨΔ. Επίσης, έχει σημαντικά αποτελέσματα και η Γνωσιακή – Συμπεριφορική ψυχοθεραπεία που στοχεύει στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο ο ασθενής αντιλαμβάνεται το πρόβλημά του. Η γνωσιακή θεραπεία επικεντρώνεται στην αμφισβήτηση των μη βοηθητικών σκέψεων βοηθώντας στη δημιουργία καινούριων και πιο λειτουργικών πεποιθήσεων για τον άνθρωπο.

–Φαρμακευτική αγωγή
Τα φάρμακα που επιδρούν στη σεροτονίνη, γνωστά ως «αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης», μπορούν να μειώσουν σε σημαντικό βαθμό την συμπτωματολογία της διαταραχής. Η βελτίωση των συμπτωμάτων συνήθως φαίνεται μετά από 2 μήνες ή και περισσότερο. Η διακοπή της αγωγής μπορεί να οδηγήσει στην επανεμφάνιση των ιδεοληψιών – ψυχαναγκασμών.

Οι ασθενείς με ΙΨΔ δεν θα πρέπει να ταυτίζονται με άτομα που μερικές φορές τα ονομάζουμε «ψυχαναγκαστικά» στην καθημερινή ζωή. Πολλές φορές οι άνθρωποι γύρω μας γίνονται «ψυχαναγκαστικοί» και «τελειομανείς» για την επίτευξη ενός στόχου και γενικώς για την βελτίωση σε έναν τομέα της ζωής τους. Σε καμμία περίπτωση τα συμπτώματα δεν είναι ίδια με της διαταραχής.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι ένας συχνός φόβος των ανθρώπων που πάσχουν από ΙΨΔ είναι ότι κάποια στιγμή θα λυγίσουν και θα τρελαθούν! Αυτή η πεποίθηση έχει δημιουργηθεί καθώς το περιεχόμενο των ιδεοληψιών πολλές φορές είναι πολύ παράξενο, σε σημείο να θυμίζει παραλήρημα. Είναι όμως λανθασμένη καθώς είναι εντελώς διαφορετικές οι αιτίες της σχιζοφρένειας από της ΙΨΔ. Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή είναι θεραπεύσιμη, μην συμβιβάζεστε με τον τιμωρητικό της χαρακτήρα και μιλήστε για τις σκέψεις που σας ταλαιπωρούν! Τολμήστε να ξανακάνετε την ζωή σας ποιοτική!

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με το «Κέντρο Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής: Ιασμος», που διατηρούν οι:

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

26/11/2013 0 comment

ΣΧΕΣΕΙΣ

Οικογενειακά μυστικά και Τρίγωνα, από την Ιωάννα Κορδαλή

written by The K-magazine

Μία από τις βασικές θεωρίες της οικογενειακής θεραπείας είναι η διαγενεακή προσέγγιση του Murray Bowen. Σύμφωνα με τον Bowen, κάθε γονιός μεταβιβάζει στα παιδιά του το βαθμό της συναισθηματικής διαφοροποίησης που έχει ο ίδιος κληρονομήσει από τους δικούς τους γονείς, το πόσο δηλαδή κανείς έχει διαχωρίσει το συναίσθημα του γονιού του από το δικό του. Συνεπώς, η διαφοροποίηση έχει να κάνει με την επίγνωση ότι τα συναισθήματα, οι προσδοκίες και οι ρόλοι που κάποιος βιώνει αφορούν σε δικές του επιλογές και όχι σε άγραφους κανόνες, προσδοκίες και προβολές συνειδητές ή ασυνείδητες της οικογένειας καταγωγής του.

Η γονική προβολή ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία. Σε όλους μας έχουν δοθεί ταμπέλες σχετικά με το ποιοι είμαστε (το καλό, το βολικό, το ευαίσθητο, το υπάκουο, το προβληματικό παιδί) και όλοι μας έχουμε ‘φορτωθεί’ με κάποιες από τις προσδοκίες των γονιών μας σχετικά με το τι θα σπουδάσουμε, θα επιλέξουμε, θα διαλέξουμε. Τα άτομα με χαμηλό επίπεδο διαφοροποίησης είναι πιο δεκτικά στις γονικές προβολές και δυσκολεύονται με τη διαδικασία της ωρίμανσης, δυσκολεύονται να βρουν τη δική τους φωνή και τις επιθυμίες τους και τείνουν να μην μπορούν να διαχωρίσουν τις προσωπικές τους ανάγκες από αυτές των άλλων όχι μόνο μέσα στην οικογένεια αλλά και σ’ άλλες σχέσεις.

Σύμφωνα με τον Bowen, οι άνθρωποι επιλέγουν συντρόφους με το ίδιο επίπεδο διαφοροποίησης το οποίο μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Έτσι μια μητέρα που είχε ένα πολύ στενό και παρεμβατικό δεσμό με την δική της μητέρα στις περισσότερες των περιπτώσεων θα αναπτύξει ή θα επιχειρήσει να αναπτύξει παρόμοιο δεσμό με την κόρη της. Ένας πατέρας που η σχέση του με τον πατέρα του ήταν απόμακρη συνήθως θα δημιουργήσει την ίδια σχέση με τα δικά του παιδιά. Η μεταβίβαση δεν είναι ίδια σε όλα τα παιδιά της οικογένειας. Ένα παιδί, για παράδειγμα, μπορεί να έχει πιο υψηλό βαθμό συναισθηματικής διαφοροποίησης και ένα άλλο πιο χαμηλό (αυτό πολλές φορές εξαρτάται από τη σειρά γέννησης των παιδιών).

Οι οικογένειες με χαμηλό επίπεδο διαφοροποίησης μοιράζονται το ίδιο συναίσθημα και δυσκολεύονται πολύ με τις αλλαγές ενώ τείνουν να βιώνουν μεγάλο άγχος καθώς η διαφοροποίηση συνδέεται με την ικανότητα της νοητικής έναντι της συναισθηματικής διεργασίας. Συνήθως λοιπόν, η συμπεριφορά είναι έντονα δραματική και υπάρχει δυσκολία στη λήψη αποφάσεων αφού το συναίσθημα κατακλύζει τη λογική.

Οι γονείς µε χαμηλό επίπεδο διαφοροποίησης τις περιόδους έντασης, τις αντιμετωπίζουν είτε µε συζυγική σύγκρουση, είτε µε ασθένεια του ενός συζύγου, είτε με απομάκρυνση από την οικογενειακή εστία λόγο φόρτου εργασίας. Πολύ συχνά όμως η ένταση στο οικογενειακό σύστημα εμφανίζεται σε ένα από τα παιδιά. Αυτό γίνεται μέσα από τη διαδικασία της τριγωνοποίησης. Το τριγωνικό σχήμα μειώνει το άγχος και είναι πιο σταθερό από τη δυάδα. Πόσες φορές έχουμε ακούσει κάποιο σύντροφο να λέει ότι ο γάμος ήταν σε τέλμα αλλά λόγω του προβλήματος του παιδιού αναγκάστηκαν να παραμείνουν μαζί. Τα παιδιά τριγωνοποιούνται εύκολα µε τους γονείς, και τα προβλήματα που αναπτύσσουν είναι από ήπια έως σοβαρά, ανάλογα µε την οικογενειακή ένταση που καλούνται να απορροφήσουν (Bowen, 1978).

Το παιδί που τριγωνοποιείται, είναι περισσότερο ευάλωτο στις συναισθηματικές εντάσεις της οικογένειας, και έχει μεγαλύτερη δυσκολία να αποχωριστεί την οικογένεια. Το παιδί σε αυτή την περίπτωση ενδέχεται να αναπτύξει κάποιο ψυχολογικό ή οργανικό πρόβλημα, πρόβλημα εξάρτησης από ουσίες, να εκδηλώνει παραβατική συμπεριφορά ή να καταβάλει όλες του τις δυνάμεις με σκοπό να φέρει τις καλύτερες επιδόσεις είτε στο σχολείο είτε στον αθλητισμό. Τα παιδιά εκδηλώνουν αυτή την ακραία συμπεριφορά προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή των γονιών στα επιτεύγματα ή στις παραβατικές, καταστροφικές συμπεριφορές και όχι στα προβλήματα του γάμου τους. Και στις δύο περιπτώσεις η συμπεριφορά αυτή του παιδιού έχει μεγάλες επιπτώσεις στο ίδιο το παιδί καθώς στην πρώτη περίπτωση το παιδί γίνεται αυτοκαταστροφικό με εμφανή τίμημα την ψυχική ή και τη σωματική του υγεία. Στη δεύτερη περίπτωση το παιδί ψυχαναγκάζεται να είναι τέλειο ώστε να ευχαριστεί τους γονείς με αποτέλεσμα επιπτώσεις στον ψυχισμό του. Σύνηθες συμπτώματα σε αυτά τα παιδιά είναι καταναγκαστικές, διατροφικές διαταραχές, προβλήματα χρόνιου άγχους και κατάθλιψης.

Τα τριγωνοποιημένα παιδιά μπορεί στην ενηλικίωση να επιχειρήσουν την απομόνωση από την οικογένεια είτε με γεωγραφικό χωρισμό είτε με συναισθηματική αποκοπή από την οικογένεια. Αυτό συμβαίνει γιατί η συναισθηματική φόρτιση αλλά και το μέγεθος της αυτοθυσίας τους γίνεται αβάσταχτο με την πάροδο του χρόνου. Το τριγωνοποιημένο παιδί κατακλύζεται συνήθως από συναισθήματα έντονου θυμού και ενοχής. Η μόνη διέξοδος είναι η φυγή από τους άλυτους συναισθηματικούς δεσμούς και όχι η πραγματική χειραφέτηση. Στην περίπτωση της φυγής ή της συναισθηματικής αποκοπής από την οικογένεια η διαδικασία της διαφοροποίησης δεν έχει επιτευχθεί. Η συναισθηματική αποκοπή χαρακτηρίζεται από απομόνωση και άρνηση του εαυτού (χαμηλή αυτοπεποίθηση και αίσθηση αυτοεκτίμησης). Η συναισθηματική αποκοπή μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή κατάθλιψης, ψύχωσης, ασθένειας ή σε ηπιότερες περιπτώσεις με την αποφυγή κοντινών σχέσεων.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι γονείς δεν τριγωνοποιούν τα παιδιά τους συνειδητά, ενώ είναι πολύ πιθανό να έχουν υπάρξει και οι ίδιοι σε αυτή τη θέση. Το επίπεδο διαφοροποίησης που μοιράζεται η οικογένεια είναι πολύ σημαντικός παράγοντας για την αυτοεκτίμηση που νιώθουμε, την ωριμότητα, το δικαίωμα επιλογής, την ικανότητα προσωπικής ανάπτυξης και τη διαχείριση της ελευθερίας.

‘Για να επιτευχθεί αυτή η υγιής διαφοροποίηση -που είναι άλλωστε απαραίτητη για την ‘ενηλικίωση’ – ο άνθρωπος χρειάζεται να μάθει να ενεργεί όχι με βάση συναισθηματικές αντιδράσεις που απορρέουν από έλλειψη προσωπικού χώρου, από σύγχυση πεποιθήσεων και διάχυση της ατομικής ευθύνης, αλλά με βάση συνειδητές επιλογές. Η ικανότητα να λέει κανείς “εγώ” – να λέει “ναι” χωρίς θυμό και “όχι” χωρίς τύψεις είναι μια θέση συνύπαρξης και ταυτόχρονα οριοθέτησης μέσα στις σχέσεις. Bowen (1979)

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]

22/10/2013 1 comment

PSYCHO & SEX

Αγχό-λυση, από τη Σοφία Τσιώρη

written by The K-magazine

Όλοι σας κάποια στιγμή χρησιμοποιήσατε το μετρό μία πρωινή ώρα. Μερικοί από εσάς κάποια στιγμή σπρωχτήκατε από ανθρώπους που βιαζόντουσαν να φτάσουν στην δουλειά τους και μερικοί από εσάς ίσως φτάσατε και στο σημείο λογομαχίας. Το πιο εύκολο πράγμα να παρατηρήσει κανείς μέσα στο μετρό είναι το άγχος αποτυπωμένο στα πρόσωπα των ανθρώπων. Άνθρωποι που φαίνονται θυμωμένοι, θλιμμένοι, απεγνωσμένοι, τρομοκρατημένοι..Τα τελευταία χρόνια το καταρρέον πολιτικό σύστημα της Ελλάδας επηρέασε την χώρα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτισμικά, ιδεολογικά καθώς και ηθικά. Οι συνεχόμενες αλλαγές σε όλους τους τομείς της ζωής μας οδήγησαν στην ποσοστιαία αύξηση περιστατικών που χαρακτηρίζονται σαν αγχώδεις διαταραχές.

Ο όρος άγχος προέρχεται από το ρήμα ἄγχω, που στην αρχαία ελληνική γλώσσα σημαίνει σφίγγω ή πνίγω. Το άγχος είναι μια δυσάρεστη συναισθηματική κατάσταση που περιλαμβάνει αισθήματα φόβου ή ακόμη και τρόμου σαν απάντηση σε κίνδυνο του οποίου η πηγή είναι σε μεγάλο βαθμό άγνωστη. Κύριο χαρακτηριστικό του άγχους είναι η εκδήλωση υπερδραστηριότητας του νευρικού συστήματος που εκδηλώνεται με ιδρώτα , ταχυκαρδία , τρόμο , επιτάχυνση της αναπνοής και γαστρεντερική δυσφορία.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι το άγχος μπορεί να είναι και θετικό όταν καλούμαστε να το αντιμετωπίσουμε σπάνια και σε περιορισμένο βαθμό. Στην περίπτωση που το άγχος διακρίνεται από μικρή συχνότητα εμφάνισης, μπορεί να λειτουργήσει σαν «κινητήριος δύναμη» για την ετοιμότητά μας σε ενδεχομένως πιεστικές καταστάσεις. Όταν όμως ο βαθμός εμφάνισής του αυξάνεται και δημιουργεί πρόβλημα στην καθημερινή λειτουργικότητα , στην επίτευξη στόχων ή στη συναισθηματική ηρεμία του ατόμου, τότε ο άνθρωπος μπαίνει στο παθολογικό πλαίσιο των αγχωδών διαταραχών.

Οι Αγχώδεις διαταραχές είναι οι εξής:

* Διαταραχή Πανικού Με ή Χωρίς Αγοραφοβία
* Διαταραχή Γενικευμένου Άγχους
* Ειδική Φοβία
* Κοινωνική Φοβία
* Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
* Διαταραχή Στρες μετά Ψυχοτραυματισμό και οξεία αντίδραση στο στρες
* Αγχώδης Διαταραχή Οφειλόμενη σε Σωματική νόσο
* Αγχώδης Διαταραχή Προκαλούμενη από Ουσίες
* Αγχώδης Διαταραχή Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς

Σε μερικές από τις αγχώδεις διαταραχές, κύριο σύμπτωμα τους είναι η κρίση πανικού. Μια κρίση πανικού συμβαίνει όταν το σώμα βιώνει μια απροσδόκητη, απρόσμενη εγρήγορση και έντονα ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα. Για να διαγνώσουν οι ειδικοί την ύπαρξη κρίσης πανικού πρέπει κάποιος να εμφανίζει τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω συμπτώματα, τα οποία θα παρουσιαστούν ξαφνικά και θα κορυφωθούν σε μια χρονική περίοδο περίπου δέκα λεπτών:

– Αίσθηση επικείμενου θανάτου
– Ταχυκαρδία
– Εφίδρωση
– Δύσπνοια και αίσθημα ασφυξίας
– Ρίγη ή εξάψεις
– Ναυτία
– Κοιλιακούς πόνους
– Πόνος στο στήθος
– Πονοκέφαλος
– Ζαλάδα, αστάθεια
– Αδυναμία και τάση λιποθυμίας
– Αίσθηση πνιγμού
– Δυσκολία κατάποσης
– Δυσφορία
– Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στα χέρια
– Απώλεια επαφής με την πραγματικότητα.

Ο τρόπος εμφάνισης των κρίσεων πανικού διαφέρει σε μερικές αγχώδεις διαταραχές. Συγκεκριμένα, στις φοβίες (κοινωνική, ειδική) οι κρίσεις πανικού συμβαίνουν όταν οι άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με ό, τι προκαλεί τον φόβο τους ενώ στην διαταραχή πανικού οι κρίσεις εμφανίζονται απροειδοποίητα, χωρίς να υπάρχει κάποιος εμφανής λόγος. Ο αριθμός «επισκέψεων» της κρίσης πανικού καθώς και η ανησυχία (τουλάχιστον για ένα μήνα) για την επανεμφάνιση των κρίσεων είναι τα δύο κριτήρια για την διάγνωση διαταραχής πανικού.

Τα ακριβή αίτια πρόκλησης κρίσεων πανικού δεν είναι γνωστά και πλήρως κατανοητά. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες που μπορεί να εντείνουν την πιθανότητα να έρθει κάποιος αντιμέτωπος με την προαναφερθείσα συμπτωματολογία:

– Ένα τραυματικό γεγονός (θάνατος ή ασθένεια αγαπημένου προσώπου, ατύχημα)
– Έντονες αλλαγές στην ζωή και στον τρόπο που ζούμε ( διαζύγιο, εργασιακή απόλυση, απόκτηση ενός παιδιού)
– Στρες που κράτησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα
– Οικογενειακό ιστορικό (συγγενικό πρόσωπο που αντιμετωπίζει κρίσεις πανικού)

Τι γίνεται όμως μετά την κρίση ; Είναι πολύ συχνό φαινόμενο να δημιουργείται στον άνθρωπο η φοβία μιας νέας κρίσης. Αυτή η φοβία όμως μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση αφού κανένας εξωτερικός χώρος δεν φαίνεται πια ασφαλής (αγοραφοβία). Για την αποφυγή δυσάρεστων καταστάσεων που μπορούν να προκληθούν από την χρόνια εμφάνιση κρίσεων, είναι απαραίτητο να απευθυνθούμε στους ειδικούς.

Η ιατρική γνώμη για τον αποκλεισμό ενδεχόμενης οργανικής πάθησης είναι ύψιστης σημασίας έτσι ώστε η αντιμετώπιση της να εστιαστεί στους ειδικούς ψυχικής υγείας (ψυχοθεραπευτής, ψυχίατρος). Κύριος στόχος της θεραπείας για τη διαταραχή πανικού είναι η μείωση του αριθμού των κρίσεων και η ανακούφιση των συμπτωμάτων. Μέσα από την διαδικασία της ψυχοθεραπείας, ο άνθρωπος θα έχει τον χώρο και τον χρόνο να μιλήσει για τις στρεσογόνες συνθήκες στις οποίες βρέθηκε και να συνδεθεί σε ένα πιο «ασφαλές» περιβάλλον με τα συναισθήματά του. Επίσης, μέσα από την ψυχοθεραπεία θα παρατηρηθούν όλες οι ενδοψυχικές συγκρούσεις που ενδεχομένως πυροδότησαν τις κρίσεις πανικού και με αυτόν τον τρόπο θα ξεκλειδωθούν πλευρές του εαυτού που πιθανόν ήταν άγνωστες στον άνθρωπο έως τώρα. Η Φαρμακευτική αγωγή -σε περίπτωση που τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και συχνά- είναι απαραίτητη καθώς θα απαλύνουν τα τρομοκρατικά χαρακτηριστικά της κρίσης και θα επιτρέψουν στον άνθρωπο να παραμείνει λειτουργικός στην καθημερινότητά του.

Κλείνοντας, είναι απαραίτητο να επισημάνω ότι οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι τρομακτικές και έντονες αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι επικίνδυνες για την σωματική ή ψυχική υγεία. Μια επίθεση πανικού δεν θα προκαλέσει σωματική βλάβη ούτε επιδείνωση της ψυχικής υγείας (περαιτέρω ψυχιατρική συμπτωματολογία). Στο κέντρο ψυχολογικής υποστήριξης «Ίασμος» οργανώσαμε ένα σεμινάριο αυτογνωσίας «Ταξίδι προς τον εαυτό μου» στο οποίο θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε όλες τις γνωστικές και συναισθηματικές διεργασίες που μπορεί να οδηγούν στις απρόσμενες επιθέσεις του άγχους.

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]

02/10/2013 0 comment

PSYCHO & SEX

Ένας χρόνος… «Αυτογνωσίας», με την Σοφία Τσιώρη & την Ιωάννα Κορδαλή

written by The K-magazine

Ξεκινώντας από την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου και για έναν ολόκληρο χρόνο το σεμινάριο ψυχολογίας με τίτλο «Ομάδα Αυτογνωσίας» καισυντονίστριες τις ψυχολόγους-ψυχοθεραπεύτριες Ιωάννα Κορδαλή και Σοφία Τσιώρη, δίνει τη δυνατότητα σε όσους το παρακολουθήσουν, στο πλαίσιο της ομαδικής θεραπείας, να μιλήσουν για τον εαυτό τους και να εκφράσουν με μεγαλύτερη ευχέρεια τις σκέψεις, τις φοβίες, τις ανασφάλειες, τα συναισθήματά τους.

Στόχος της καινούργιας ομάδας είναι να λειτουργήσει ως καθρέφτης του ψυχικού κόσμου των μελών της δίνοντας τους την ευκαιρία να ανακαλύψουν καινούργιες πλευρές του εαυτού τους και να τις αξιοποιήσουν με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Το «κλειδί» για όλα τα παραπάνω είναι ο χρόνος, γι’ αυτό και στην «Ομάδα Αυτογνωσίας» δίνεται χρόνος και χώρος σε όλες τις σκέψεις και τα συναισθήματα να εκφραστούν έτσι ώστε οι συμμετέχοντες να μπουν σ’ ένα πιο βαθύ θεραπευτικό πλαίσιο.

Το σεμινάριο θα κρατήσει έναν ολόκληρο χρόνο με τα μέλη της κάθε ομάδας να μην ξεπερνούν τα 10 άτομα, ενώ το κόστος συμμετοχής είναι 100 ευρώ ανά μήνα.

Οι συναντήσεις θα γίνονται μία φορά την εβδομάδα στην Άνω Πεύκη πλησίον του σταθμού του ΚΑΤ (Πίνδου 2) και όσοι ενδιαφέρονται να το παρακολουθήσουν μπορούν να επιλέξουν μία από τις παρακάτω ημέρες και ώρες συνάντησης:

Δευτέρα, 18.00-20.00 ή 19:00-21:00/ Τετάρτη, 18.00-20.00 ή 19:00-21:00

Οι συμμετέχοντες δεν είναι απαραίτητο να έχουν κάνει στο παρελθόν ατομική ψυχοθεραπεία, ενώ πριν την εισαγωγή τους στην ομάδα θα προετοιμαστούν σε μία ατομική συνάντηση με τις συντονίστριες.

Οι δηλώσεις συμμετοχής γίνονται δεκτές μέχρι 27/9/2013 στα παρακάτω τηλέφωνα: 6933349021- 6942010767 ή με email στο: [email protected]

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με:

Ίασμος, Κέντρο Ψυχολογικής Υποστήριξης & Συμβουλευτικής, http://www.iasmos.eu/

Ιωάννα Κορδαλή – Ψυχολόγος ,BSc Ψυχολογία, MSc Ψυχική Υγεία

Ειδίκευση στην Συστημική- Οικογενειακή Θεραπεία, τηλ. 6933349021

Σοφία Τσιώρη – Ψυχολόγος – Απόφοιτος Παντείου Πανεπιστημίου, MSc

Counselling Studies, University of Edinburgh, τηλ. 6942010767

03/09/2013 0 comment

PSYCHO & SEX

Ανακαλύπτοντας το «εγώ» και το «εσύ» μέσα από το «μαζί»

written by George Portelli

Δύο νέες ψυχολόγοι-ψυχοθεραπεύτριες, η Ιωάννα Κορδαλή και η Σοφία Τσιώρη, διοργανώνουν ένα σεμινάριο ψυχολογίας, διάρκειας τριών μηνών με τίτλο «Ανακαλύπτοντας τον εαυτό μου».

Μέσα από συζητήσεις, δημιουργικές δραστηριότητες, ζωγραφική και θεατρικό παιχνίδι, οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να δουλέψουν με τον εαυτό τους, να συνδεθούν με τα συναισθήματά τους, να ανακαλύψουν και να αξιοποιήσουν τις δυνατότητές τους.

Ξεκινώντας από την δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου το συγκεκριμένο σεμινάριο, δίνει τη δυνατότητα σε όσους το παρακολουθήσουν, μέσα από έναν κύκλο ομαδικών συναντήσεων ψυχικής αναζήτησης να μιλήσουν για τις σχέσεις, την οικογένεια, την εικόνα και τις προσδοκίες που έχουν από τον εαυτό τους.

Στόχος του σεμιναρίου είναι η προσωπική ενδοσκόπηση του κάθε μέλους μέσα από τη δυναμική της ομάδας δίνοντας «χώρο» και χρόνο σε θετικές και αρνητικές πλευρές του εαυτού του να συνδεθούν. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αναζήτησης το κάθε μέλος θα έχει την ευκαιρία να κατανοήσει συναισθήματα και σκέψεις που ενδεχομένως το ταλαιπωρούσαν για πολύ καιρό, να αγκαλιάσει αντικρουόμενες πλευρές τις προσωπικότητάς του, να ανακαλύψει τον εαυτό του…

Η αναζήτηση αυτή θα εξελιχθεί σε τρεις αυτοτελείς μηνιαίους κύκλους, ενώ οι συμμετέχοντες πριν την εισαγωγή τους στην ομάδα θα προετοιμαστούν σε μία ατομική συνάντηση με τις συντονίστριες.

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με:

Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, 6942010767, [email protected]

07/05/2013 2 comments

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Πώς να βάλω στο παιδί μου όρια;

written by The K-magazine

από τη Ιωάννα Κορδαλή-Ψυχολόγο*

Μπορείς να φανταστείς ότι είσαι στην οροφή ενός πολύ ψηλού κτηρίου; Έχει πολύ αέρα και δεν υπάρχουν κάγκελα στις άκρες. Πως θα ένιωθες; Λογικά φόβο και αυτό θα σε καθήλωνε στο κέντρο της οροφής προσπαθώντας να νιώσεις ασφάλεια. Φαντάσου τώρα ότι υπάρχουν μεγάλα και ανθεκτικά κάγκελα στις άκρες. Αρχικά, θα κάνεις μια βόλτα στην άκρη της οροφής ελέγχοντας κάθε τόσο αν τα κάγκελά είναι σταθερά. Σε λίγο θα αρχίσεις να νιώθεις ασφαλής. Την ασφάλεια στη δίνουν τα κάγκελα γιατί γνωρίζεις ότι θα σε κρατήσουν και αυτό σου δίνει την ελευθερία να περπατήσεις δίπλα από την άκρη.

Είναι ακριβώς αυτό το συναίσθημα της ασφάλειας που διεκδικούν τα παιδιά όταν προκαλούν να τους βάλεις σταθερά και σαφή όρια. Όταν βάζουμε όρια στα παιδιά τους στέλνουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα που λέει: νοιάζομαι πολύ για εσένα και θέλω να νιώθεις ασφαλής όσο θα γνωρίζεις τον κόσμο.

Τα παιδιά λειτουργούν σαν μικροί επιστήμονες που μέσα από το πείραμα (τη συμπεριφορά) και την εξέταση των αποτελεσμάτων (τις συνέπειες) αντιλαμβάνονται τους κοινωνικούς κανόνες. Σαν όλους τους μεγάλους επιστήμονες τα παιδιά δεν δέχονται τους κανόνες χωρίς αμφισβήτηση, έτσι τείνουν να επαναλαμβάνουν αρκετές φορές την συμπεριφορά μέχρι να βεβαιωθούν ότι το όριο είναι σταθερό. Αυτό μπορεί να κάνει την οριοθέτηση των παιδιών πραγματικό μαρτύριο για τους γονείς. Οι γονείς πρέπει να κατανοήσουν πραγματικά την αναγκαιότητα των ορίων καθώς το παιδί μέσα από αυτή τη διαδικασία νιώθει ασφάλεια, μαθαίνει να έχει αυτοέλεγχο και να παίρνει την ευθύνη των πράξεων του.

Υπάρχουν όμως τρόποι που διευκολύνουν αυτή τη διαδικασία; Σ’ αυτό το άρθρο δίνονται κάποιες πρακτικές συμβουλές που μπορεί να βοηθήσουν στην οριοθέτηση των παιδιών. Ο λέξεις κλειδιά είναι η συνέπεια, η σταθερότητα, ο διάλογος και η κοινή αντιμετώπιση.

Σ’ αυτή την διαδικασία της μάθησης των ορίων είναι σημαντικό οι γονείς να έχουν κοινή αντιμετώπιση. Παρά τις όποιες διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού τους, οι γονείς μέσα από τη συζήτηση και το διάλογο καλούνται να είναι σύμμαχοι και να χρησιμοποιούν κοινή στάση απέναντι στη συμπεριφορά του παιδιού. Καλό είναι και οι άλλοι άνθρωποι που εμπλέκονται με το παιδί (γιαγιά, παππούς, θείοι) να ενημερώνονται σχετικά με το ποια συμπεριφορά είναι μη επιτρεπτή και τον τρόπο αντιμετώπισης που έχουν επιλέξει οι γονείς.

Στο παιδί είναι σημαντικό να δίνεται εξήγηση σχετικά με τους λόγους για τους οποίους μια συγκεκριμένη συμπεριφορά δεν είναι επιτρεπτή. Μέσα από την συζήτηση πρέπει να δοθούν διευκρινήσεις και να απαντηθούν τυχόν ερωτήσεις του παιδιού για την συμπεριφορά ώστε να μπορεί να εσωτερικεύσει τις πληροφορίες και να τις ανασύρει όταν προκύπτουν νέες προκλήσεις. Επίσης, όταν στο παιδί δίνονται απαγορεύσεις χωρίς τις αντίστοιχες διευκρινήσεις το παιδί νιώθει ότι υποτιμάται και αυτό μπορεί να το θυμώνει ή να το κάνει αντιδραστικό στους κανόνες. Είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας ότι ο στόχος δεν είναι η συμμόρφωση αλλά η κατανόηση της ανάγκης των ορίων και η εσωτερίκευση τους που είναι απαραίτητο στάδιο της κοινωνικοποίησης.

Στη συνέχεια προειδοποιούμε για την συνέπεια αν η συμπεριφορά αυτή επαναληφθεί. Ο γονιός θα πρέπει να βοηθήσει το παιδί να καταλάβει ότι όταν μια συμπεριφορά είναι μη επιτρεπτή θα υπάρξουν συνέπειες. Η συνέπεια της συμπεριφοράς πρέπει να είναι προκαθορισμένη και συμφωνημένη και όχι να προκύπτει κάθε φορά μια καινούρια τιμωρία. Επίσης, η συνέπεια καλό είναι να συμβολίζει κάτι που να μπορεί να πραγματοποιηθεί και να μην υπόκειται σε απειλές (π.χ. η μαμά θα φύγει, ή δεν θα σ’ αγαπάει αν το ξανακάνεις). Η συνέπεια δεν πρέπει για κανέναν λόγο να σχετίζεται με συμπεριφορές που αφορούν στην αγάπη και στην γονική φροντίδα καθώς αυτά είναι πράγματα που πρέπει να θεωρούνται αυτονόητα και δεδομένα σε κάθε παιδί. Το παιδί για κανέναν λόγο δεν πρέπει να νιώσει ότι η φροντίδα και η αγάπη των γονιών είναι κάτι που μπορεί να το χάσει. Αυτό μπορεί να προκαλέσει ανασφάλεια και προβλήματα με την αυτό-εικόνα του παιδιού καθώς και με την ικανότητα του να νιώθει ότι είναι αγαπητό στην παιδική ηλικία αλλά και αργότερα στην ενήλικη ζωή.

Οι γονείς πρέπει να χρησιμοποιούν συνέπειες συμβατές με την ηλικία του παιδιού. Στις πιο μικρές ηλικίες η συνέπεια είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδέεται άμεσα με το χρόνο της πράξης. Αν σ’ ένα παιδί νηπιακής ηλικίας επιβληθεί μία συνέπεια κάποιες ώρες μετά τη συμπεριφορά, το παιδί δεν μπορεί εύκολα να συνδέσει με τρόπο κατανοητό ότι ήταν η συγκεκριμένη συμπεριφορά που προκάλεσε τη συγκεκριμένη συνέπεια. Ένα πιο μικρό παιδί μπορεί να συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο λόγο αφηρημάδας ή ανωριμότητας οπότε οι γονείς σ’ αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να είναι πιο διαλλακτικοί και να εξηγήσουν όσες φορές χρειαστεί στο παιδί γιατί αυτή η συμπεριφορά είναι μη επιτρεπτή.

Οι συνέπειες πρέπει να τηρούνται. Πολλές φορές οι γονείς είτε βρίσκονται σε καλή διάθεση είτε είναι κουρασμένοι και αποφεύγουν ή παραλείπουν να επιβάλουν την συνέπεια της συμπεριφοράς. Αυτό όμως τα παιδιά μπορεί να το παρερμηνεύσουν και να θεωρήσουν ότι δεν είναι η πράξη αυτή καθεαυτή που προκαλεί μια συνέπεια αλλά η αυθαίρετη διάθεση των γονιών. Αυτό προκαλεί σύγχυση και αμφισβήτηση των ορίων σ’ ένα παιδί.

Από την άλλη μεριά, όταν μια συγκεκριμένη ανεπιθύμητη συμπεριφορά διατηρείται για πολύ καιρό οι γονείς πρέπει να είναι ανοιχτοί και να μπορούν να διερευνήσουν τι άλλο μπορεί να έχει προκαλέσει αναστάτωση στο παιδί. Πολλές φορές εντάσεις ανάμεσα στους γονείς που αφορούν είτε στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών είτε σε θέματα συζυγικά θυμώνουν το παιδί και επηρεάζουν το συναισθηματικό του κόσμο. Τα παιδιά υποσυνείδητα μπορεί να επιλέξουν να εκδηλώνουν προβληματικές συμπεριφορές ώστε με τον τρόπο αυτό να ¨τραβούν¨ πάνω τους το θυμό των γονιών ή την προσοχή τους.

Η γέννηση ενός καινούριου παιδιού στην οικογένεια μπορεί να διαταράξει το μεγαλύτερο παιδί. Η διαρκής απασχόληση της μάνας με το καινούριο βρέφος κάνει το μεγαλύτερο παιδί να νιώθει παραμελημένο και ψάχνει τρόπους (συνήθως μέσα από μη επιτρεπόμενες συμπεριφορές) να αποσπάσει την προσοχή των γονιών. Στην περίπτωση αυτή καλό είναι οι γονείς να διατηρούν κάποιες δραστηριότητες αποκλειστικά με το μεγάλο αδελφάκι και να προσπαθούν να του αφιερώνουν συγκεκριμένο χρόνο μέσα στη μέρα για παιχνίδι και δημιουργική απασχόληση.

Επίσης, ένα παιδί που νιώθει ότι οι γονείς του είναι πολύ απορροφημένοι με δικά τους θέματα και ασχολούνται με το παιδί μόνο όταν αυτό κάνει κάτι κακό ενισχύουν άθελα τους την αρνητική συμπεριφορά. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να μην προσηλώνονται μόνο στα αρνητικά πράγματα που κάνει το παιδί, θεωρώντας τα θετικά δεδομένα. Είναι απαραίτητο να υπάρχει μια ισορροπία ανάμεσα στην επιβράβευση για τις καλές συμπεριφορές του παιδιού και την επίπληξη. Έτσι στο παιδί δίνεται η αίσθηση ότι δεν είναι μόνο οι αρνητικές συμπεριφορές που τραβούν την προσοχή των γονιών αλλά και οι θετικές. Η επιβράβευση των θετικών συμπεριφορών ενισχύει την αυτοπεποίθηση των παιδιών και τα βοηθά να ανακαλύψουν και να εξελίξουν κι άλλες πτυχές τις προσωπικότητας τους.

Τέλος, μπορούν οι γονείς να χρησιμοποιούν παραδείγματα από τη δική τους ζωή. Μπορούν να μιλήσουν στο παιδί για μια δική τους αρνητική συμπεριφορά η οποία είχε συνέπειες. Με αυτό τον τρόπο το παιδί δεν νιώθει ότι τιμωρείται αλλά ότι κάποιες συμπεριφορές έχουν συνέπειες και ότι αυτό ισχύει για όλους τους ανθρώπους.

Επιμείνετε στα όρια με συνοχή. Όταν πρωτοβάζετε κάποιο όριο στο παιδί εκείνο θα το τεστάρει αρκετές φορές. Μπορεί να κλάψει, να παραπονεθεί και να φωνάξει. Το παιδί κάνει την δουλειά του. Όπως πριν με τα κάγκελα στο ψηλό κτήριο πρώτα ήλεγξες αν τα κάγκελα είναι σταθερά και μετά προχώρησες προς την άκρη. Έτσι και το παιδί έχει την τάση να ελέγχει την σταθερότητα των ορίων, όπως άλλωστε και οι ενήλικες.

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με το «Κέντρο Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής: Ιασμος”, που διατηρούν οι:

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]

07/05/2013 1 comment

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

“Από την αρχή”

written by George Portelli

Σοφία Τσιώρη και Ιωάννα Κορδαλή

από τη Σοφία Τσιώρη-Ψυχολόγο*

«Ξάπλωσα και τον περίμενα. Κοιτούσα το ρολόι κι έβαζα στο μυαλό μου στοιχήματα σε πόσα λεπτά θα έρθει να κοιμηθεί δίπλα μου. Τα λεπτά περνούσαν και πλέον έκλειναν τα μάτια μου. Κοιμήθηκα με την ελπίδα να δω το πρόσωπό του δίπλα μου το πρωί. Όμως δεν ήρθε, προτίμησε τον καναπέ μας…»

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο μιας ασθενούς μου. Ο λόγος που είναι ο πρόλογος αυτού του άρθρου είναι γιατί θέλω να επισημάνω την σημασία μικρών απλών πραγμάτων που ζητάμε καθημερινά από τον άνθρωπό μας. Σε μία κοινωνία που όλα και όλοι τρέχουν γύρω μας και ο χρόνος πλέον μας υπενθυμίζει μόνο πόσες ανειλημμένες υποχρεώσεις έχουμε, μας κάνει πολλές φορές να ξεχνάμε τις επιθυμίες και τις ανάγκες του συντρόφου μας. Κάποια στιγμή όμως το «σε ξέχασα» γίνεται «σε έχασα» μέσα στην τυποποιημένη καθημερινότητα που έχει δημιουργήσει το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης. Δεν σταματάει όμως εκεί..Οι σχέσεις με την σειρά τους δείχνουν να χάνουν το χρώμα τους, την έντασή τους, την ομορφιά τους. Παραιτούμαστε πολύ εύκολα ο ένας από τον άλλον μόλις εμφανιστούν οι πρώτοι κακοί οιωνοί στο προσκήνιο. Δεν μένουμε ενωμένοι να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες, κυριαρχεί το «εγώ» αντί να δώσουμε μία ευκαιρία στο «εμείς». Φεύγουμε από το συντροφικό κρεβάτι επειδή τσακωθήκαμε και τα εγωιστικά συναισθήματα δίνουν στην σχέση έναν χαρακτήρα πεδίου μάχης.

Τι συμβαίνει? Αγαπάμε επιφανειακά? Τα συναισθήματα είναι μέτρια? Πού είναι όλα τα όμορφα λόγια που λέγαμε στους νεανικούς μας έρωτες? Γιατί δεν λέμε «σ’αγαπάω» την ώρα που ο σύντροφός μας το έχει ανάγκη και προτιμάμε να φερθούμε αλαζονικά? Γιατί δεν πιστεύουμε στο «εμείς»?

Νομίζω ότι σε όλους μας είναι αντιληπτό ότι τα διαζύγια έχουν αυξηθεί ποσοστιαία τις τελευταίες δεκαετίες. Πιο βιαστικές επιλογές? Είμαστε επιπόλαιοι? Ίσως απλά ξεχάσαμε να μιλάμε ο ένας με τον άλλον. Σ’αυτό εδώ ακριβώς το σημείο θα ήθελα να σας δώσω κάποιες συμβουλές για την καλύτερη επικοινωνία σας με τον σύντροφό σας:

* Μιλήστε μεταξύ σας! Παροτρύνετε ο ένας τον άλλον να μιλάτε για τα απλά καθημερινά πράγματα που σας απασχολούν μέχρι και για τους έντονους προβληματισμούς και τις ανησυχίες σας. Είναι πολύ σημαντικό σε μία σχέση να υπάρχει εύφορο έδαφος αμοιβαίας υποστήριξης και κατανόησης.

* Μοιραστείτε στιγμές! Προσπαθήστε να αξιοποιήσετε τον καθημερινό σας χρόνο συντροφικά. Για παράδειγμα, περιμένετε τον άνθρωπό σας να δειπνήσετε μαζί. Πράγματα που μπορεί να είναι «κοινά» μην τα κάνετε «μοναχικά».

* Δώστε χώρο στο διαφορετικό. Οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί, κουβαλούν τις νοοτροπίες των οικογενειών τους και είναι λογικό να μην συμφωνούν σε όλα. Μην αντιδράτε υπερβολικά, με τσακωμούς που πολλές φορές μένουν ανεξίτηλοι στο μυαλό μας. Aν διαφωνείτε σε κάτι εκφράστε το συναίσθημα που σας προκαλεί αντί να προβείτε σε επικριτικούς χαρακτηρισμούς. Μην ξεχνάτε ότι δεν είστε αντίπαλοι, είστε σύντροφοι και η συμμαχία δύο διαφορετικών ανθρώπων μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα.

* Ερωτευθείτε από την αρχή! Διεκδικήστε ξανά ο ένας τον άλλον με απλές καθημερινές πράξεις. Φλερτάρετε ξανά και χαρίστε σ’εσάς μία δραπέτευση, ίσως μία εκδρομή ή μία νυχτερινή έξοδο που μπορούν να τονώσουν την ερωτική πλευρά της σχέσης σας.

* Κάντε έρωτα! Χαϊδέψτε τον σύντροφό σας, αγκαλιάστε τον και δείξτε του πώς να σας ικανοποιήσει. Πολλά ζευγάρια απομακρύνονται σεξουαλικά επειδή δεν γνωρίζουν ο ένας τα «κουμπιά» του άλλου. Μην ντρέπεστε να τον κατευθύνετε, ίσως και ο ίδιος να το αναζητά. Επίσης, παρουσιάζονται καθημερινά σεξουαλικά προβλήματα όπως στυτικές δυσλειτουργίες, πρόωρη εκσπερμάτιση και μειωμένη σεξουαλική επιθυμία. Μιλήστε ο ένας με τον άλλον, δείξτε κατανόηση κι εφόσον έχετε την θέληση μπορείτε να τα λύσετε με την βοήθεια ειδικών σε θέματα σεξουαλικής υγείας. Το σεξ εξάλλου είναι κάτι που αφορά και τους δυο σας.

* Μην παραμελείτε τον εαυτό σας. Το υγιές «μαζί» μπορεί να δημιουργηθεί μόνο όταν τα «εγώ» και το «εσύ» κρατούν την υγιή ανεξαρτησία τους και δεν παρουσιάζουν εξαρτητικές συμπεριφορές μεταξύ τους. Μην εγκαταλείπετε πράγματα που σας γεμίζουν ατομικά, είτε είναι η δουλειά σας είτε ένα χόμπι. Για να είστε καλά με τον σύντροφό σας πρέπει να είστε εσείς «ΟΚ» με τον εαυτό σας.

Κλείνοντας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας τα λόγια μίας 92χρονης γυναίκας που είχε στην ζωή της έναν πολύ ευτυχισμένο γάμο. «Δεν θυμάμαι ούτε ένα βράδυ που να μην ξάπλωσα δίπλα του. Μπορεί να ήμασταν τσακωμένοι αλλά ήξερα ότι όταν θα ξαπλώσουμε όλα τα προβλήματα θα σβηστούν μέσα στην αγκαλιά του». Αγαπήστε αληθινά, αγκαλιάστε σφιχτά, κάντε έρωτα, μην φοβάστε να πείτε «σε αγαπάω» και η ζωή θα σας χαρίσει πραγματικούς συνταξιδιώτες.

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με το “Κέντρο Ψυχολογικής Υποστήριξης και Συμβουλευτικής” που διατηρούν οι:

*Ιωάννα Κορδαλή, Ψυχολόγος – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια, 210 6126439 ή 6933349021, [email protected]

*Σοφία Τσιώρη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, [email protected]

05/04/2013 1 comment