Άνοια δεν είναι μόνο η νόσος Αλτσχάιμερ. Αυτές είναι οι ιστορίες τεσσάρων ανοϊκών ασθενών με τέσσερις διαφορετικές διαγνώσεις.
Η κα Εύα είναι 68 χρονών. Ξεκίνησε την επαγγελματική της πορεία ως συντηρήτρια έργων τέχνης, αλλά εγκατέλειψε τα πάντα για χάρη του μεγάλου της έρωτα, που τελικά την οδήγησε και στα σκαλιά της εκκλησίας. Οι γιοι της λένε ότι ήταν πάντα ο αρχηγός της οικογένειας: δυναμική, ανεξάρτητη, όχι μόνο φρόντιζε το σπίτι και όλα τα μέλη της οικογένειας, αλλά πάντα έβρισκε χρόνο για να ασχοληθεί με αυτά που αγαπούσε. Πριν από 7 χρόνια περίπου, κάτι άρχισε σταδιακά να αλλάζει. Η κα Εύα που ποτέ δεν ζητούσε τη βοήθεια κανενός, ήθελε να πηγαίνει στις τράπεζες και τις δημόσιες υπηρεσίες συνοδευόμενη από το σύζυγό της. Άρχισε να περιορίζει την οδήγηση σε περιοχές που γνώριζε καλά, με τη δικαιολογία ότι την κούραζε να κινείται σε άγνωστες περιοχές.Η πάντα χαμογελαστή κα Εύα ήταν μονίμως εκνευρισμένη γιατί ξεχνούσε τα ραντεβού της, έχανε τα προσωπικά της αντικείμενα και καταλάβαινε ότι ο λόγος της άρχισε να φτωχαίνει δραματικά. Η κα Εύα διαγνώστηκε με νόσο Αλτσχάιμερ.
Ο κ. Ντίνος έκλεισε πρόσφατα τα 72. Αν και επισήμως έχει βγει στη σύνταξη εδώ και χρόνια, μέχρι πριν λίγους μήνες είχε ρόλο οικονομικού συμβούλου σε μια εταιρία που ήθελε να αξιοποιήσει προς όφελός της την πολύχρονη εμπειρία του. Από νέος ακόμα, συνήθισε να ξυπνά κάθε πρωί στις 06.30 και να πηγαίνει για περπάτημα για τουλάχιστον 2 ώρες και να περνά τα απογεύματά του διαβάζοντας και ακούγοντας κλασική μουσική. Η ζωή του άλλαξε ραγδαία όταν πέρασε εγκεφαλικό επεισόδιο. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις συνήθειές του, με πρώτο το περπάτημα, αφού η αστάθεια και οι δυσκολίες στη βάδιση έκαναν απαγορευτηκές τις μεγάλες, πρωινές βόλτες. Έπειτα, εγκατέλειψε το διάβασμα, καθώς διαπίστωσε ότι ήταν αδύνατο να θυμηθεί τι διάβασε στην προηγούμενη σελίδα, παρότι κατέβαλε συνειδητή προσπάθεια για να τα καταφέρει. Η κλασική μουσική συνοδεύει τα απογεύματά του μέχρι και σήμερα που οι νοητικές του λειτουργίες, και κυρίως η μνήμη, η προσοχή και ο λόγος, έχουν επιδεινωθεί σημαντικά. Ο κ. Ντίνος έχει διαγνωστεί με αγγειακή άνοια.
Ο κ. Παύλος είναι 70 ετών. Εργάστηκε σε όλη του τη ζωή ως λογιστής και τα τελευταία χρόνια έχει εγκαταλείψε την Αθήνα και μένει με τη γυναίκα του μόνιμα πια στο εξοχικό τους στη Ραφήνα. Όλα ξεκίνησαν όταν εκείνη παρατήρησε ότι ο σύζυγός της εμφάνισε βραδύτητα στις κινήσεις του και μια ασυνήθιστη δυσκολία στο περπάτημα. Παράλληλα, διαπίστωσε ότι μερικές φορές, αλλά όχι πάντα, ξεχνούσε τα πρόσφατα γεγονότα και δυσκολευόταν να συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσει μία ταινία ή να διαβάσει την εφημερίδα του. Ο κ. Παύλος δεν ήταν ιδιαίτερα πρόθυμος να επισκεφθεί το γιατρό κι έτσι παρέβλεψαν τα συμπτώματα για μερικούς μήνες. Ήρθαν στο Ιατρείο εσπευσμένα, όταν άρχισε να βλέπει πράγματα που δεν υπήρχαν, όπως για παράδειγμα χιλιάδες έντομα να περπατάνε πάνω στο κρεβάτι και τους τοίχους της κρεβατοκάμαρας και στρατιώτες να παρατάσσονται στο σαλόνι. Ο κ. Παύλος διαγνώστηκε με άνοια με σωμάτια Lewy.
Η κα Μαρία είναι 62 ετων και ζει σ’ ένα χωριό της Πελοποννήσου. Μαυροφορεμένη ακόμα για το θάνατο του συζύγου που τον έχασε πριν από 2 χρόνια, με μαντίλι στα μαλλιά, χέρια ροζιασμένα και πρόσωπο σκαμμένο από τον ήλιο. Οι κόρες της ζουν στην Αθήνα, πηγαίνουν όμως στο χωριό 1-2 φορές το μήνα για να δουν τη μητέρα τους που, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, τα έβγαζε πέρα μόνη της μια χαρά. Τα καλοκαίρια, παιδιά και εγγόνια περνούν τις διακοπές τους στο φιλόξενο σπιτικό της, δίπλα στη θάλασσα. Ένα πρωινό λίγο πριν το Δεκαπενταύγουστο, οι κόρες της κας Μαρίας δεν τη βρήκαν στην κουζίνα να ετοιμάζει το μεσημεριανό, όπως συνήθως. Την αναζήτησαν στην αυλή, στο κοτέτσι, στο χωράφι. Δεν ήταν πουθενά. Λίγη ώρα αργότερα, τη βρήκαν στη θάλασσα να κολυμπάει γυμνή, “ήθελα να χαρώ τα κύματα ελεύθερη”, τους είπε. Το περιστατικό αυτό το ακολούθησαν πολλά άλλα με έναν κοινό παρονομαστή: τις ακατάλληλες συμπεριφορές. Άρχισε να τσακώνεται με τις γειτόνισσες με αστείες αφορμές, να λέει τα “μυστικά” της οικογένειας με οποιονδήποτε, να γελάει χωρίς λογο. Λίγο καιρό μετά, η κα Μαρία διαγνώστηκε με μετωποκροταφική άνοια.
Μέχρι σήμερα, έχουν περιγραφεί περισσότερα από 100 είδη άνοιας, με τις μεικτές μορφές να απαντώνται ιδιαίτερα συχνά. Αν παρατηρείτε συμπτώματα που σας προβληματίζουν στον εαυτό σας ή σε κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο, απευθυνθείτε άμεσα σε ένα Ιατρείο Μνήμης. Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της άνοιας.
Όλγα Λυμπεροπούλου
Γνωστική νευροψυχολόγος, MSc ([email protected])
www.trainyourbrain.gr
