από τη Νέτη Φίλια– Σύμβουλο Ψυχικής Υγείας*
Πολύς λόγος έχει γίνει για την αυτοπεποίθηση και τη σημασία της στην εξέλιξη και προσωπική ανάπτυξή μας. Όλοι οι γονείς με συνειδητό ή απλώς αυτόματο τρόπο επιδιώκουν με διάφορους τρόπους να εμφυσήσουν αυτοπεποίθηση στα παιδιά τους. Ωστόσο η αυτοπεποίθηση δεν είναι απλώς μια ιδιότητα που οι γονείς μπορούν να εξηγήσουν ή να μεταβιβάσουν στα παιδιά τους. Η αυτοπεποίθηση αποκτάται μέσα από το βίωμα και χτίζεται με την επιτυχία και την ικανοποίηση που έρχεται μετά από προσωπική προσπάθεια. Τα παιδιά μέσα από την εμπειρία που σταδιακά αποκτούν από τα διάφορα βιώματα, αντιλαμβάνονται πως η ζωή αποτελείται –εκτός των άλλων- και από μια σειρά από προβλήματα στα οποία καλούμαστε να βρούμε λύση.
Δεν έχει σημασία τόσο τι λέμε στα παιδιά, όσο τι παρατηρούν τα παιδιά στη δική μας συμπεριφορά για να μάθουν. Τα παιδιά βλέπουν και αξιολογούν πως αποδεχόμαστε και χειριζόμαστε εμείς την αποτυχία και αυτή η παρατήρηση επηρεάζει τη δική τους αντίδραση.
Αν για παράδειγμα θυμώνουμε βίαια σε περίπτωση που ο συνάδελφός μας πήρε την προαγωγή που θέλαμε, τότε τα παιδιά είναι πιθανόν να αντιγράψουν την ίδια συμπεριφορά όταν αντιμετωπίζουν τις δικές τους αποτυχίες.
Με τα λάθη το παιδί μαθαίνει να επεξεργάζεται τα συναισθήματα του. Π.χ., όταν ένα παιδί χάνει σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι που παίζει στο σπίτι με τον γονιό του, είναι πολύ πιο εύκολο και πιο ελεγχόμενο ως εμπειρία, από το να χάσει σε μια αντίστοιχη δοκιμασία σε δημόσιο περιβάλλον. Αυτό θα το βοηθήσει να συνηθίσει στον ανταγωνισμό, αλλά σαφώς με πιο ήπιο τρόπο. Η ήττα σε ένα παιχνίδι, μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα γόνιμη, αν μέσα από αυτή το παιδί αρχίσει να σκέφτεται ποια λάθη έπαιξαν ρόλο αλλά και τρόπους να τα διορθώσει.
Αντίθετα από ό,τι νομίζουμε, η αυτοπεποίθηση δεν αποκτάται από τις συνεχείς νίκες. Η αυτοπεποίθηση χτίζεται με την επιτυχία που έρχεται μετά από προσπάθεια. Η καλύτερη ανταμοιβή έρχεται όταν κάποιος έχει βιώσει την ήττα, έχει προσπαθήσει και τελικά έχει βρει τρόπους να επιτύχει.
Αντίθετα, η εύκολη νίκη δίνει μια μη ρεαλιστική άποψη για τον εαυτό του αφού στον έξω, ανταγωνιστικό κόσμο κανείς δεν θα χαρίσει ποτέ τη νίκη. Επίσης οι χαρισμένες νίκες ουσιαστικά υποσκάπτουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού, αφού του δίνουν μια εσφαλμένη εικόνα για τις πραγματικές του ικανότητες. Άλλωστε μέσα από τα λάθη το παιδί ευαισθητοποιείται, κατανοεί πώς είναι να χάνουν και οι άλλοι, αποκτά ενσυναίσθηση (συναισθηματική κατανόηση των άλλων) και αυτοέλεγχο στις δύσκολες καταστάσεις.
*Η Νέτη Φίλια είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεύτρια. Για να επικοινωνήσετε μαζί της, μπορείτε να καλέσετε στο 6945-858780 ή να της γράψετε στο [email protected]
