Μία από τις πιο διαδεδομένες διαφωνίες στον κύκλο των νευρολόγων είναι το κατά πόσο ο εγκέφαλος δημιουργεί νέα κύτταρα. Για την ακρίβεια, μέχρι τώρα, η επιστήμη θεωρούσε πως όλοι οι νευρώνες (τα εγκεφαλικά κύτταρα που διανέμουν ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο) που θα έχουμε καθ’ όλην τη διάρκεια της ζωής μας υπάρχουν από τη στιγμή που ερχόμαστε στον κόσμο και δεν αναπληρώνονται, ούτε αντικαθίστανται. Τα ευρήματα μίας πρόσφατης έρευνας, όμως, πιθανώς να προσκαλέσουν την επιστημονική κοινότητα να εξετάσουν ακόμη πιο ενδελεχώς το θέμα, καθώς δίνεται η υπόνοια πως ο εγκέφαλός μας αναπληρώνει τους αναγκαίους νευρώνες ακόμη και σε βαθιά γεράματα.
Την έρευνα διεξήγαγε το Πανεπιστήμιο της Μαδρίτης και τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine. Με γνώμονα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών όπου διαπιστώθηκε νευρογένεση (δηλαδή σχηματισμός νέων νευρώνων) σε άλλα θηλαστικά με την πάροδο του χρόνου, οι επιστήμονες εστίασαν την προσοχή τους στο κατά πόσο αυτό συμβαίνει και στον ιππόκαμπο του ανθρώπινου εγκεφάλου (πρόκειται για την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την ικανότητα της μνήμης και της απόκτησης νέων γνώσεων). Έτσι, στα πλαίσια της έρευνας, μελέτησαν τους εγκεφάλους πενήντα οκτώ ατόμων που είχαν αποβιώσει πρόσφατα κι ήταν ηλικίας από 45 έως 97 ετών. Από αυτούς, οι 45 παρουσίαζαν σημάδια της νόσου Alzheimer, ενώ οι υπόλοιποι δεν εμφάνιζαν τίποτα που να σχετίζεται με νευροεκφυλιστική νόσο.
Αν και οι νευρώνες δεν εμφανίζονται πλήρως σχηματισμένοι, οι επιστήμονες παρατήρησαν νέους νευρώνες που είχαν ήδη ξεκινήσει να αναπτύσσονται. Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη των νευρώνων ήταν ελαφρώς μειωμένη στους υγιείς εγκεφάλους, ενώ πιο σημαντική ήταν η μείωση στους εγκεφάλους που προήλθαν από ασθενείς Alzheimer – μιλώντας με αριθμούς, παρατηρήθηκε μείωση στους 20.000 νευρώνες ανά χιλιοστό στους εγκεφάλους που εμφάνιζαν αρχή Alzheimer από τους 30.000 ανά χιλιοστό των υγιών εγκεφάλων.
Έτσι, η dr. Maria Llorens-Martin ανέφερε πως στα πρώτα στάδια της ασθένειας ο σχηματισμός νέων νευρώνων μειώνεται κατά 30% και μάλιστα αυτό συμβαίνει πριν τη δημιουργία των χαρακτηριστικών για τη νόσο πλακών β-αμυλοειδούς. Κατ’ επέκταση, αυτό σημαίνει πως ένας υγιής εγκέφαλος μπορεί να σχηματίσει νέους νευρώνες ακόμη και σε προχωρημένα γηρατειά. Γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει θεραπεία για το Alzheimer, όμως η dr. Llorens-Martin εικάζει πως τα αποτελέσματα της έρευνας μπορούν να διαφωτίσουν τους ειδικούς αναφορικά με το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο στις αρχές της εκδήλωσης της ασθένειας. Ωστόσο θεωρεί πως το επόμενο στάδιο διερεύνησης πρέπει να γίνει σε εγκεφάλους ατόμων εν ζωή προκειμένου να μελετηθεί η πρόοδος με την πάροδο του χρόνου.
Η επικεφαλής ερευνών του Ινστιτούτου Έρευνας Alzheimer του Ηνωμένου Βασιλείου, Rosa Sancho, τονίζει: “Το Alzheimer επιταχύνει την αλλοίωση των εγκεφαλικών κυττάρων κι η συγκεκριμένη έρευνα παρέχει αποδείξεις πως περιορίζει τη δημιουργία νέων. Έτσι περαιτέρω έρευνες πιθανώς να βοηθήσουν στο να διαμορφωθεί μία νέα εξέταση που μπορεί να εντοπίζει τις περιπτώσεις όπου ο κίνδυνος εκδήλωσης της νόσου είναι αυξημένος”.
Με δεδομένο πως τα τελευταία χρόνια τα περιστατικά εκδήλωσης Alzheimer και συναφών ασθενειών εμφανίζουν μία ανησυχητική αύξηση ανά τον κόσμο, η νέα έρευνα διευρύνει το πεδίο αναζήτησης απαντήσεων και σαφώς είναι μία ελπιδοφόρα εξέλιξη, ειδικά για όσους γνωρίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς.
